Yumurtalık Kanseri Nedir? | Teşhisi ve Tedavi Yöntemleri

• Yumurtalık Kanseri Nedir?
• Yumurtalık Kanserinin Semptomları Nelerdir?
• Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
• Yumurtalık Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
• Yumurtalık Kanserinden Korunmanın Yolları Nelerdir?

Dünya genelinde, her yıl, yaklaşık olarak 70 kadından 1’ini etkileyen yumurtalık kanseri, alt tiplerinin karmaşıklığı ve semptomlarının görece belirsiz oluşu sebebi ile ciddi tıbbi tedavi gerektiren sağlık sorunlarından biri olarak kabul edilmektedir. Bu yazımızda, yumurtalık kanseri ile ilgili merak edilen sorunlara ayrıntılı yanıtlar verdik; başlayalım.

Yumurtalık Kanseri Nedir?

Yumurtalık kanseri, en temel tanımı ile, rahmin her iki yanında bulunan ve yumurta (ova) üreterek ve östrojen ve progesteron hormonlarının salgılanmasını sağlayarak üremeye katkı sağlayan yumurtalıklarda ortaya çıkan anormal hücre büyümeleridir. Tıbbi tedaviyi zorunlu kılan bu türden büyümeler, kanserli hücreler erken evrede teşhis edildiği durumda başarılı bir biçimde ortadan kaldırılabilmektedir. Bu nedenle, hastalığa ilişkin bir şüphe duyulduğu durumda zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmak oldukça önemlidir.

Yumurtalık kanseri, yaygın olarak 3 farklı tipte ortaya çıkar; yumurtalıkların dış katmanını oluşturan ince dokuda meydana gelen epitel tümörler bu türden kanserlerin yaklaşık yüzde doksanını oluşturur. Hormon üretiminden sorumlu dokuların civarında meydana gelen stromal tümörler ise yaklaşık yüzde yedi oranında yaygındır ve erken aşamada teşhis edilme ihtimalleri oldukça yüksektir. Son tür olan germ hücre tümörleri ise oldukça nadirdir ve yaşça genç kadınlarda çok daha sık görülmektedir.

Yumurtalık Kanserinin Semptomları Nelerdir?

Yumurtalık kanserine ilişkin yaygın belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Pelviste şiddetli ağrı veya basınç hissi,
• Vajinal kanama,
• Yemek yerken hızlı bir şekilde doyma & rahatsız edici boyutlara ulaşan doyma hissi,
• Midede ve karında şişkinlik,
• Şiddetli karın ve sırt ağrısı,
• Sık sık idrara çıkma,
• Cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı,
• Regl düzensizlikleri,
• Kabızlık ve ishal gibi bağırsak hareketlerinde ciddi değişimler.

Bunlar oldukça ciddi belirtilerdir ve 2 haftadan uzun bir süre görülmeleri durumunda zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmayı gerekli kılarlar. Bu belirtilerin haricinde, bulantı, hazımsızlık, iştah kaybı, yorgunluk, kilo kaybı ve nefes darlığı da ortaya çıkabilir.

Yumurtalık kanseri ayrıca, ileri yaş, aşırı kilo, aile öyküsü, daha önce jinekolojik cerrahi bir işlem geçirmiş olma, hormon terapisi almış olma, meme kanseri öyküsü ve erkeklik hormonlarının vücutta yoğun olması sebepleri ile tetiklenebilir.

Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Yumurtalık kanseri için özel olarak geliştirilmiş olan herhangi bir erken teşhis testi yoktur. Bununla beraber, özellikle rahim ağzı kanserinin tanısı için kullanılan çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleri ile kanserin teşhisi yapılmaktadır.

Yumurtalık kanseri semptomları ile bir sağlık merkezine başvurulması durumunda, hekim pelvik ultrason, transvajinal ultrason veya CT taraması gibi radyolojik testler ve CA-125 kan testi gerçekleştirilir. Özellikle genetik bir yatkınlık var ise, kesin teşhis için bu testlerin ve tanılama yöntemlerinin kombine halde kullanılması önemlidir.

