20’lik Diş Nedir? | Gömülü 20’lik Diş İçin Ne Yapılmalı?

• 20’lik Diş Nedir?
• 20’lik Diş Ne Zaman Çıkar?
• Gömülü 20’lik Diş Hangi Sorunlara Neden Olur?
• Gömülü 20’lik Diş İçin Ne Yapılmalı?

20’lik Diş Nedir?

İngilizcede “bilgelik dişi” olarak tanımlanan 20lik diş, onlu yaşların sonları ile yirmili yaşların başları arasında ortaya çıkan, çenenin en arka kısmında gömülü olarak bulunan azı dişleridir. Çoğu yetişkinde dört adet bulunan yirmi yaş dişi, bazı durumlarda daha fazla sayıda da olabilir.

20lik dişin çıkması için ağızda yeterli alan bulunmadığı durumda, diğer dişlerin arasına sıkışarak birtakım dental problemlerin ortaya çıkmasına sebep olabilir.

20’lik Diş Ne Zaman Çıkar?

Adının “20 yaş dişi” olmasından da anlaşılabileceği gibi çene kemiğinde doğal bir biçimde gömülü olarak bulunan azı dişleri, sıklıkla 17 – 21 yaş aralığında çıkmaktadır. Bununla beraber, farklı coğrafyalarda yaşayan grupların, yirmilik dişi farklı yaş gruplarında çıkardığı da bilinmektedir. Örneğin Afrika kökenli kişilerde bu dişler, Asya ve Avrupa kökenli kişilere oranla daha erken yaşta çıkmaktadır.

Tipik olarak 25 yaşına kadar çıkmış olan yirmilik diş, bazı durumlarda onlu yaşların ortalarında da harekete geçmektedir. 25 yaşına kadar doğal olarak çıkmamış olan 20lik dişin ise, ileriki dönemde kendiliğinden ortaya çıkması beklenmez; bu durumda dental bir operasyon gerekli olabilir. Bilindiği gibi gömülü yirmi yaş dişleri şiddetli ve uzun süreli ağrıya ve hassasiyete neden olabilir.

Gömülü 20’lik Diş Hangi Sorunlara Neden Olur?

Bazı durumlarda, yirmi yaş dişi / dişleri tam olarak çıkmaz veya komşu dişlere veya çene kemiğine kaynar. Bu halde, kişi çeşitli dental sorunlar ile karşılaşabilir. Gömülü kalmış olan yirmi yaş dişi yaygın olarak aşağıdaki problemlere neden olur:

• Tekrarlayan ve tedaviye cevap vermeyen diş eti enfeksiyonları,
• Diş etinde şişlik, kanama ve hassasiyet,
• Ağız kokusu,
• Diş çürüğü,
• Yirmilik dişin bulunduğu yerde şişlik ve doluluk hissi,
• Diş etinde yarılma,
• Yanakta ağrı,
• Çeneyi ileri ve geri hareket ettirirken oluşan ağrı hissi,
• Çenede şişlik ve sertlik,
• Ağzı açmada zorluk,
• Ağızda kötü / acı tat,
• Komşu dişlerde ağrı; sıkışma hissi,
• Yirmi yaş dişinin çevresinde kist oluşumu.

Bu problemler ayrıca, gömülü 20lik dişin dental operasyon ile çıkarılması gerektiği anlamına gelebilir.

Bazı durumlarda ise yirmi yaş dişleri çıktığında, boyutlarından dolayı ağızda çok fazla yer kaplayabilir. Diş teli ile düzeltilmesi mümkün olmayan bu durum, ağız içinin aşırı kalabalık olmasına sebebiyet verirken dişlerin birbirini itmesine neden olur. Bu sorunu çözmenin tek yolu ise, sorun yaratan dişin / dişlerin çıkarılmasıdır. Hangi dişin / dişlerin çıkarılacağına dair karar diş hekimi tarafından verilir.

20lik diş ayrıca, çene kemiğine, komşu dişlere ve sinirlere zarar verebilecek kistlerin oluşumunu da tetikler. Oldukça nadir de olsa, çene kemiğinde gelişen iyi huylu tümörlerin sorumlusu da çenede gömülü kalan bu dişler olabilmektedir.

Bunların yanı sıra, yirmi yaş dişleri çeşitli sinüs problemlerine neden olabilir. Bu sorunlar dişler üst çenede büyüdüğünde ortaya çıkar; içeriye doğru büyüyen gömülü dişler sinüslere baskı yaparak, sinüs ağrısı, basınç, baş ağrısı ve tıkanıklıklara yol açabilir.

Gömülü 20’lik Diş İçin Ne Yapılmalı?

Kişide, yukarıda sıralanan problemler gözlenmediğinde ve yirmilik dişin sebep olduğu herhangi bir ağrı ve rahatsızlık ortaya çıkmadığında, gömülü dişler için operasyona gerek yoktur; düzenli diş hekimi ziyaretleri yeterli olacaktır. Fakat ağrı ve enfeksiyon tecrübe edildiğinde, mümkün olan en kısa sürede diş hekimiyle görüşmek gerekmektedir.

Muayene sırasında, ilk aşamada dişlerin ağız içindeki konumunu net bir biçimde görmek için röntgen çekilir. Hekim, ileriki dönemde de sorunların devam edeceğine veya 20lik dişin daha ciddi problemlere yol açacağına dair bir kanaat geliştirir ise, bu dişin / dişlerin çekilmesini önerebilir. Her yaşta yapılsa da, gömülü dişlerin çekilmesi işlemi, kemik daha az esnek ve iyileşme süresi daha kısa olduğundan gençlik dönemi için ideal görülmektedir.

Gömülü kalan 20lik diş sebebi ile çene kemiğinde kist oluşumu görülmüş ise, dişin çekilmesinin yanı sıra, çene kemiği ve dişetinin de işlem görmesi gerekir.

Yirmilik diş çekimi işlemi yaygın olarak lokal anestezi altında gerçekleştirilir; ve aynı operasyon sürecinde gerek duyulur ise tüm gömülü 20lik dişler çekilebilir. Kaç diş çekileceğine ve vakanın ciddiyetine bağlı olarak işlem bir ila birkaç saat sürebilir. Bu uygulama öncesinde E vitamini ve aspirin gibi kan sulandırıcı özelliği bulunan gıda takviyelerinden & ilaçlardan kaçınmak gerekmektedir.

Gömülü 20lik dişin çekiminin akabinde işlem görmüş bölgede ağrı hissetmek oldukça normaldir. Hekim tarafından reçete edilmiş ilaçlar ile bu ağrı kontrol altında tutulabilir. Fakat ağrının 48 saatten fazla, şiddetli bir biçimde devam etmesi durumunda hekimle görüşmek önerilir. Bununla birlikte, gömülü diş operasyonunun ardından da düzenli olarak diş hekimini ziyaret etmek ve sağlıklı bir diş hijyen rutini (fırçalama, diş ipi kullanımı ve gargara) sürdürmek elzemdir.