Nefes Darlığına Ne İyi Gelir?

Nefes darlığı istisnasız herkes için endişe veren bir durumdur. Bazen psikolojik nedenler ile ortaya çıkan bu durum bazen de fizyolojik bazı nedenlerle ortaya çıkar. Göğüste sıkışma ya da boğulma hissi gibi durumlara da sebebiyet verebilen nefes darlığı, hangi nedenle ortaya çıktığına bağlı olarak çeşitli dönemlerde sürekli yaşanabildiği gibi bazen de tek bir defa da yaşanabilir. Sebebi her ne olursa olsun mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiği de unutulmamalıdır.

Yoğun bir şekilde egzersiz yapmaktan ya da havanın aşırı sıcak olmasından kaynaklı da nefes darlığı yaşanabilir. Aynı zamanda aşırı kilo, rakımı yüksek olan bir yerde bulunma gibi nedenlerden de kaynaklanabildiği bilinir. Elbette bazı sağlık sorunlarının kaynağı da nefes darlığı olabiliyor. Bu nedenle nefes darlığının neden yaşandığının tıbbi olarak muhakkak araştırılması gerekiyor.

Nefes Darlığı Neden Oluşur?

Bu şikayet en sık kalp hastalıkları ve akciğer hastalıklarının belirtisi olarak ortaya çıkar. Kalp ya da akciğerde meydana gelen hastalıkların ya da işlev bozukluklarının büyük bölümünün nefes darlığına sebebiyet verdiği biliniyor. Fakat bazı psikolojik sıkıntıların da bu şikayete neden olduğunu da belirtmek mümkündür. Nefes darlığına neden olan hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Astım
• Kalp krizi
• Tansiyonun düşmesi
• Karbonmonoksit zehirlenmesi
• Kardiak tamponadı
• Akciğerde damar tıkanıklığı
• Zatürre
• Akciğer sönmesi
• Üst solunum yolu tıkanıklığı

Kalp ile ilgili yaşanan sorunlar da nefes darlığı şikayetini doğurabiliyor. Nefes darlığına neden olan kalp sorunlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kalp kası bozukluğu
• Kalpte ritim bozukluğu
• Kalp yetmezliği
• Kalp zarı iltihabı

Farklı rahatsızlıklar ya da bazı sağlık durumları da nefes darlığına neden olabiliyor. Bu sorunu doğuran diğer unsurları da şu şekilde sıralamak mümkün:

• Kansızlık (anemi)
• Kaburgada kırık olması
• Nefes borusuna cisim kaçması
• Boğulma
• Anksiyete bozukluğu
• Gırtlak kapağı iltihabı
• Guillain barre sendromu
• Otoimmün kas hastalığı
• Verem
• Akciğer kanseri
• Krup
• Akciğerde ödem olması

Nefes darlığı bazı hastalarda kronik bir hal da alabiliyor. Kronikleşmiş nefes darlığı şu nedenlerden kaynaklanıyor olabilir:

• Astım
• KOAH
• Bazı akciğer hastalıkları
• Kalp fonksiyon bozukluğu
• Obezite
• İnterstisyel akciğer hastalığı

Nefes Darlığında Tıbbi Yardım

Nefes darlığı aniden ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumda vücuda yeterince oksijen gitmediği için haliyle vücut fonksiyonları da yerine getirilemez. Nefes darlığı sorununa genellikle göğüs ağrısı şikayeti de eşlik eder. Hatta bayılma ya da mide bulantısı gibi durumlar da ortaya çıkabilir. Bu durumda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Çünkü özellikle nefes darlığı, göğüste ağrı ya da sıkışma hissi ile mide bulantısı bir arada yaşanıyorsa, bir kalp krizi yaşanıyor olma ihtimali de bir hayli yüksektir. Aynı zamanda akciğer damar tıkanıklığından da söz edilebilir. Derhal 112 acil yardım hattının aranması gerekir.

Hangi Durumda Doktora Gidilmeli?

