Güncelleme Tarihi: 26 Şubat 2018
Öksürükten kurtulabilmek için ilk önce öksürüğe sebep olan hastalıkların tespit edilmesi ve tedavi edilmesi gerekir. Öksürüğe sebep olan en önemli sebepler arasında solunum yolu hastalıkları bulunmaktadır. Bu hastalıklardan korunabilmek aynı zamanda öksürükten korunabilmek için de önemlidir. Bunu sağlayabilmek için;
- Dengeli ve düzenli beslenmelisiniz. Kış aylarında ise yeterli miktarda C vitamini almalısınız,
- Tozlu ve kirli ortamlardan uzak durmalısınız,
- Halsiz ya da yorgun hissetmemek için uyku saatlerinize dikkat etmeli, vücudunuzu iyi dinlendirmelisiniz,
- Bol sıvı tüketmelisiniz.
Öksürüğün baş sebepleri arasında yer alan sigaradan uzak durmanız, öksürük ile birlikte farklı sağlık sorunlarını yaşamanızı da engeller. Öksürüklerin etkisini yumuşatabilmek için sütün içerisine bal ilave etmeniz ya da balın içerisine karabiber katarak tüketmeniz gerekebilir.
Şurup kullanılacağı zaman mutlaka doktora başvurulmalıdır. Kuru bir öksürük için öksürük söktürücü bir şurup kullanırsanız, öksürüğün daha da şiddetlenmesine yol açabilirsiniz.
Öksürüğe İyi Gelen Bitki Çayları
Ayva, öksürüğün azalmasına ve boğazınızın yumuşamasına yardımcı olur. Çaylarla birlikte de tüketildiğinde ise ayvanın sakinleştirici özelliğinden yararlanabilirsiniz. Sindirim sisteminizi kolaylaştırabilecek ve öksürüğe iyi gelecek pek çok farklı doğal ve bitkisel çay vardır. Bu çayları öksürük krizlerinizi yumuşatabilmek ve durdurabilmek için tercih edebilirsiniz.
- Yaseminli Portakal Çayı: Portakal, üst düzey C vitamini içerir ve kış aylarında en fazla tüketilen meyveler arasında yer alır. Portakalın kabuğunda yer alan esansiyel yağlar aynı zamanda tümör oluşumunu da engeller. Kansere karşı da koruyucu etkisi olan portakal çayı, güçlü bir antioksidan özelliği taşır. Soğuk algınlığı, ateşli hastalıklar, mide ve bağırsak hastalıkları gibi hastalıklar için de yaseminli portakal çayı önerilir.
- Kuşburnu Çayı: Kuşburnu çayı, kan basıncınızı düzenler. Bağışıklık sisteminizi güçlendirir ve cildinizin de daha iyi gözükmesini sağlar. Öksürüğe de iyi gelen kuşburnu çayını tüketmek isteyen kronik hastalığa sahip kişiler, hamileler ve alerjisi olanların mutlaka uzman doktora danışması gerekir.
Öksürüğe Karşı Vücut Direncini Artırmak
Yuvaya ya da kreşe giden çocuklarda kış aylarında genellikle hafif bir şekilde üst solunum yolu enfeksiyonları görülür. Yetişkin kişilerin de kış aylarında vücut dirençlerini korumaları ve artırmaları gerekir. Öksürükler kısa süreli ise, ateş ve solunum sıkıntısı yaşanmıyorsa öksürük ilaçları kullanmaya gerek kalmaz. Vücudun direncini artırmak, dengeli ve sağlıklı beslenmek gibi önlemler ile kısa süreli öksürükleri iyileştirebilirsiniz.
Kısa süreli ve ateşsiz öksürüğü olan kişiler için tetkik yapılması gerekmez. Fakat yüksek ateş ile birlikte öksürük görülüyor ve öksürük 3 haftadan daha uzun süredir kronik bir şekilde ilerliyor ise tetkik yapılır.
- Akciğer filmi ve sinüs filmi
- Kan tetkikleri
- Ter testi
- Alerji kaynaklı olduğundan şüphelenilen öksürüklerde “alerjik deri testleri”
- Tüberküloz tanısı için uygulanan PPD testi adı verilen testler yapılır.
Çocuklarda ve Bebeklerde Öksürük
Çocukların kış aylarında en fazla yaşadığı sorunlar arasında öksürükler yer alır. Öksürük çocuklarda 3 ile 4 gün sürebileceği gibi aynı zamanda 3-4 haftadan daha uzun süre de sürebilir. Kronik öksürüğün ortaya çıktığı durumlarda mutlaka ileri tetkikler ile değerlendirme yapılması gerekir.
Çocukların yaşadığı öksürük, vücudun bir savunma mekanizması olarak nitelendirilir. Solunum yollarının en üst kısımlarından en alt kısımlarına kadar olan bölgelerdeki herhangi bir yer bu duruma sebep olabilir. Çocuk ya da bebeklerin öksürmeleri, üst veya alt solunum yollarındaki enfeksiyonun belirtisidir. Alerjik madde gibi yabancı cisimler öksürük ile vücuttan atılmaya çalışılır. Refleks mekanizmasının baskıya uğraması çocuklarda ciddi ve tehlikeli sonuçların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu sebeple öksürük kesici ilaçların çocuk yaş grubunda kullanılmaması gerekir.
