Aort Yırtılması Nedir?

Aort Yırtılması Neden Olur ve Tedavisi Mümkün Müdür?

Tıbbi literatürde aort diseksiyonu olarak geçen aort yırtılması durumu ani sırt ve göğüs ağrıları belirtileriyle ortaya çıkmaktadır. Ciddi sonuçlara neden olabilmekte olan aort damarı genişlemesi, cerrahi operasyon yardımıyla tedavi edilmelidir. Aort damarı, kalpten alınan temiz kanın bütün organlara, dokulara ve hücrelere taşınmasında kalbe destek vermektedir. Kalpten temiz kanı alıp vücuda taşıma görevini yerine getirmekte olan aort damarında zaman içerisinde genişleme görülebilmektedir. 5 santimin altında olan aort damarı genişlemeleri herhangi bir sağlık sorununa neden olmamaktadır. Fakat aort damarının 5 cm ve üzerinde genişlemesi durumunda kalpte ciddi sağlık sorunları meydana gelecektir.

Aort damarının genişlemesi durumu zamanında tedavi edilmediği takdirde öncelikle aort damarının yırtılmasına ve daha sonra bu damarın patlamasına neden olmaktadır. Aort damarının yırtılması, cerrahi operasyon olmaksızın tedavi edilemez. Herhangi bir ilaç tedavisi veya yaşam şeklini değiştirme yoluyla aort damarı yırtılması durumu önlenemez. Cerrahi operasyonla birlikte yırtılan aort damarının hastanın durumuna göre değişmesi veya onarılması gerekmektedir. Aort damarı yırtılması ameliyatı ciddi bir ameliyat olmakla birlikte, cerrahi operasyon uygulanacağı durumu kesinleştiği takdirde vakit kaybedilmemelidir.

Özellikle yaşlılık döneminde aort damarının elastikiyetinin kaybolması, kolesterol ve plakların iç duvarda birikmesi sonucu kireçlenmelerin artması gibi nedenlerle aort damarı yırtılabilmektedir. Hipertansiyon, kalıtımsal hastalıklar da aort damarının yırtılmasına neden olabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra trafik kazaları ve aşırı yük kaldırılması durumu da aort damarının yırtılmasının nedenleri arasında yer alabilmektedir.

Aort Yırtılması Ameliyatı Hangi Aşamalardan Oluşur?

Günümüzde değişen teknoloji ve tıbbi tekniklerle birlikte, aort yırtılması ameliyatı iki yöntemle yapılabilmektedir. Hangi yöntemin kullanılması gerektiği konusunda hastanın durumu dikkate alınarak doktor tarafından karar verilmektedir. Bu yöntemlerden ilki karından yapılmakta olan klasik cerrahi yöntemidir. Klasik cerrahi yönteminde olması gerekenden fazla genişleyip yırtılan aort damarı çıkarılır bu aort damarına yakın olan kapaklar değiştirilir ve herhangi bir kan sızıntısı olması durumunda bu organlardaki doku ve hücreler temizlenir. Genel olarak aort yırtılması görülen damarın onarılamayacak durumda olması nedeniyle aort damarının değiştirilmesi tedavisine başvurulmaktadır.

Kasıktan yapılmakta olan aort yırtılması ameliyatı ise tıbbi terminolojide Endovasküler Cerrahi Onarım EVAR yöntemi olarak geçmektedir. EVAR yönteminde yırtık olan aort damarına müdahalede bulunurken genişlemeler sonucunda yırtılmış olan aort damarı çıkarılmaz, onarılır. Tıkanmakta ve kapanmakta olan kalp damarlarına da uygulanmakta olan stent, yırtılan damara yerleştirilir. Kasıktan yapılmakta olan EVAR yöntemi hasta ve cerrah açısından daha kolay olmaktadır.

Aort damarı yırtılması durumunda gerçekleştirilecek olan iki ameliyat türü için de şu aşamalar izlenmelidir;

1. Hasta ameliyattan bir gece öncesinde sıvı veya katı hiçbir şey tüketmemelidir.
2. Aort damarı yırtılması ameliyatlarında gerçekleştirilen her iki yöntem de kanlı olacağı için herhangi bir enfeksiyon durumunun oluşmaması için hastaya ameliyattan önce doktor tarafından antibiyotik kullandırılmalıdır.
3. Ameliyat sırasında dikkat edilmesi gereken başlıca faktörleri yırtık damarın bulunduğu bölge, damarın hangi durumda olduğu ve etkilediği organlar oluşturmaktadır. Bu faktörlere göre uygulanacak anestezi yöntemi belirlenmelidir. Genel veya lokal anestezi kullanılması durumuna doktor tarafından faktörler dikkate alınarak karar verilmektedir.
4. Yırtılan damar üzerine öncelikle kesik atılmalı ve kasların sinirlerden ayrılması yoluyla damarlar ortaya çıkarılmalıdır.
5. Ameliyat muhakkak kanlı bir ameliyat olacaktır fakat yine de kanın fazla olmaması ve kan dolaşımına engel olmamak sebebiyle damarın yırtılma olan bölümü pensler tarafından sıkıştırılmalıdır. Bu sayede kanama mümkün olduğunca engellenecektir.
6. Doktor tarafından yırtılan aort damarı onarabilmek için uygun görüldüğü takdirde öncelikli tercih damarın onarılması olmalıdır. Gerekli olduğu takdirde damar değişimi yapılmalıdır. Damar onarılması durumu genel olarak damarın onarılamayacak halde olmasından ötürü çok fazla uygulanamamaktadır. Bunun yanı sıra damar değiştirilmesi operasyonunda takılan stent ise her 10 senede bir değiştirilebileceği için tercih edilebilmektedir.
7. Aort damarı yırtılması sonucu değiştirilen veya onarılan damarların kan dolaşımında herhangi bir problem yaşanmadan işlevini yerine getiriyor olup olmaması kontrol edilir. Herhangi bir problem olmadığı takdirde ameliyat sona erer. Ameliyat sonrası hastaya diren takılması, kan sızıntısı önlemeye yardımcı olmaktadır.
8. Metal kancalar yardımıyla dikişler uygulanmaktadır.
9. Hasta taburcu edilmeden önce kan sızıntısını önleme işlevi olan diren çıkarılmalıdır.