Nefes darlığı aniden ve çok şiddetli bir şekilde ortaya çıkmamış da olabilir. Ancak bazı durumlarda bu şikayeti hafif şekilde yaşıyor olsanız dahi mutlaka doktora görünmeniz gerekir. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ayaklarda ya da ayak bileklerinde şişme olması
• Sırt üstü yatıldığında nefes almakta güçlük çekilmesi
• Ateşin yükselmesi, öksürük ve titreme durumları
• Hırıltılı nefes alma
• Parmakların uç kısmında ya da dudaklarda morarmalar
• Nefes alırken tiz bir sesin çıkması
• Mevcut nefes darlığının şiddetinin artması

Nefes Darlığına Karşı Neler Yapılmalı?

Nefes darlığı sorununun kronik bir hal almasını önlemek için bazı önemler alınabilir. Bu önlemler ve hastaların hayatlarında yapacakları basit değişimler nefes darlığı sorunundan kurtulmaya yardımcı olacaktır.

• Sigarayı bırakılmalı
• Fazla kilolardan kurtulmalı ve ideal kilo korunmalı
• Sağlıklı bir beslenme şekli oluşturulmalı
• Rakımı 1500 metreden yüksek olan yerlerde bulunulmamalı
• Hava kirliliğinden korunmalı

Nefes Darlığına Ne İyi Gelir?

Bu sorunu yaşayanların uygulayabilecekleri pek çok yöntem bulunuyor. Nefes darlığına iyi gelen bu yöntemler arasından dilediğinizi uygulayabilirsiniz.

Diyaframdan Nefes Alma

Daha derin nefes alma yöntemlerinden biri olan diyaframdan nefes alma, nefes darlığı sorunu yaşayanların uygulayabileceği bir yöntemdir.

Karın boşluğundan nefes alma yöntemi özellikle KOAH hastalığı nedeniyle yaşanan nefes darlığı sorununu azaltmaya yönelik olarak uygulanır. Diyaframdan nefes alma yönteminin uygulanması için şu adımların takip edilmesi gerekir:

1. Sırt üstü uzanarak kaslarınızı gevşetin ve bu esnada ellerinizi karnınızın üzerine koyun.
2. Burnunuzdan derin bir nefes alın ve karnınızı genişletin, nefesin ciğerlerinize dolduğunu hissetmeye çalışın.
3. Nefesinizi birkaç saniye tutun ve ardından yavaş bir şekilde ağzınızdan nefesinizi verin.
4. Aynı yöntemler 10 dakika boyunca nefes alın.
5. Her gün 3 ya da 4 defa bu yöntemi uygulayın.

Düzenli olarak yapıldığında yaklaşık birkaç hafta sonra nefes darlığı şikayetinde bir azalma meydana geldiğini fark edebilirsiniz.

Pursed – Lip Solunum
Bzüük dudak solunumu şeklinde de bilinen bu solunum yönteminde nefes hızı yavaşlatılıyor ve daha rahat nefes alma sağlanmaya çalışılıyor. Bu yöntem nefes darlığı sorununu azaltmaya yönelik olarak uygulandığı gibi aynı zamanda anksiyete ve stres durumunu azaltmaya yardımcı olması için de tercih edilebiliyor. Sadece birkaç dakika içerisinde rahatlama sağladığı hissedilebilen bir metottur. Pursed – lip solunum şu şekilde uygulanır:

• Oturma pozisyonu alın ve hem boyun hem de omuz kaslarınızı gevşetin.
• Dudaklarınızı birbirine yapışacak şekilde sıkı bir biçimde kapatın ve büzün.
• 3 ila 4 saniye burnunuzdan nefes alın.
• Nefesinizi tutarak içinizden dörde kadar sayın ve nefesinizi yavaş bir şekilde büzülmüş olan dudaklarınızdan verin.
• 10 dakika boyunca aynı yöntemi uygulayarak nefes alın ve verin.