Transvajinal ultrason, üreme organının ve mesanenin incelenmesi için kullanılan yaygın bir testtir ve yumurtalıkların yüzeyinde ve içinde oluşan kistlerde kitle veya düzensizlikler olup olmadığını ortaya çıkarabilir. Bununla beraber, tek başına ultrason ile, yumurtalık kanserini tanılamak pek de mümkün değildir. Bu türden incelemeye ek olarak, rutin bir jinekolojik kontrol sırasında da gerçekleştirilen pelvik muayene de yapılabilir. Bu muayene ile yumurtalıkların ve uterusun boyutu, şekli ve konumu belirlenebilir.

Ancak, bir hastanın yumurtalık kanseri olup olmadığını belirlemenin kesin yolu biyopsidir. Bu şekilde, hekim, muayene ve test sonuçlarından hareketle, kanser şüphesi taşıyan dokuyu ayrıntılı bir biçimde inceler. Kanser şüphesi doğrulanır ise, BT taraması veya bilgisayarlı tomografi ile kanserli tümörün sınırları tanımlanır ve yayılma derecesine dair bilgi edinilir. Bu türden görüntüleme yöntemleri ayrıca, ileriki dönemde gerçekleştirilmesi mümkün olan cerrahi işlemler için de önemli veriler sunar.

Yumurtalık Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Yumurtalık kanseri, pek çok kanser türünde olduğu gibi I, II, II ve IV olmak üzere dört evreye ayrılmaktadır. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz tanılama yöntemleri ile, evre I yumurtalık kanseri teşhisi konulur ise, cerrahi uygulamalar ile kanserli tümörün ve hastalıklı organların çıkarılması yeterli olabilir. Bununla beraber, cerrahi işlem sırasında cerrah lef düğümlerinde ve çevre dokularda potansiyel bir yayılma olup olmadığını kontrol etmek adına biyopsi yapabilir. Yüksek riskli evre I hastalarının yanı sıra evre II hastaları için kemoterapi önerilebilir.

Evre II, III veya evre IV yumurtalık kanseri teşhisi konulursa, tümör ve yumurtalıklar ile beraber etkilenen diğer organları ve lenf düğümlerini vücuttan çıkarmak için kemoterapiden önce ameliyat yapılabilir. Ameliyattan sonra hastaların çoğu, bir veya daha fazla kemoterapi ilacı içeren kişiselleştirilmiş bir tedavi planına başlar. Bununla beraber, yumurtalık kanserine ilişkin teşhis biyopsi ile konulmuş ise, ameliyatı daha başarılı ve daha az karmaşık kılmak adına, bir önceki periyotta da kemoterapiye başlanabilir.

Bu bilgilerin ışığında, yumurtalık kanseri için temel tedavinin cerrahi olduğu söylenebilir; bununla beraber cerrahi, ancak ve ancak etkilenen dokunun büyük çoğunluğunun başarıyla çıkarılabildiği durumlarda önerilir. Bazı hallerde ise, erken evre yumurtalık kanseri teşhisi konulan hastaların doğurganlığını korumak adına minimal invaziv prosedürler de tercih edilebilir.

Bunların yanı sıra, yumurtalık kanserinin tedavisi için gerçekleştirilen cerrahi işlemler yaygın olarak aşağıdaki prosedürleri içerir:

• Rahim alma ameliyatı – rahim ve rahim ağzının vücuttan çıkarılması (histerektomi),
• Yumurtalıkların veya fallop tüplerinin çıkarılması (tek taraflı veya iki taraflı salpingo-ooferektomi),
• Omentum, pelvik veya abdominal lenf düğümlerinden örnek alınması; kanserli hücreleri incelemek adına ek biyopsiler.

Yumurtalık Kanserinden Korunmanın Yolları Nelerdir?

Yumurtalık kanserini önlemek için kesin bir yol olmasa da bazı noktalara dikkat ederek riski azaltmak mümkündür. İşte bazı öneriler:

• Sağlıklı bir kiloda kalmaya dikkat edilmeli – obezite önemli bir tetikleyicidir.
• Tütün mamullerinden uzak durulmalı.
• Aşırı alkol tüketiminden kaçınılmalı.
• Doğum kontrol hapları yalnızca hekim kontrolünde kullanılmalı.
• Ailede meme, rahim ya da yumurtalık kanseri öyküsü bulunuyor ise rutin kontroller gerçekleştirilmeli.
• Genetik mutasyonlar riski ciddi oranda artırdığından, genetik testler yaptırılmalı.