Aort Yırtılması Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Her ameliyatın birtakım riskleri olduğu bilinmektedir. Aort damarı yırtılması ameliyatında ise bu riskler daha ciddi olabilmektedir. Sağlık açısından önemli olan bu ameliyat cerrahi müdahale gerektirdiği anda itibaren en yakın zamanda uzman bir doktor tarafından yaptırılmalıdır. Acele edilmediği takdirde ameliyatın geciktirilmesi durumu ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır. Aort yırtılması ameliyatının başlıca riskleri şunlardır;

1. Hastanın enfeksiyon kapması: Ameliyat öncesinde hastanın enfeksiyon kapmasını önlemek amacıyla hasta antibiyotik kullanmalıdır.
2. Kanamanın oluşması: Aort damarı yırtılması ameliyatında kanama görülmesi normaldir. Fakat bu kanamanın hastanın durumunu kötüleştirmeyecek seviyede tutulması için ameliyat sırasında damarda yırtılma olan bölümler pensler tarafından sıkıştırılır.
3. Hastanın beyin kanaması geçirmesi: Çok nadir görülebilmekle birlikte aort damarı yırtılması durumunda yapılacak ameliyat sonrasında hastada beyin kanaması durumu görülebilmektedir.
4. Hastanın kısmi, kalıcı felç geçirmesi: Aort damarı yırtılması durumunda ilk olarak kroner arterler ve sonrasında vücuttaki tüm iç organ arterleri etkilenebilmektedir. Bu nedenle hastanın felç geçirebilme durumu çok düşük bir risk taşımakla birlikte görülebilmektedir.
5. Ölüm: Aort yırtılması ameliyatı olunmadığı takdirde gerçekleşebilecek olan ani ölüm riski, ameliyat sırasında veya sonrasında gerçekleşebilecek olan ölüm riskinden daha fazla olmaktadır.

Her ameliyatın bu riskleri taşıdığı unutulmamalı ve riskler nedeniyle ameliyat ertelenmemeli. Unutulmamalıdır ki ameliyatın zamanında gerçekleşmemesi durumu kişinin hayatını kaybetmesine neden olabilmektedir.

Aort Yırtılması Ameliyatı Sonra Hasta Bakımı Nasıl Olmalı?

Aort damarı yırtılması ameliyatı oldukça önemli bir ameliyat oldukça birlikte, ameliyat sonrası hastanın bakımı durumu da büyük önem taşımaktadır. Ameliyat yöntemine ve hastanın durumuna göre farklılık gösterebilmekte olan hastanın ameliyat sonrası hastanede kalış süresi, genel olarak 4 ile 8 gün arasında değişiklik gösterebilmektedir.

Hasta ameliyat sonrasında ilk olarak uyku odasına alınır ve daha sonra yoğun bakıma alınması gerekmektedir. Ameliyat sonrası doktor tarafından verilmiş olan ilaçların düzenli ve aksatmadan kullanılmış olması durumu ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandıracaktır. Bir süre hastanın solunum cihazında tutulması durumu da gerekebilmektedir.

Neredeyse gerçekleştirilen tüm ameliyat türlerinden sonra olması gerektiği gibi aort yırtılması ameliyatında da hasta yaşam şeklini gözden geçirmeli ve büyük problemlerin nedeni olabilecek durumları yaşantısından çıkarmaya çalışmalıdır. Bunlardan başlıcaları sigara ve alkol tüketiminden uzak durmak, pasif yaşamı aktif ve hareketli bir hale getirmek, vücudu gereğinden fazla yormamaktır. Hastanın beslenme düzenine dikkat etmesi ve olabildiğinde beslenme içeriğini özellikle kalp sağlığına uygun besinlerle oluşturması gerekmektedir. Hastanın durumuna göre araç kullanacağı tarih, ne zaman banyo yapacağı gibi durumlar doktor tarafından belirlenmelidir. Hasta, doktoruna ameliyat sonrasında gündelik yaşantısıyla ilgili durumlarda danışmalıdır.