Siyah Kahve
Bilindiği gibi kahve içerisinde kafein barındıran bir içecektir. Kafeni solunum kaslarının yorgunluklarının azalmasına yardımcı olur ve bu yönüyle günde 1 ya da 2 fincan siyah kahve içmek, nefes darlığı şikayetinin de azalmasını sağlar. Kafeni hava yolu işlevlerinin iyileşmesine de yardımcı olan bir maddedir. Gün içerisinde fazla kahve tüketmek de bir o kadar sakıncalıdır. Bu nedenle günde en fazla 2 fincan kahve içilmesi önerilir. Daha fazla kahve tüketilmesi kalp ritim bozukluklarına neden olabilir ve kan basıncını aşırı yükseltebilir. Bu da bazı sorunlara sebebiyet verecektir.

Buhar Soluma
Solunum sorunlarından kaynaklanan bir nefes darlığı şikayeti yaşanıyorsa bu durumda buhar solunma tekniği hastaların rahatlamasını sağlayacaktır. Burun kanallarındaki tıkanıklığın açılmasına da yardımcı olan bu yöntem buhardan gelen ısı ve beraberinde nem ile birlikte mukus çözülmesine de yardımcı olur. Buhar soluma yöntemini şu şekilde uygulayabilirsiniz.

• Bir kap içerisine kaynak su koyun.
• Suyun içerisine az oranda nane esansı ekleyin.
• Kabı yüzünüze iyice yaklaştırın ve başınızın üzerine bir kumaş ya da havlu örtün.
• Bu şekilde birkaç dakika boyunca derin bir şekilde burnunuzdan nefes alın.

Zencefil
Nefes darlığı sorununu azaltan en doğal yöntemlerden biri de zencefildir. Balgam söktürücü özelliği de bulunan zencefil, hem burun tıkanıklığı hem de nefes darlığı sorununa iyi gelir. Aynı zamanda göğüs tıkanıklığı ve sıkışması sorununun azalmasına da yardımcı olur. Zencefilin içerisinde bazı bileşenler mevcuttur ve bu bileşenler mukus salgısının da azalmasını sağlar. Dolayısıyla nefes alıp vermeyi de kolaylaştırır. Zencefilin solunum yolu enfeksiyonlarını gidermeye yönelik bazı etkilerinin de olduğu bilinir. Gün içerisinde 2 ila 3 fincan zencefil çayı içilmesi, tüm bu olumlu etkilerinden faydalanabilmek için yeterli olacaktır. Ağzı kapalı olacak şekilde iki fincan kaynamış su içerisinde 1 çorba kaşığı zencefil eklenir ve 10 dakika beklenir. Ardından suyu süzgeçten geçirerek çay şeklinde tüketebilirsiniz.

Pancar
Kansızlık nedeniyle meydana gelen nefes darlığı şikayetinin giderilmesinde pancar etkili ve doğal bir yöntem olur. Yüksek oranda demir içeren pancar aynı zamanda lif, kalsiyum, vitamin ve potasyum da içerir. Kansızlık sorununa da iyi geldiğinden kansızlığa bağlı nefes darlığının giderilmesi için tercih edilebilir. Pancarın yanı sıra demir içeren diğer gıdaları düzenli bir şekilde tüketmek de tercih edilebilecek yöntemler arasında yer alır. Pancar turşusu yapılarak tüketilebilen bir gıda olmasının yanı sıra fırınlanarak da tüketilebilir. Damak tadınıza uygun olarak şekilde haftada 3 ila 4 öğün pancar tüketebilirsiniz.

Rezene
Soluma ile ilgili sorunların giderilmesinde çok eskiden beri uygulanan yöntemlerden biri de rezenedir. Balgam söktürücü özelliği olan rezene aynı zamanda tıkanıklık, öksürük ve bununla beraber bronşit problemine de iyi gelir. Rezene de tıpkı pancar gibi yüksek oranda demir içerdiğinden aynı zamanda kansızlık sorununa da iyi gelir. Rezene çay şeklinde tüketilebilir. Rezene tohumu çiğneme de yine bu faydalarından istifade etmek için tercih edilebilecek yöntemlerden biridir.

