Zehirlenme Belirtileri Nelerdir?

Zehirlenme belirtileri, günümüzde tüm dünyada her yıl milyonlarca insanın yaşadığı belirtilerdir. İnsanların bakteriler, virüsler ve parazitler sebebiyle zehirlenmiş olan besinleri tüketmesi sebebiyle ortaya çıkar. Bu durumun meydana gelmesi genellikle zehirlenme ile sonuçlanır. Mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler ile ortaya çıkan rahatsızlık pek çok kişinin en sık yaşadığı rahatsızlıklar arasında yer alır.

Eğer bir kişi zehirli herhangi bir şey yuttuysa veya zehirli bir havayı soluduysa mide bulantısı, kusma, hafif ağrı, nefes alma sorunları, zihin bulanıklığı ve normalden daha farklı görünen bir ten rengi gibi belirtiler başlar. Bu tür durumlarda acil bir şekilde ambulansın aranması gerekmektedir. Herhangi bir belirtinin olmadığı, olası zehirlenme tehlikesi bulunan kişinin ise yine aynı şekilde hastanede kontrol edilmesi gerekir. Çünkü her zehirlenme durumunda zehirlenme belirtileri ortaya çıkmaz.

Zehirlenme, yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilecek risklere sahip olan vücudun gösterdiği bir kimyasal reaksiyondur. Pek çok farklı zehirlenme genellikle yutma yolu ile meydana gelir. Zehir vücuda nefes yolu ile, cilt yolu ile, enjeksiyon yolu ile ve radyasyona maruz kalma yolu ile bulaşır.

Zehirlenme Sebepleri Nelerdir?
Üst düzeyde toksik özelliğe sahip olan kimyasallar insan midesi için son derece zararlı ve zehirleyici özelliklere sahiptir. Örneğin, tiner ile duvar boyamak, tuz ruhu kullanmak ve diğer kimyasal etmenler zehirleyici etkiye yol açarlar. Fakat pek çok zehirlenme durumunda insanların genellikle ilaç ya da yiyecek sebebiyle zehirlendikleri görülür. Terapatik ilaçların yüksek dozda tüketilmesi zehirlenmeye yol açabileceği gibi ölüm riski de taşır. Yiyecekler içerisinde ise zehirli mantarlar, tarım veya endüstriyel kimyasallar ile kirlenmiş sular ve düzgün şekilde tüketime hazır hale getirilmemiş olan yiyecekler yer alır.

Zehirlenme Çeşitleri Nelerdir?
Zehirlenmeler cilt, solunum, enjeksiyon ve gıda tüketimi ile insan vücudunda ortaya çıkar. Olası zehirlenme çeşitleri aşağıdaki gibidir;
Evsel kimyasal adı verilen kimyasallar. Örneğin çamaşır suyu,

• Kozmetik ürünlerde yer alan kimyasallar. Örneğin, tırnak parlatıcı ürünleri,
• Mantarlar ve birtakım bitkiler,
• Karbonmonoksit zehirlenmesi. Genellikle kömür ile ısınan kişilerde görülür,
• Kötü bir şekilde hazırlanmış, pişmemiş ya da son kullanma tarihi geçmiş olan yiyecekler,
• Yüksek miktarda vücudun kaldıramayacağı miktarda tüketilmiş olan alkol. Hızlı tüketildiğinde ve fazla tüketildiğinde sınır aşılır ve zehirlenme meydana gelir,
• İlaçlar ve yılan gibi zehirli hayvanlar tarafından ısırılmak verilebilecek örneklerdir.

Hangi Belirti Hangi Sebeple Ortaya Çıkar
Zehirlenmeler pek çok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bu farklılıklar kişilerin yaşam şartlarına göre farklılık gösterir. Fabrika ortamında çalışan kişiler, kimyasal maddelere ve gazlara maruz kaldıkları için solunum yolu ile zehirlenebilir. Tükettiği yemekleri dikkatsiz bir şekilde seçen kişilerde de gıda zehirlenmesi meydana gelebilir. Bu sebepler dışında radyasyon zehirlenmesi de çok sık görülür. Genel anlamda zehirlenme meydana geldiği zaman mide bulantısı, kusma, ishal, yüksek ateş, mide ağrıları ve kramplar gibi belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtileri ayrıntılı bir şekilde ele alacak olursak;

1. Mide Ağrıları ve Kramplar
Tüketilen gıdaların asıl sindiriminin midede gerçekleşecek olmasından dolayı, zehirlenme belirtileri ilk olarak kendisini mide sorunları şeklinde gösterir. Yemek yedikten sonra midede kramplar, ağrı, kusma ve ishal gibi durumlar meydana geldiği zaman zehirlenme belirtisi yaşıyor olabilirsiniz. Ayrıca yemeklerden sonra dışkıda veya kusmukta kan olması da zehirlenme belirtisidir. Parazite bağlı olarak ortaya çıkan zehirlenme durumlarında, parazitlerin gelişmesi ile birlikte belirtilerin oluşması da zaman alır. Bazı durumlarda zehirlenme belirtileri 1 ay boyunca gelişmeye devam eder ve ortaya çıkmaz.

