Bademcik ameliyatı sonrası yapılması gerekenler

Bademcikler, üstten alta doğru olan Waldeyer halkasının ayrılmaz bir parçası olan lenfoid organlardır. Waldeyer halkasının lenfoid organları, yaşamın ilk yıllarında belirli antikorların üretiminden sorumludur. Vücudun diğer bölümlerinde de bulunan lenfoid doku, enfeksiyonlarla mücadelede yardımcı olan hücreler üretir. Normalde bademciklerin, büyüme sırasında hacmi kademeli olarak azalır. Yetişkinlerde hemen hemen görünmez haldedirler. Çocuğun 8 yaşına kadar bağışıklık kazanması sırasında aşırı uyarımı, bazen hipertrofiye veya kronik enfeksiyona neden olabilir.

Tonsillektominin ana tedavi yöntemi
Tonsillektominin bademciklerin ameliyatla alınmasına verilen addır. Endikasyonların yani tedavi yöntemi seçiminin sebebi bademciklerin olumsuz evriminden kaynaklanmaktadır.

• Hacmi artan bademcik enfeksiyonları bazen beyaz lekelerle birlikte kırmızılaşır ve tedavinin kesilmesi üzerine hızlıca yeniden canlanır. Yıl içinde 5 veya 6’dan fazla tonsillit ablasyonunu haklı çıkardığı düşünülmektedir.
• Bademciklerin büyük hipertrofisi çoğu kez hastalarda ortadan kaldırılmasını haklı çıkaran temel sebeplerden biridir.

Bademcik belirtileri nelerdir?
Bademcik belirtileri yaşanan çeşitli sıkıntılarla kendini belli eder.

• Günlük ve sistematik horlama
• Gece kabuslu uykular
• Uyku apneleri

Bu gece gündüz solunum zorlukları, hastanın gelişimi ve büyümesi üzerinde önemli sonuçlar doğurur. Sabah yorgun uyanır, gündüzleri rahatsız olur, kötü beslenir, okulda veya işte yoğunlaşamaz. Ortaya çıkan risklerle ilişkili olarak ameliyatın yararı sağlamak gereklidir. Başlıca risk, post-operatif kanama olup, vakaların %1’inde, kullanılan tekniğe bakılmaksızın, cerrahiden 15 gün sonrasına kadar ortaya çıkabilir ve bazen 21. güne kadar devam edebilir.

Bademcikler neden alınır?
Bademcikler boğazın her iki yanındaki iki kütle dokusudur. Tekrarlayan bademcik iltihabı veya boğaz ağrısı sonucu bademcikler büyür. Ayrıca bakteriler için bir hazne olabilirler.

Çoğu hasta tonsillektomiden sonra iyileşmek için 10 ila 14 gün alır. Bademciklerin alınması için kaçınılmaz endikasyonlar vardır. Çoğunlukla, müdahale, tekrarlayan bademcik iltihabı veya kronik tonsillitdir.

• Obstrüktif uyku apnesi (uyku esnasında kısa süreli solunum durması) ve horlama
• Kronik, tekrarlayan veya şiddetli bademcik iltihabı
• Yutma zorlaştıran çok büyük bademcikler
• Bademcik absesi
• Burun ve akan burun kronik tıkanıklığı
• Obstrüktif uyku apnesi
• Sürekli ve tekrarlayan kulak enfeksiyonları
• Kalıcı sinüzit

Bademcik ameliyatı sonrası yapılması gerekenler
Bademcik ameliyatından sonra hastaların boğaz ağrısı yaşamaları normaldir. Boğaz ağrısı şikayetleri ise yaşa bağlı olarak artmaktadır. Ameliyatların hemen hemen hepsinde yara yeri dikiş ile kapatılır. Bademcik ameliyatında ise yara yeri kapatılmaz, açık bırakılır. Bademcik ameliyatı sonrası boğazdaki ağrının bir kısmı kulağa yansır ve hasta, kulak ağrısı çekmeye başlar. Bu durum kulağın kendisinde bir sorun olduğu anlamına gelmemektedir.

Nefes
Ameliyattan sonra şişme meydana gelir. Çocuğunuzun horlaması ve ağızdan nefes vermesi normaldir. Ayrıca biraz farklı konuşabilir. Çocuğunuzun kötü nefes aldığını da fark edebilirsiniz. Bu normaldir ve boğazda oluşan beyaz kabuklar ise boğazı iyileştirmektedir.