Sigarayı Bırakmak
Sigara kullanırken, nefes darlığı sorunundan kurtulmayı beklemeyin. Aktif içici ya da pasif içici olmanız bu konuda fark yaratmıyor. Sigarayı mutlaka bırakmanız gerekiyor. Sigara içerisindeki zararlı kimyasallar nedeniyle sadece nefes darlığı şikayetine değil, beraberinde pek çok farklı hastalığa hatta kansere dahi davetiye çıkarıyor. Bu yüzden sigarayı derhal bırakmalı ve hatta sigara içilen ortamlarda kesinlikle bulunmamalısınız. Ayrıca diğer tütün ürünlerinin de sigara kadar zararlı olduğunun altını çizmek isteriz.

Düzenli Yürüyüş
Düzenli olarak yürüyüş yapmak, hemen her hastalığa karşı vücudu korumanıza yardımcı olur. Sağlığınıza yapabileceğiniz en büyük katkılardan biri olan düzenli yürüyüş, nefes darlığı sorununun azalmasına da yardımcı olur. Ancak faydasını görebilmeniz için haftada en az 5 gün, minimum 45 dakika hızlı tempo ile yürümeniz gerekir. Bu yürüyüşler metabolizmanın hızlanmasına da yardımcı olduğundan kilo verilmesinde de etkili bir yöntemdir. İdeal kilonuza ulaşmak için düzenli olarak yürüyüş yapmayı bir yaşam alışkanlığına dönüştürmeyi ihmal etmeyin.

Rahatlama Terapisi
Bazı rahatlama yöntemleri nefes darlığının azalmasında bir hayli etkili olabiliyor. Örneğin yoga ya da meditasyon gibi yöntemler nefes düzenleyici etkileri sayesinde vücuttaki kan ve oksijen akışını düzenlemeye yardımcı oluyor. Kalp çarpıntısını önleme özelliğine de sahip olan bu yöntemler stres ve anksiyeteye bağlı olarak yaşanan nefes darlığı sorununa karşı etkili olabiliyor. Yoga ve meditasyon pek çok psikolojik soruna da iyi gelen yöntemler arasında yer alır. Temiz hava bulunan bir ortamda, düzenli olarak yapılması önerilen yoga ve meditasyon için düzenlenen kurslara da katılabilirsiniz.

Koruyucu Tedbirler ve Öneriler

• Nefes darlığı sorunu ile ilgili yaşadıklarınızı not edin. Günlük tutmanız, hangi durumlarda daha kötüye gittiğini daha net tespit edebilmenizi sağlar.
• Yaşadığınız odanın sıcaklığının ideal düzeyde olmasına özen gösterin. Aşırı sıcak yerlerde bulunmayın ve uyumayın.
• Nefes darlığı yaşadığınızda başka şeyler düşünmeye ve başka şeylere odaklanmaya çalışın.
• Gün içerisinde yaptığınız ağır aktivitelerden bir süre uzak durun. Bu aktiviteler yerine daha hafif aktivitelere yönelin.
• Evinizde kimyasal temizlik malzemeleri kullanmamaya çalışın. Olabildiğince doğal malzemeler ile temizlik yapın. Kimyasal kullandığınızda maske takın.
• Meyve ve sebze yönünden zengin bir beslenme şekli uygulayın. Bu beslenme şeklini bir yaşam alışkanlığına dönüştürün.
• Bol miktarda su tüketmeye özen gösterin. Bu sayede vücudunuzun hidrat dengesini korumuş olacaksınız.
• Nefes darlığı nedeniyle hekiminizin önerdiği ilaçlar dışında ilaç kullanmayın.
• Astımınız varsa mutlaka egzersizlerden önce soluk aldırma cihazınızı kullanın.
• Kış mevsiminde bulunduğunuz ortamın havasının nemli olması gerekiyor. Bunun için nemlendirme cihazlarını kullanmaya özen gösterin.
• Trafiğin yoğun olduğu yani egzoz gazının çok olduğu yerlerde ağız maskesi kullanmaya özen gösterin.