Güncelleme Tarihi: 28 Ocak 2021
Neden Kulak Çınlar?
Tıp dilinde “tinnitus” olarak tarif edilen kulak çınlaması, dış dünyada herhangi bir uyaran olmamasına rağmen, uğultulu, cızırtılı ve tiz seslerin duyulması olarak tanımlanabilir. Tek kulağı etkilediği gibi her iki kulakta da ortaya çıkabilen çınlama, dünya nüfusunun yaklaşık olarak %10’unun muzdarip olduğu oldukça yaygın bir sorundur.
Bununla beraber kulak çınlamasını bir hastalık olarak kabul etmek pek de mümkün değildir. Tinnitus temelde, iç kulağı beyne bağlayan sinir kanalı ile beynin sesi işleyen bölümünde var olan birtakım problemlere işaret eder; bu sebeple bir belirti olarak algılanabilir.
Çınlamanın tek ve kesin bir nedeni olmamakla beraber bilim insanları bu sorunun, beynin sinir devrelerinin sese karşı duyarlılığının artması sonucunda oluşan duyusal hücrelerin kaybına uyum sağlama ihtiyacı ile ortaya çıktığını düşünmektedir. Bununla birlikte, bilim camiasında, tinnitusun sinir devreleri arasındaki anormal etkileşimlerin bir sonucu olduğuna dair fikirler de bulunmaktadır.
Buna ek olarak, kulak çınlamasının sebebi kulak kanalını tıkayan bir kir parçası bile olabilir; fakat tinnitus bazı ciddi problemlerin semptomu olarak da ortaya çıkabilir.
Diğer nedenler şöyledir:
- Çevresel gürültüye bağlı olarak gelişen işitme kaybı,
- Bazı kalp ve damar hastalıkları (kardiyovasküler sorunlar),
- Ani hormonal değişimler (özellikle kadınlarda),
- Tiroid hormonunun düzensiz olarak salgılanmasına bağlı olarak gelişen hastalıklar,
- Uzun süreli ve tedaviye cevap vermeyen kulak ve sinüs enfeksiyonları,
- Bir iç kulak rahatsızlığı olan Ménière hastalığı,
- Beyin tümörü.
Tinnitusun en yaygın nedeni olarak, yukarıda da ilk sırada yer alan gürültüye bağlı işitme kaybı yer alır. Özellikle gürültülü ortamlarda çalışmak durumunda kalan kişilerin iç kulak kanalındaki duyusal hücreler zaman içinde zarar görür; bunun ertesinde de çınlama ortaya çıkar. Bununla beraber, patlama gibi sebeplerle ani bir gürültüye maruz kalma durumunda da aynı hücreler hasar alabilir.
Çınlama ayrıca, ileriki yaşlarda işitme kaybının bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.
Ne Zaman Sağlık Merkezine Başvurmak Gerekir?
Genel olarak bariz bir sebep olmadan ortaya çıkan kulak çınlaması, yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi birtakım ciddi sorunların belirtisi olarak da tecrübe edilebilir.
Ekseriyetle, kalp atışının kulakta ritmik bir şekilde çınlaması olarak tabir edilen “pulsatil tinnitus” adı verilen bir tür çınlamadan muzdarip olduğunuz durumda bir sağlık merkezine başvurmak için zaman kaybetmemeniz önerilir. Öyle ki, sık aralıklar ile nabız sesi duyma durumu genellikle baş veya boyunda bulunan damarlarla ilişkili sorunlardan kaynaklanır. Nadir de olsa, bazı durumlarda pulsatil tinnitus beyin tümörünün veya beyin yapısındaki anormalliklerin belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
Bunların yanı sıra, altında ciddi bir sebep yatmıyor olsa bile, kulak çınlaması sebebi ile uyumakta ve konsantre olmakta sorun yaşıyor; yorgunluk, unutkanlık, depresyon ve anksiyete gibi problemlerle boğuşuyorsanız bir uzmandan görüş almak en doğrusudur. Bilindiği gibi, fiziksel açıdan bir zarar vermese de tinnitus uzun süreli olarak etkili olduğu durumda zihinsel ve duygusal yönden ciddi sorunlara neden olabilir.
Kulak Çınlaması Nasıl Tedavi Edilir?
Kulak çınlamasının tedavisi yaygın olarak şiddetine, hayatı ne denli etkilediğine ve ana nedenine bakılarak kurgulanır.
Kulak çınlaması için bir sağlık merkezine başvurulduğu durumda, ilk muayenede herhangi bir şeyin kulak kanalını tıkayıp tıkamadığı kontrol edilir. Sorun kanaldaki bir engelse, bu engel kulak dışına çıkarılarak tedavi sağlanır.
Kanalı tıkayan bir engel olmadığına kanaat getirilir ise, tinnitusun nedenini araştırmak adına işitme kaybı ile ilgili testler gerçekleştirilir. Bu noktada bir odyologdan yardım alınır.
Çınlama ile beraber işitme kaybı da var ise, bu durumda işitme cihazları oldukça işlevseldir. Bu cihazlar dışarıdaki gürültülü sesleri süzerek çınlamayı en aza indirecektir. Benzer şekilde hem çınlama hem de işitme kaybı için koklear implantlar da kullanılabilir. Koklear implant, iç kulağın hasarlı kısmını es geçerek ve işitme sinirini doğrudan uyaran elektrik sinyalleri gönderir.
Tinnitusun nedeni kullanılan ilaçlar veya çeşitli hastalıklar ise, bu durumda, ilaçların düzenlenmesi ve hastalıkların tedavisi yoluna gidilir.