Güncelleme Tarihi: 7 Ekim 2020
- Kronik Hastalık Nedir?
- Kronik Hastalıklar İle Koronavirüs İlişkisi
- Koronavirüs Açısından Risk Grubunda Olan Kronik Hastalıklar
- Kronik Hastalar İçin Korunma Yolları
Kronik Hastalık Nedir?
Kronik hastalık, uzun süreli olarak devam eden, tedavi imkânları sınırlı olan ve bazı durumlarda hayat boyu kontrol altında tutulması gereken hastalık türüdür. Kronik hastalıkların en yaygın görünenleri, kalp ve damar hastalıkları, diyabet (Tip 2 şeker), obezite, böbrek yetmezliği, eklem iltihabı ile KOAH ve astım gibi solunum yolu rahatsızlıklarıdır. Genelde orta yaşta başlayıp ömür boyu devam eden bu hastalıklar, periyodik olarak tıbbi destek gerektirir.
Bunların yanı sıra, kronik rahatsızlıklar viral hastalıkların neden olduğu problemlerin boyutunu artırarak, özellikle enfeksiyon oluşumunda büyük rol oynar. Bu açıdan, akciğerde şiddetli zatürreye neden olan viral bir enfeksiyon olan Covid-19, kronik hastalıkların vücutta neden olduğu tahribattan faydalanır.
Kronik Hastalıklar İle Koronavirüs İlişkisi
Vücudu, pek çok mikroskobik enfeksiyon etkenine karşı koruyan ve zararlı hücreleri tanıyıp onları yok eden bağışıklık sistemi herhangi bir nedenden dolayı baskılandığında veya dengesinde bir bozulması meydana geldiğinde kişi büyük bir risk altına girer. Bu durum, pandemi dönemlerinde önemini katlar.
Bağışıklık siteminde bozulmalara neden olarak, sistemin fonksiyonlarını baskılayan unsurların en önemlisi kronik hastalıklardır. Covid-19’un tüm dünyayı etkisi altına aldığı bu günlerde, T.C. Sağlık Bakanlığı kronik hastalığı bulunan kişileri riskli gruba dâhil ederek, bu kişilerin virüsle mücadelelerinin, herhangi bir hastalığı bulunmayan kişilere oranla daha zorlu olabileceğini belirtmiştir. Bunun sebebi, var olan hastalık sebebiyle oldukça duyarlı ve savunmasız olan vücudun, ciddi sonuçlara yol açabilen bir virüsle karşılaştığında iyileşme için iki kat çalışmasının gerekliliğidir.
Tüm bunların yanı sıra, hafif semptomlarla atlatılması da mümkün olan Covid-19’a bağlı ağır tabloların ve hatta ölümlerin en büyük nedeni olarak vücutta meydana gelen iltihaplanmalar gösterilmektedir. Bu iltihaplanmalar ise yoğun olarak, vücudun aynı zaman diliminde hem kronik hastalıklara hem de virüse karşı gösterdiği direncin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.
Koronavirüs Açısından Risk Grubunda Olan Kronik Hastalıklar
Yeni tip koronavirüs özellikle ciğerlere yerleşerek, solunum yolu enfeksiyonuna neden olan bulaşıcı bir virüs olması sebebiyle, en çok kronik solunum rahatsızlıklarının neden olduğu olumsuz etkilerin ciddi oranda artış göstermesinden sorumludur. “Bronşial astma” olarak da bilinen ve bronşların aşırı duyarlı olması sonucu birtakım etkiler ile daralması şeklinde ilerleyen astım, yeni tip koronavirüs açısından en tehlikeli kronik hastalıklardan biridir. Zaman zaman boğulma hissine de sebep olabilen astım ile mücadele etmekte olan kişilerin, akciğerlere yerleşerek solunumu ciddi oranda etkileyen bu virüs ile karşılaşmaması çok önemlidir.
Bir diğer solunum yolu hastalığı olan KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) da Covid-19 açısından değerlendirildiğinde oldukça riskli bir tablo sunar. Akciğerlerdeki hava akışının azalmasına sebep olan bu kronik rahatsızlık, yeni tip koronavirüsün neden olduğu olumsuz sonuçların katlanmasına neden olur.
Solunum yollarına ilişkin kronik hastalıklarının haricinde obezite de pandemi döneminde riskli hastalıklardan biri olarak kabul edilmektedir. Vücut kütle endeksi 30’un üzerinde olan bireylerin sınırlı antikor hücresi ürettiğini gösteren birtakım çalışmaların ışığında, obezite sorunuyla yüz yüze olan bireylerin yeni tip koronavirüs ile karşılaşmaları durumunda zorlu bir tablo ile karşılaşmaları ihtimali bulunmaktadır.
HIV ise, Covid-19 ile benzer bir şekilde bağışıklık sistemine hasar verdiğinden, halihazırda bu virüs ile savaşmakta olan kronik hastaların yeni tip koronavirüse yakalanmaları durumunda da ciddi sonuçların görülmesi olasıdır.
Bunların haricinde çeşitli kanserler, akciğer fibrozu, kistik fibrozis, sinir sistemi hastalıkları (özellikle demans), hipertansiyon, kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı ve kalp kası hastalıkları ile dolaşım sistemini etkileyen rahatsızlıklar Covid-19’un yol açtığı zatürrenin ağır seyretmesine ve tedavinin zorlu ve uzun bir süreç gerektirmesine neden olabilir.
Ayrıca, organ nakli olmuş kişiler ile sürekli olarak kortizon kullanması gereken hastaların da riski grupta yer aldığı söylenebilir.
Kronik Hastalar İçin Korunma Yolları
Kronik hastalığı bulunan kişilerin, yukarıda ayrıntılı olarak bahsetmiş olduğumuz gibi yeni tip koronavirüsün neden olabileceği ciddi sonuçlara çok daha açık olduğu bir gerçektir; fakat uzamanlar kronik hastalar için de bağışıklık sistemini güçlendirmenin imkân dâhilinde olduğunu belirtmektedir.
Covid-19’a karşı başarılı bir mücadele gösterebilmek için sağlıklı bir bağışıklık sistemi reaksiyonu sağlamak elzemdir. Bunun içinde özellikle aşırı şeker, yağ ve tuz içeren; işlenmiş gıdalardan uzak durmak, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir uyku düzeni benimsemek ve elbette kronik hastalıklar için reçete edilmiş ilaçları aksatmadan kullanmak önemlidir.
Bunların haricinde, dünya üzerinde yaşamakta olan her bir insanın yapması gerektiği gibi el hijyenine dikkat etmek, izolasyon sağlamak, sosyal mesafeyi korumak ve maske kullanımına gerekli özeni göstermek önemlidir.