Ağrı
Çoğu hastanın ameliyattan sonra kulak veya boğaz ağrısı vardır. Ameliyatı izleyen beşinci gün ağrı daha da kötüleşebilir. Boyun sertleşmesinden şikayet edilebilir. Boyun sertliği operasyondan 2-3 gün sonrasına kadar sürerse doktorunuza danışmalısınız. Çoğu hasta, acı yüzünden yemek yemeyi, içmeyi ve uyumayı reddedebilir. Ağrı kesici ilaçlar 7-10 gün boyunca gerekli olabilir. Tonsillektomi veya adenoidektomiden sonra hastanın sesi değişebilir. Bu ses değişikliği geçicidir ve bir ila üç ay arasında sürebilir.

Ateş
Düşük ateş, ameliyattan birkaç gün sonra normaldir. Gerekirse ateş düşürücü kullanabilirsiniz. Sıcaklık ağız yoluyla 39°C veya daha yüksek olursa lütfen doktorunuza danışın.

Mide bulantısı ve kusma
Bazı hastalar genel anesteziden sonra bulantı ve kusma yaşarlar. Bu birkaç saat sonra düzelmelidir. Bulantı ve kusma en fazla 12-24 saat sürerse, lütfen doktorunuza danışın.

Yemek yemek
Bademcik ameliyatı sonrası soğuk içecekler tüketmek önemlidir. Buz küplerini emme ve dondurma yemek önerilir. Bazı hastalar hissettikleri acı yüzünden bir şey yiyip içmek istemezler. İşlemden sonraki günlerde hastaya sıvı veya yarı sıvı diyet önerilir. Önce sıvı, sonra yarı sıcı ve daha sonra katı besinler yenmesi tavsiye edilir. Ayrıca içeceklerin portakal suyu, vişne suyu, kolalı ve gazozlu içecekler gibi asit içeren türden olmaması gerekir. Asitli içecekler boğazdaki açık yaranın tahriş olmasına sebep olarak iyileştirmeyi geciktirecektir.

Kanama
Çocuğunuzun boğazındaki açık kırmızı kan veya öğütülmüş kahveye benzeyen kusma kanama belirtileridir. Ameliyattan sonra kanamanın olması olasıdır ancak ameliyathanede bu kanamayı hekiminiz durdurmaktadır. Pembe tükürük normal olsa da ameliyattan sonra ağız veya burun kanaması olmamalıdır. Şiddetli kanama durumunda hastanın acilen hastaneye kaldırılması gerekir.

İyileşme
Ameliyat sonrasında bademciklerin üzerinde beyaz-gri kabuklanma iyileşme sürecine işarettir. Bademciklerdeki kabuklanma nedeniyle ağız kokusu oluşabilir. Oluşan kabuklanma iltihaplanmayla karıştırılabilir. İyileşme dokusunun değiştiği dönemde ağrı tekrarlayabilir. Ameliyat sonrası konuşarak boğazın gereksiz yere çalıştırılmaması gerekmektedir. Bu, bir taraftan şiddetli ağrıya neden olabileceği gibi diğer taraftan tonsiller duvarlara çok fazla baskı uygularsa hemoraji riskine maruz kalabilirsiniz.

Ağız hijyeni
Tonsillektomi veya adenoidektomiden sonra hastanın nefesi rahatsızlık verebilir. Boğaz iyileştikçe durum ilerleyecektir. İyileşme sürecinde boğazı ve dilin arka kısmı normalde iki hafta içinde kaybolan beyaz bir zarla kaplanabilir. Buna ek olarak, hastanın ağzı ve burnu bir süre sızıntıya neden olabilir. Dişler ve diller bir diş fırçası veya bez ile temizlenebilir. Su ve az miktarda diş macunu kullanılabilir. Gargara ve ağız durulamaları kullanılmamalıdır.

Su içmeyi unutmayın
Bademcik ameliyatı sonrası bol su içmek iyileşmede önemli bir faktördür. Ne sıklıkla su içilmesi gerektiği konusunda net bir karar olmamasına rağmen bol su içnek gerektiği konusunda tüm hekimler birlşmiştir. Az az ve sık aralıklarla su içilmesi boğaz bölgesinin nemli tutulmasını sağlar.

Bu durumlarda doktora başvurun

• Kanama
• Burundan veya ağızdan gelen kan
• Grimsi-kahverengimsi kusmuk
• Günde 3 kereden fazla kalıcı kusma
• Reçeteli ilaca rağmen dinmeyen ağrı
• Ameliyattan 48 saat sonra 38.5 derece ateş
• Ameliyattan 10 gün sonra devam eden boğaz ve kulak ağrısı