Güncelleme Tarihi: 17 Eylül 2021
- Burun Kanaması Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?
- Burun Kanaması Hangi Hastalıkların Semptomudur?
- Burun Kanaması Ciddi Bir Sorun Mudur?
- Burun Kanaması Durumunda Neler Yapılmalı?
Her insanın, hayatının bir döneminde deneyimlemiş olduğu burun kanaması bazı durumlarda tahmin edilen düzeyde masum olmayabilir. Bu yazımızda, tıp dilinde “epistaksis” olarak bilinen sorunun altında yatan nedenlere odaklanacak ve hangi ciddi hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıktığını araştıracağız.
Burun Kanaması Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?
Yazımızın giriş kısmında da belirtmiş olduğumuz gibi, burun kanaması toplum genelinde oldukça yaygın ve çoğu durumda kişiler tarafından ciddiye alınmayan bir sorundur. Toplumun her kesiminden insanın bu sorun ile karşı karşıya kalması olası olsa da, burun kanaması sıklıkla ileri yaştakileri, anne adaylarını ve 2 ila 10 yaş arasındaki çocukları etkilemektedir.
Bununla beraber, özellikle tansiyon hastaları tarafından kullanılan kan inceltici ilaçlar ile warfarin gibi antikoagülanlar burun kanamasını tetikleyen güçlü maddeler barındırır. Ayrıca, hemofili gibi kan pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerin de bu sorundan ciddi anlamda etkilendikleri bilinmektedir. Bu sebeple, bu ilaçları kullananlar ile, hipertansiyon ve kan ile ilişkili sağlık sorunları bulunan kişilerin, burun kanaması durumunda hekimleri ile iletişime geçmeleri elzemdir.
Burnun içi, görece kolay bir biçimde zarar görebilen ve darbe alması halinde kanayan hassas kılcal damarlar ile örülüdür. Bu nedenle özellikle aşağıdaki durumlarda burun kanaması meydana gelebilir:
- Sert bir biçimde burun çekme veya nefes alma,
- Şiddetli bir şekilde sümkürme,
- Aşırı burun spreyi kullanımı,
- Burna veya kafaya darbe alma,
- Aşırı alkol kullanımı,
- Solunum yollarını tahriş eden birtakım kimyasallar,
- Nem ve hava sıcaklığındaki değişimler sebebi ile burnun içinin kuruması ve çatlaması,
- Akne tedavisinde kullanılan ilaçlar nedeniyle kuruluk yaşanması,
- Burun karıştırma.
Saymış olduklarımız sorunu tetikleyen fiziksel etkenlerdir; burun kanamasının bir belirti olarak ortaya çıktığı birtakım hastalıklar da bulunmaktadır. Bu hastalıklara yakından bakalım:
Burun Kanaması Hangi Hastalıkların Semptomudur?
Burun kanaması, dış etkenlere bağlı olarak ortaya çıkmasının yanı sıra birtakım hastalıkların belirtisi olarak da görülebilir.
Soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, akut veya kronik sinüzit ve septum deviasyonu (burun kemiğinde eğrilik) gibi görece tedavisi kolay hastalıkların bir semptomu olarak ortaya çıkabilen burun kanaması, çok daha ciddi hastalıklar ile ilişkili de olabilir.
Kalıtsal kanama / pıhtılaşma bozuklukları bu hastalıklardan ilkidir. Kanın pıhtılaşmasından sorumlu olan trombositler eksik ve işlevsel olduğu durumda ortaya çıkan bu bozukluklar, kanamanın meydana gelmesine ve uzun süre devam etmesine neden olabilir. Bu sebeple, hekim desteği şarttır.
Kalıtsal bir diğer sağlık problemi olan hemorajik telenjiektazi (HHT) de diğer sorunlarla karşılaştırıldığında nadir olsa da kanamadan sorumlu olabilir. Kan damarlarını etkileyen kalıtsal hemorajik telenjiektazi zaman içinde daha kötü bir hal alan, uzun süreli kanamalara neden olabilir.
HHT’nin en önemli belirtisi özellikle geceleri ortaya çıkan ciddi burun kanamalarıdır. Öyle ki, pek çok hasta özellikle sabahları, yastıklarında, ellerinde ve yüzlerinde kurumuş kan lekeleri ile karşılaştıklarını bildirmektedir.
Burun kanamasının bir belirti olarak ortaya çıktığı bir diğer ciddi sorun ise sinüslerdeki tümörlerdir. Kanserli olabileceği gibi iyi huylu da olabilen bu tümörler, kanamanın sık sık ve yoğun bir biçimde meydana gelmesine sebebiyet verebilir.
Burun Kanaması Ciddi Bir Sorun Mudur?
Yukarıda bahsetmiş olduklarımıza ek olarak, burun kanamasının tek başına ciddi bir sorun olarak kabul edilmediğini söyleyebiliriz. Fakat, bu sorun kısa zaman içinde pek çok kez tekrarlıyor ve ağır bir biçimde seyrediyor ise, özellikle de yüksek tansiyon ve kan pıhtılaşma bozukluğu gibi ciddi sağlık sorunları şüphesiyle ayrıntılı muayene ve kontrol gerektirebilir.
Bilindiği gibi, kanın vücuttan uzun bir süre boyunca ve aşırı bir şekilde atılması anemi gibi çok ciddi başka sağlık problemlerine de yol açabilir. Bu türden bir şikâyet ile sağlık merkezine başvurulduğu durumda, hekim de altta yatan önemli bir sorundan şüphelenir ise hastadan detaylı tıbbi testler yaptırmasını isteyebilir. Bu testlerin yapılması ve sonuçlarının değerlendirilmesi ile KBB uzmanı – kulak burun boğaz hekimi – ilgilenir.
Burun Kanaması Durumunda Neler Yapılmalı?
Hangi sebep ile ortaya çıktığına bağlı olarak burun kanamasının görülmesi durumunda yapılacaklar / alınacak önlemler farklılık göstermektedir. Bununla beraber, kanama 20 dakikadan uzun sürüyor ve ağır bir şekilde seyrediyor ise zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmak gerekir.
Bilindiği gibi, şiddetli bir biçimde burundan doğru kan kaybetmek kişinin kan yutmasına da sebebiyet verebilir ki bu da oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, araba kazası gibi ciddi bir yaralanmadan sonra problemin gelişmesi halinde de zaman kaybetmeden tıbbi destek talep etmek oldukça önemlidir.
Kanamaya eşlik eden diğer ciddi belirtiler ise şöyle sıralanabilir:
- Kalp çarpıntısı,
- Nefes darlığı,
- Ten renginde soluklaşma,
- Anemi belirtilerinin tümü.
Görece daha hafif kanamalarda ise aşağıdaki öneriler takip edilebilir:
- Oturmak ve burnun yumuşak kısmını baş ve işaret parmakları ile 10 ila 15 dakika boyunca sıkıştırmak,
- Öne doğru eğilmek ve kanın boğazdan akmaması adına ağızdan nefes almak,
- Burnun üzerine buz torbası yerleştirmek,
- Kan damarlarındaki basınç azaldığında dik bir konuma gelmek.