Böbrek Taşı Kırma Tedavisi

Böbrek Taşı Kırma Tedavisi

Böbrek taşları, idrar üretimi ve böbrekten dışarı atılışı esnasında içeride yer alan kristallerin kümeleşerek çökmesinden sonra meydana gelir. Normal durumlarda bu kristaller idrar yolu ile vücuttan dışarıya problemsiz şekilde atılır. Fakat böbrek kanallarında herhangi bir sebepten dolayı kristaller çökerek birbirleriyle birleşmeye başlarlarsa taş oluşum sürecine girilir. İdrar içerisinde taş oluşumu riskini artıracak olan kristaller (kalsiyum, magnezyum, oksalat) yer alır. Ayrıca taş oluşumunu engelleyebilecek kristaller de (sitrat, çinko) yer alır.

Yaş ve cinsiyet, ailesel faktörler, coğrafi ve iklimsel faktörler, sıvı tüketimi ve beslenme alışkanlıkları, böbrek şekil bozuklukları, metabolik bozukluklar, böbrek rahatsızlıkları, idrar yolu enfeksiyonları, idrarın akışını engelleyen darlık ve tıkanıklıklar, mesleki özel durumlar ve hareketsiz bir yaşam gibi sebeplere bağlı olarak böbrek taşı meydana gelebilir. Ayrıca kullanılan bazı tansiyon ilaçları, vitaminler ve kemik erimesi için kullanılan ilaçlar da taş oluşumu riskini artırabilir.

ESWL Tedavisi (Ses Dalgaları ile Taş Kırma)

Günümüzde böbrek taşı tedavisi için pek çok farklı tedavi yöntemi mevcuttur. Bu tedavi yöntemleri kişinin durumuna ve gereksinimlerine göre değişkenlik gösterebilir. En uygun tedavi için doktorunuzun karar alması gerekir.

Böbrek taşının tedavisinde ESWL yöntemi kullanılarak 2,5 ile 3 cm büyüklüğündeki taşlar tedavi edilir. ESWL tedavisi ses dalgaları (şok dalgası) kullanılarak taşların kırılmasını ve ufak parçalara ayrılmasını sağlar.

ESWL Tedavisi Nasıl Yapılır?

ESWL tedavisi uygulanacağı zaman hastalar cihazın masasına sırt üstü yatırılır, cihazın iç kısımlarında yer alan içi su dolu balon hastanın böbrek bölgesine temas eder. Cihaza ait olan ekranda taş net bir şekilde görüntülenir. Şok dalgalarının gideceği nokta taşın üzerine doğru ayarlanır. ESWL tedavisi başladıktan sonra içi su dolu balonun yaydığı şok dalgaları vücuda zarar vermeyecek biçimde taşın üzerine çarpar. Çarpma ile birlikte taşın yüzeyindeki kuvvet taşın ufak parçalara ayrılmasını sağlar ve böbrek tarafından idrar kanalı ile aşağıya doğru itilir. ESWL ile taş parçala işlemi aynı zamanda taş parçalarını hareketlendirmeyi de sağlar.

ESWL Tedavisine Hangi Durumlarda Gerek Duyulur?

ESWL tedavisi, böbrekteki taşın kendiliğinden düşmeyeceği durumlarda uygulanır. 2,5 ile 3 cm boyutlarındaki taşlar ESWL ile parçalanır. Büyük taşlar ağrı yaptığı gibi aynı zamanda hastaları rahatsız etmeyecek hafif ağrılara da yol açabilir. Büyük böbrek taşları söz konusu olduğu zaman idrar kanalları engellendiği için böbreğin çalışması engellenir. İdrar kanalını engelleyen üreter taşları ESWL tedavisine başlamadan önce geri itilir ve kanalın açılması sağlanır.

ESWL Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

ESWL tedavisinde hastaneye yatmanız gerekmez. En uygun kalitedeki cihazlar ve tıbbi donanım ile gerçekleşen bu tedavi yönteminde başarı oranı son derece yüksektir. Doku veya organ kesilmesi, yaralanma gibi riskler bulunmaz. ESWL tedavisi tekrarlanabilir bir tedavi yöntemidir ve ESWL tedavisinde genel anestezi gerekmez.

ESWL Tedavisi Kimler için Uygun Değil?

ESWL tedavisi gebelik dönemindeki kişilere tavsiye edilmez. Ses dalgalarının fetüs kısmına yan etkileri bulunur. Şiddetli böbrek iltihabı yaşayan kişilere de ESWL tedavisini önerilmez. Ciddi kanama bozuklukları, böbrek kanseri ve böbrek şekil bozukluğu olan kişiler de farklı tedavi yöntemlerini tercih etmelidir.

ESWL Tedavisi Sonrasında Neler Yapılmalı?

ESWL tedavisi sonrasında idrar hafif kanlı ve koyu renkli gelebilir. Tedaviden bir sonraki gün hastalar gündelik yaşantılarına devam edebilirler. Ses dalgaları ile kırılan parçaların dışarıya atılabilmesi için bol miktarda sıvı tüketilmesi gerekir.

URS Tedavisi (Endoskopik Üreter Taşı Ameliyatı)

İdrar kanalı (üreter) ile böbrek içerisine yerleştirilen kameralı endoskoplar ile URS tedavisi uygulanır. URS tedavisi işlemi genel veya spinal anestezi ile yapılır. URS yönteminde herhangi bir şekilde kesi yapılmaz. Tedavi tamamen doğal yollar uygulanarak yapılır. Erkek ve kadınların idrar kanalları endoskoplar yardımı ile kamera sayesinde görüntülenir ve iç kısımlara doğru ilerlenir. Böbrekten idrar gelmesini sağlayan idrar kesesinin içinin açıklığı (orifis) görünür ve bu kısma rehber tel gönderilerek iç kısımlara girilir. Kanal içerisinde böbrek çıkışına doğru ilerlenir. Kanal farklı seviyelerdeki taşların doğrudan gözükmesini sağlar. Böbrek içerisinde yer alan odacıklarda yer alan taşlara ulaşıldıktan sonra kırma işlemi başlatılır.

