Güncelleme Tarihi: 15 Şubat 2017
Hamilelik döneminde bebeğinin de ihtiyaçlarını karşılayan anne adayının vücudunda depo edilen vitamin ve minerallerde azalmaya başlar. Anne karnındaki bebek tüm ihtiyaçlarını annesinden karşılamaktadır. Eğer anne adayı düzenli beslenirse, bu depolarda azalma olmaz. Ancak dengesiz bir beslenmede bebek yine gelişimine devam eder. Bu annenin vücudunda biriken kaynaklardan karşılanır. Anne adayı vitamin ve mineral açısından zengin besinleri tüketirse, her ikisi içinde sağlık bir süreç geçirilmiş olur. Hamilelik döneminde özellikle B12 vitamini eksikliği ciddi bir sorundur. Anne adayının depoları her zaman takviye edilmelidir. Bebeğin gereksinimi mutlaka karşılanmalıdır. B vitaminlerin eksikliği hamilelikdöneminde ciddi sorunları da beraberinden getirir.
Hamilelikte hangi B vitaminleri eksilir?
Hamilelik döneminde anne adayının vücudunda depo edilmiş olan tüm B vitaminlerinde azalma meydana gelir.
Bunlar;
- Tiamin yani B1 vitamini
- Riboflavin yani B2 vitamini
- B6 vitamini
- B12 vitamini
Hamilelik döneminde eksikliği en fazla olan B12 vitaminidir. B1, B2, B6 vitaminleri genellikle ciddi derecede azalmaz. Fakat B12 vitamin eksikliği durumunda bundan tüm B vitaminleri de etkilenir. Bu yüzden dışarıdan diğer vitaminler alınmaz. Sadece B12 vitamini eksikliğini gidermek için bir yol izlenir.
Hamilelikte B12 vitamini eksikliği nasıl tespit edilir?
Hamilelik döneminde B12 vitamini eksikliğine çok rastlanır. Çünkü toplumumuzda demir eksikliği eşliğinde B12 vitamin eksikliği hemen hemen her iki kadından birini etkiler. Hamilelikdöneminde de vitaminlerin daha hızlı emilmesi yani bebeğin vitaminleri kullanması yüzünden B12 vitamin eksikliği ortaya çıkar. B12 vitamini de vücutta üretilemediği için, anne adayının bu vitamini dışarıdan beslenmeyle alması gerekir.
B12 eksikliği hamilelikte yapılacak bir kan tahlili sonucunda rahatlıkla tespit edilir. Hamilelikte kansızlık sorununun yaşanması ise, bebeğin kaybedilmesi yanında anne adayında bazı sinirsel sorunlara yol açabilir. Bu yüzden hamilelik döneminde beslenmeye dikkat edilmeli, yiyeceklerin B vitaminleri içermesi gerekir. Ancak vejetaryen gebelerde dışarıdan B12 vitamini takviyesine ihtiyaç duyulabilir. Çünkü bu kadınlar yeterince B12 vitaminini beslenmeyle alamaz.
Hamilelikte B vitamini eksikliği için yenmesi gereken yiyecekler
Hamilelikte B vitamini eksikliği olması, vücutta kanın yeteri kadar oksijen taşımasına engel olur. Bu anne karnındaki bebek için önemli bir risktir. B vitamini eksikliği gebe kadınlarda yorgunluğa, baş dönmesi ve genel halsizliğe yol açar. Bu nedenle B vitamini içeren yiyecekler tüketilmelidir. Bu yiyecekler arasında ise;
Hayvansal gıdaların çoğunluğu B12 vitamini bakımından çok zengindir. Bu yüzden et ve et ürünleri, balık çeşitleri, tavuk eti ve yumurta bir anne adayının beslenmesinde yeterince yer almalıdır. Ayrıca süt ve süt ürünleri de B vitamini açısından zengindir. Deniz ürünlerinde ise, ton balığı, somon, ahtapot gibi çeşitlerde B12 yeterince bulunur. Fakat balık ve deniz ürünleri konusunda hamileler daha dikkatli olmalıdır. Bu besinleri sıkça tüketmemelidir. Çiğ deniz ürünü yenmemeli, genellikle ızgara pişmiş olanlar tercih edilmelidir. Midye ve istiridye B12 vitamini açısından zengin olsa da, hamilelikte önerilmeyen besinlerdir.