Çocuklarda uygulanacak olan tedavilerdeki amaç öksürüğü kesmek değil, öksürüğe sebebiyet veren sorunu veya sorunları ortadan kaldırmaktır. Çocuklarda ve bebeklerde görülen öksürük ile birlikte burun akıntısı, boğaz ağrıları, ateş, kusma, hırıltı ve nefesi daha zor alabilme gibi sorunlar da eşlik eder.
Çocuklar ve bebeklerde öksürüğe eşlik eden sorunlar arasında yer alan yüksek ateş, zor ve sık sık nefes alma ve morarmalar gibi durumlarda acilen doktora başvurulması gerekir. Yemek esnasında başlayan öksürük krizleri, zor ve sık nefes alma eşliğinde devam ediyorsa yabancı bir cisim yutulması riski de mevcut olabilir. Bu tür durumlarda acil tanı koyulması ve tedaviye başlanması hayati bir önem taşır.
3 hafta ve daha kısa süreli olan akut öksürük sebepleri arasında üst solunum enfeksiyonları yer alır. 3 haftadan daha uzun süren kronikleşmiş öksürüklerde ise enfeksiyon ile birlikte alerjik hastalıklardan da şüphelenilir.
Pasif sigara içiciliği yani sigara dumanına girilen ortamlarda maruz kalma, anne ve babanın sigara içiyor olması çocuklarda öksürüğe sebep olabilir. Çocukların yanında sigara içilmesi bile çocuklar dumandan korunmuş sayılmazlar. Sigaranın zararlı etkileri duman yoluyla eşyaların üzerine sinmeye başlar.
Tıbbi araştırmalar ve çalışmalarda, pasif sigara dumanına maruz kalan çocukların ve bebeklerin kış aylarında daha fazla üst ve alt solunum yolu enfeksiyonu yaşadığı ortaya çıkartılmıştır. Bu tür ortamlarda yer alan çocuklar aynı zamanda alerjik hastalıklara da daha yatkın olurlar.
Bebeklerde Öksürüğe Karşı Hangi Aşılar Etkilidir?
Bebeklerin öksürük problemleri için birtakım aşılar uygulanabilir. Boğmaca ve menenjit aşıları olan “karma aşı” çeşitleri 2, 4, 6 ve 18 aylık bebeklere uygulanabilir. Zatürre aşıları (pnömokok aşısı) son yıllarda ülkemizde de uygulanmakta olan bir aşı türüdür. Daha büyük yaştaki çocuklar için bu aşı uygulanabilir. 2 yaşından büyük olan çocuklarda tek doz uygulanan pnömokok aşısının koruyuculuk etkisi 10 yıl boyunca sürer. 10 yaşın altındaki çocukların aşı karneleri dikkatli bir şekilde incelenmeli ve zatürre aşısı eksik ise kış ayları başlamadan bu aşı uygulanmalıdır.
Bebeklerde Öksürüğe Karşı Ne Gibi Önlemler Alınabilir?
Aşı sürecince ve öncesinde bebeklerin yeterli miktarda sıvı tüketmesine özen göstermelisiniz. Sıvı tüketimi, vücuttaki salgıların seyreltilmesine ve vücuda giren mikropların uzaklaşmasına destek sağlar. Bebeklerin sıvı tüketimini sağlayabilmek için özel üretilmiş oral rehidrasyon çözeltilerini tercih edebilir ya da daha büyük bebekler için düzenli olarak ılık su tüketmesini sağlayabilirsiniz.
Bebeğiniz uyumadan önce boğazını yumuşatabilmesi için ılık bir şeyler içmesini sağlayabilirsiniz. Sütün salgı oluşumunu artırma etkisinden dolayı 6 aylıktan daha büyük çocuklara süt verilmemesi gerekiyor. 18 aylık ve daha büyük olan çocuklara ise birkaç damla ılık su içerisinde eritilmiş bal ve limon suyu ile hazırlayabileceğiniz süt karışımlarını verebilirsiniz. Bu karışımları hazırlamadan önce ise mutlaka doktorunuza danışmalı ve başka hastalıkların tetiklenmesini önlemelisiniz.
Bebeklerdeki öksürüğün önlenmesi ya da mevcut öksürüğün hafifleyebilmesi için çocukların odalarında havayı nemlendirebilecek ürünler tercih edebilirsiniz. Bebeğinizin burun kanallarının sürekli açık olmasını sağlamak, sıcak su ile buhar banyosu yaptırmak, yeterli miktar uyumasını sağlamak, tuzlu burun spreyleri ya da damlaları kullanmak gibi yöntemler tercih edebilirsiniz. Bunun dışında evinizin temizliğine de dikkat etmeniz gerekebilir. Özellikle tozlu olan evlerde bebekler daha çok öksürmeye başlayabilir, mevcut öksürükleri de artmaya başlayabilir.