2. Halsizlik
Zehirlenme meydana geldiği zaman insanların en sık karşılaştığı belirtiler arasında halsizlik yer alır. Halsizlik, zehirlenmenin hemen beraberinde oluşur. Oluşan bu semptom ile birlikte görüşte hafif bulanıklık, kas zayıflıkları, yutkunma zorlukları, ağız kuruluğu ve bakterilerin oluşturduğu belirtiler zehirlenme esnasında meydana gelir. Halsizliğin şiddeti, zehirlenmenin türüne göre değişkenlik gösterebilir. Bazı zamanlarda çok hafif bir halsizlik olarak kendisini gösteren bu belirtiler, bazı zamanlarda kişinin hareketlerini kısıtlayacak ve yatarak istirahat etmesine yol açacak kadar şiddetli olur.

3. Yüksek Ateş
Vücudun sıcaklığı üzerinde ortaya çıkan yükselmeler, zehirlenme belirtileri arasında yer alır. Fakat yüksek ateş bazı farklı rahatsızlıkların da belirtisi olabileceği için bu belirti ile birlikte yaşanan diğer belirtileri de takip etmek gerekir. Mide ağrıları, kramplar, kusma ve ishal gibi diğer belirtiler ile birlikte yüksek ateş yaşanıyor ise durum ciddidir. Bu tür durumlarda muhakkak vakit kaybetmeden bir doktor kontrolü yapılması gerekir. Bir an önce tedavi olmak, zehirlenme belirtilerinin kısa sürede ortadan kalkmasını sağlar.

Yüksek ateş ve zehirlenme bazı zamanlarda ilaç kullanımına bağlı olarak da ortaya çıkar. Aşırı dozda alınan ilaçlar zehirlenmeye yol açar. İlaçlar arasında aspirin, antidepresan, seratonin, kan basıncı yapan beta engelleyiciler, kalsiyum tabletleri gibi farklı medikal ilaçlar yer alır. Bu ilaçları aşırı dozda ya da gereksiz yere kullandığınız zaman zehirlenmeye sebep olabilirsiniz.

Zehirlenme Nasıl Önlenir?
Özellikle çocukların yaşayabileceği zehirlenme riskini azaltabilmeniz için birtakım önlemler vardır. Kullandığınız ilaçları ve diğer medikal malzemeleri çocukların ulaşamayacağı yerlere bırakarak zehirlenme riskini ortadan kaldırabilirsiniz. Ayrıca yetişkinlerin de zehirlenmemek için tükettiği gıdalara ve bulundukları çevreye dikkat etmeleri gerekir. Zehirlenen kişilerde meydana gelen yan etkilerin önlenebilmesi için yoğurt tüketilmesi tavsiye edilir.

Zehirlenme Tedavisi Nasıl Yapılır?
Zehirli gıdaları tüketerek zehirlenen kişilerin belirli kontrol ve tedavileri hastanelerde yapılmalıdır. Hastanelerde farklı testler ile kontroller yapılır. Bu kontroller;

• Zehirlenmenin etkisini azaltabilecek veya tersine çevirdikten sonra önleyebilecek antidot isimli madde ile yapılan kontroller. Antidot kullanarak zehirlenmenin yan etkilerinden ve yarattığı sorunlardan kurtulabilirsiniz.
• Gergin kişilere sedatif verilerek gerginlik durumu engellenir. Zehirlenme tedavisi sedatif uygulamasından sonra yapılır.
• Ventilatör adlı nefes alma cihazı, zehirlenme ile birlikte ortaya çıkan solunum yolu tıkanıklıklarını engeller.
• Epilepsi cihazları, nöbet geçirmiş olan zehirlenmiş kişilerin rahatlamasını sağlar. Nöbetin etkileri de epilepsi cihazı ile ortadan kaldırılır.

Hastanede yapılan diğer incelemeler, kan testi ve elektrokardiyo diyagramı içerikli olabilir. Kan testleri, kan alındıktan sonra kanınızda yer alan kimyasalların ve glikoz seviyesinin ölçümü ile yapılır. Toksikoloji ekranında gözlemlenen performans ile karaciğer fonksiyonu testleri de yapılır. Bu testler neticesinde karaciğerinizin hangi oranda zarar gördüğü ve kaç çeşit kimyasala sahip olduğu da görülür.

Doktora Ne Zaman Görünmelisiniz?
Zehirlenme belirtilerinden herhangi birini görmeye başladığınız zaman tıbbi bir tedavi almanız gerekir. Bu belirtiler;

• Sık kusma ve ishal,
• Dışkı içerisinde veya kusmukta kanlı madde,
• Aşırı şiddetli mide ağrısı ve mide krampları,
• Yüksek ateş,
• Aşırı şekilde susama, ağızda kuruluk, idrarda azalma, halsizlik ve sersemlik halleri ortaya çıktığı zaman doktora giderek tedavi olmanız gerekir.

Zehirlenmeden sonra hemen ve ani olarak başlayan belirtiler aynı zamanda uzun süre sonra da ortaya çıkabilmektedir. Bu detaylar göz önünde bulundurulduğu zaman, belirtilerin iyi bir şekilde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Acil durumlarda mutlaka ambulans çağırmalı ve hastaneye gitmelisiniz. Hastaneye gidebilecek durumdaysanız doktor kontrolü sayesinde durumunuzu öğrenebilirsiniz. Teşhis yapıldıktan sonra sonucun zehirlenme olmadığı da ortaya çıkabilir. Fakat durumunuz hakkında net bir bilgi almış olursunuz ve sağlığınızı riske atmamış olursunuz.