B12 vitamini açısından et ve et ürünleri önemli besinler arasındadır. Bu besinler içinde de sakatalar hamilelere önerilmeyen çeşitlerdir. Dana ve kuzu etlerinin iyi pişirilerek yenmesi daha uygundur. Bir hamilenin günlük B12 vitamini ihtiyacının yarısı 100 gram kuzu eti ile karşılanabilir.
Peynir çeşitleri de kolesterol değerleri yüksek olsa da, önemli B2 vitamini kaynağı olup, kalsiyum ve protein bakımından zengindir. İçeriğindeki B12 vitamini oranı her peynirde aynı olmaz. Bu konuda beyaz peynir en yararlı olanıdır. Günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık % 6 kadarı 100 gra beyaz peynirle karşılanabilir.
Hamilelikte B12 vitamini eksikliğinde, Dodex B12 iğnesi yapılması uygun mu?
Eğer yapılan kan tahlilinde gebe kadında B12 vitamin eksikliği tespit edilirse, takviye olarak günde 2,2-2,6 mcg olacak şekilde Dodex B12 iğnesi yapılabilir. Bu vitamin takviyesinin gebeliğin ilk trimesterinden sonra yapılması uygundur.
B12 vitamini eksikliği tespit edilen gebe kadınlarda dışarıdan hapta uygun bir takviyedir. Bu konuya doktorun önerisiyle uyulmalıdır. Gebe kadınlar bilinçsizce kendi başına B12 vitaminini hap ya da iğne olarak almamalıdır.
Hamilelikte B12 vitamini eksikliği testi nasıl uygulanır?
B12 vitamini eksikliği hamilelikte yapılacak bir kan testiyle ortaya çıkar. Sabahları aç karnına yapılacak bu kan tahlillerinde en z 10 saatlik açlık yeterlidir. Hamile kadından alınacak kan örneği bu şekilde olmalıdır. Koldan alınan kan örneği ile B12 vitamin eksikliğine bakılabilir.
İnsanların ihtiyaç duyduğu günlük B12 vitamini 1 mikrogram seviyesindedir. Yapılan kan sayımında B12 vitamini 150-550 mikrogram arasında olmalıdır. Bu değerlerin dışında olursa, gebe kadının doktoru gereken önlemleri alacaktır.
Hamilelikte B12 vitamini eksikliği zararları
Hamilelikte B12 vitamini eksikliği yaşanması başta bebeğin sinir sistemini olumsuz etkileyecektir. B12 vitamini suda çözünür. Bu yüzden vücutta kullanılanın fazlası idrarla dışarıya atılır. Yani B12 vitamini vücutta tutulmaz. İhtiyaç duyulan miktar mutlaka beslenmeyle alınmalıdır. Hamile kadınlar yeteri kadar et, yumurta, süt gibi besinler tüketmiyorsa, B12 vitamin eksikliği yaşar. Bu durumda hamilelikte düşük riski de artar.
Bazı durumlarda yeterince B12 vitamini içeren besin tüketilse de, bağırsaklarda bu vitamin yeterince emilmiyorsa yine B12 vitamin eksikliği yaşanabilir. Bu durumlarda hamilelerde kansızlık ve sinir sistemi rahatsızlıkları daha fazla görülür. Depresyon, unutkanlık ve yorgunluk gibi etkilerde bu yüzden görülebilir.
Kadınlarda planlı bir hamilelik olacaksa, önceden B12 değerlerine mutlaka bakılmalıdır. Eğer bu vitaminin eksikliği belirlenirse, gereken tedavi yolu aksatılmamalıdır.