Güncelleme Tarihi: 25 Kasım 2020
- Jinekomasti Nedir?
- Jinekomasti Belirtileri
- Jinekomasti Nedenleri
- Jinekomasti Teşhisi
- Jinekomasti Tedavisi & Hedefler
Jinekomasti Nedir?
Erkeklerde meme büyümesi şeklinde tabir edilen jinekomasti, çoğunlukla hormon dengesizliği sebebiyle görülen, memenin normalden daha büyük olması durumudur. Tek veya her iki memeyi etkileyen ve boyut açısından ciddi bir asimetri yaratan bu durum, kanserle ilgili olmadığı gibi aşırı kilo nedeniyle memedeki yağ dokusunun artışı ile de ilişkilendirilemez.
Jinekomasti yenidoğanlardan ileri yaştaki erkeklere kadar geniş bir skalada görülebilir. Bununla beraber, en çok ergenlik çağındakiler ile 50 yaşın üzerindeki erkeklerde meme büyümesine rastlanır. Bunun sebebi bu dönemlerde hormonlarda meydana gelen ani değişimdir.
Erkeklerde meme büyümesi ile beraber genelde pektoralis kaslarının da büyüdüğü görülmektedir.
Jinekomasti Nedenleri
Meme büyümesi yaygın olarak testosteron hormonunun östrojen hormonundan daha düşük bir seviyede üretilmesi halinde ortaya çıkar. Bilindiği gibi, kadın vücudunda daha yoğun olarak bulunan östrojen hormonu meme dokusunun artışından da sorumludur.
Hormonlardaki dengesizliğin haricinde jinekomasti nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Birtakım ilaçların yan etkileri (anti-androjenler, HIV ilaçları, trisiklik antidepresanlar, kalsiyum kanal blokerlerını içeren kalp ilaçları, ülser ilaçları başta olmak üzere bazı mide ilaçları, kanser kemoterapisi, prostat kanseri tedavisinde kullanılan hormon ilaçları, ketokonazol gibi antifungal ilaçlar, metronidazol gibi antibiyotikler)
- İllegal madde kullanımı,
- Steroidler (anabolik steroidler),
- Aşırı miktarda alkol tüketimi,
- Böbrek yetmezliği,
- Karaciğer hastalığı,
- Klinefelter sendromu,
- Tiroit sorunları,
- Testislerde meydana gelen enfeksiyonlar,
- Akciğer tümörleri,
- Leydig hücre tümörleri veya Sertoli hücre tümörleri,
- Hipofiz bezi veya böbreküstü bezlerini etkileyen hastalıklar.
Jinekomasti Belirtileri
Jinekomastiye işaret eden en önemli belirti memenin kıyafetin dışından dahi görülebilecek bir biçimde belirgin hale gelmesidir. Bu değişim tek memeyi etkileyebileceği gibi her iki memede de görülebilir. Hastayı psikolojik açıdan zorlayabilecek olan bu süreçte ayrıca meme dokusu hassas bir hale gelebilir veya hasta göğüs çevresinde sürekli bir ağrı hissedebilir.
Bunların haricindeki belirtiler ise şöyledir:
- Meme başının altında yumru (sert bir kitle),
- Meme başının hassas ve ağrılı olması,
- Areola (memenin çevresini saran kahve rengi alan) çapında artış,
- Meme boyutunun ve şeklinin asimetrik hale gelmesi.
Çok nadir durumlarda ise meme ucundan akıntı gelebilir; bu oldukça ciddi bir belirtidir ve acil bir şekilde doktora başvurmayı gerektirir.
Jinekomasti Teşhisi
Jinekomastiye dair bir şüphe olması durumunda, hormonlarla ilgili sorunları inceleyen tıp dalı olan endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları ile ilgilenen bir uzmana başvurmak gerekir.
Jinekomasti teşhisi esnasında, her ne kadar memedeki büyüme her zaman şüpheli hücre büyümesinin bir belirtisi olmasa da, öncelikle hastada herhangi bir kanser semptomu olup olmadığı anlaşılmaya çalışılır. Kansere ilişkin şüphe oluşturan belirtiler, meme altında kitle, meme ucundan sızıntı ve çeşitli cilt problemleridir. Yine bu aşamada, hastanın tıbbi geçmişine ilişkin bilgiler incelenir, özellikle hormonlarla ilgili sorunlar değerlendirilir. Net bir teşhis için aşağıdaki testler talep edilebilir:
- Tam kan ve idrar tahlili,
- Mamografi (yaygın olarak meme kanserinden şüphelenildiğinde önerilir),
- Meme dokusundan biyopsi örneği alınması,
- CT taraması,
- MRI taraması,
- Testis ultrasonu (sorunun sebebi olarak adrenal bezlerden veya tümörden şüpheleniliyor ise çekilir).
Sonuç pozitif ise, jinekomastinin hangi evrede olduğu belirlenmeye çalışır. Evreler şöyledir:
- Evre I: Memedeki büyüme minimaldir, cilt fazlası yoktur.
- Evre II: Büyüme orta derecededir, cilt fazlası yoktur.
- Evre III: Büyüme orta derecededir, cilt fazlası vardır.
- Evre IV: Büyüme oldukça belirgindir, cilt fazlası vardır.
Jinekomasti Tedavisi & Hedefler
Çocukluk / ergenlik döneminde (10 ila 12 yaş arası) veya doğum ile beraber ortaya çıkan jinekomastinin 6 ay ile 3 yıl içinde kendi kendine iyileşme ihtimali bulunmaktadır; bu durumda herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Fakat hayatın sonraki evrelerinde memede belirgin bir büyüme gerçekleşir ise, endokrinoloji uzmanı ve plastik cerrahın işbirliği ile tedavi gerçekleştirilebilir.
Jinekomasti tedavisinde hedef kişinin özgüven sorunları yaşamasına ve günlük hayatını idame ettirememesine sebep olan şişkin meme/memelerden kalıcı bir biçimde kurtulmaktadır. Tedavinin şekli ve süresi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, sorunun kaynağı ve karşı karşıya olduğu büyüme derecesi ile yakından ilişkilidir.
Hormonlarla alakalı bir sorunun varlığına kanaat getirilir ise, altta yatan sebebin ortadan kaldırılması hedeflenir. Bu durumda, memenin büyümesine neden olan hormon dengesizliğini gidermek için çeşitli ilaçlar reçete edilir. Fakat İki yıldan uzun süren jinekomastinin ilaçla tedavisi etkisiz kalabilir. Bu durumda ise plastik cerrahiden yardım alınır.
Jinekomasti tedavisinde en çok kullanılan iki cerrahi yöntem şöyledir:
Liposuction: Memenin şişkin görünmesine neden olan yağ, ince kanüller yardımıyla vücudun dışına alınır. Tam iyileşme yaklaşık 1 ay içinde tamamlanır. Hormonsal sorunların sebep olduğu büyümenin yanı sıra, daha çok obeziteyle ilişkili problemlerin çözümünde bu yöntem kullanılır. Liposuction sonrası aynı bölgede yağ birikimi olabilir; bu durumda yeniden yağ aldırmanın bir sakıncası yoktur.
Mastektomi: Bir veya iki memenin kısmen veya tamamen çıkarılmasını içeren cerrahi yöntemdir. Meme kanserinin tedavisinde de kullanılan mastektomi ile fazla meme dokusu çıkarılarak kalıcı bir tedavi sağlanır. Tam iyileşme liposuctionda olduğu gibi 1 ayda gerçekleşir.