URS Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hastaların idrar kanalında yer alan taşlar lazer ya da pnömotik taş kırma araçları ile parçalara ayrılır. Lazer sayesinde taşlar genellikle tamamen toz haline getirilir ve tozlar idrar yolu ile dışarıya atılır. Büyük boyutlu böbrek taşları mevzu bahis ise kişinin idrar kanalında şişme ve tıkanma görülebilir. Bu tür durumlarda idrar akışının sağlanabilmesi için idrar kanalı içi ufak ve ince bir tüp (stent) koyulur. Böbrek içerisindeki taşlar için uygulanan URS tedavisi idrar yolundan taş parçalarının dökülmesini sağlar. İşlem sonrasında taş parçalarının idrar yolunu tıkamaması için de genellikle stent koyulur.

URS Tedavisine Hangi Durumlarda Gerek Duyulur?

İdrar yolu kanalında taş olan hastalara ESWL ve URS tedavisi uygulanır. Üreterin üst bölümünde 1 cm’den daha küçük taşlar var ise ESWL tedavisi uygulanır. 1 cm’den büyük olan taşlarda ise URS tedavisine gerek duyulur. ESWL ile kırılamayan taşlar mevcut ise yine URS tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Böbrekteki 2 cm’den daha küçük olan taşlarda URS tedavisi başarılı bir tedavi sonucu sergiler. Daha büyük taşlarda da URS uygulanabilir.

URS Tedavisi Kimler için Uygun Değil?

URS tedavisi genel anestezi altında uygulanır. Bu sebeple, anesteziye uygun olmayan hastalara URS tedavisi uygulanmaz. İdrar yolu enfeksiyonu yaşayan hastaların ise ilk önce enfeksiyon tedavisi görmesi gerekir. Daha sonra URS tedavisinden yararlanılabilir.

URS Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

URS tedavisinde hiçbir organa zarar gelmez. Sorunsuz bir şekilde uygulanan bu tedavi yönteminden sonra hastalar birkaç saat içerisinde taburcu edilir. Fakat tedavi sürecinin yolunda gittiğinden emin olunması için hastalar bazı özel durumlarda tedaviden 1 gün sonra taburcu edilir. Endoskopik ameliyat alanına giren bu tedavi yönteminin en büyük avantajı, hastaların gündelik aktivitelerine kısa sürede dönebilmesidir. Taburcu edildikten sonra ilk birkaç gün sonra hastalar gündelik hayatlarına geri dönebilirler.

URS Tedavisi Sonrasında Neler Yapılmalı?

URS tedavisi sonrasında hastalar gündelik hayatına kısa bir süre içerisinde dönebilir. Fakat tedavi sonrasında bir müddet dinlenmeniz gerekir. Ayrıca sıvı tüketimine de her tedavi yönteminde olduğu gibi URS tedavisi yöntemi sonrasında da dikkat etmeniz gerekir.

PNL Tedavisi Nedir? Nasıl Yapılır? (Perkütan Nefrolitomi)

PNL tedavisi genel anestezi ile uygulanır. Anestezi altındaki hastaların idrar yolu ile böbreğine uzanan ince bir tüp (kateter) yerleştirilir. Kateter, böbreğe sıvı verilmesine yardımcı olur. Ayrıca sıvının akışına da yardımcı olur. Kateter, ameliyattan sonraki gün hastalardan alınır.

Kateter uygulamasından sonra hastalar yüz üstü yatar pozisyona getirilir. Hastanın sırtından 1 cm’lik bir keşiden böbrek içerisine uzanan bir yol oluşturulur. Bu yol içerisine yerleştirilen kameralı aletler (nefroskop) sayesinde böbreğin iç kısmına ulaşılır. Burada ameliyathanede yer alan portatif röntgen cihazları (floroskopi) cerraha yol gösterir. Böbrek içerisindeki taşlar dışarıya doğru parçalanarak atılır.

Böbreğin odacıklarını dolduran büyük taşlar tek bir tüpten girerek tamamen dışarıya atılmayabilir. Bu tür durumlarda böbrek odacıklarına ciltten birden fazla giriş yapılması gerekir. Ek giriş yolunun açılması cerrahın ameliyat esnasındaki tecrübesine göre verebileceği bir karardır. İşlem sonrasında böbreğin idrar akışının sağlanabilmesi için tüp (nefrostomi) yerleştirilir.

PNL Tedavisine Hangi Durumlarda Gerek Duyulur?

PNL tedavisi, böbrek içinde ESWL uygulanamayacak kadar büyük olan taşların ya da ESWL ile kırılmayan dirençli taşların tedavisinde kullanılır. Bu tedavi yöntemi genel anestezi gerektiren bir tedavi yöntemidir. Röntgen kontrolünün yapılması, böbrek hizasında sırt bölgesine yapılacak olan kesinin dikkatlice hesaplanması gerekir.

PNL Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

Kırılmaya direnç gösteren böbrek taşları üzerinde PNL tedavisinin başarı oranı son derece yüksektir. Hastalar tedavi sonrasında istirahat ettikleri takdirde gündelik yaşamlarına kaldıkları yerden devam edebilirler. PNL tedavisi için yapılacak olan kesinin boyutu son derece küçüktür ve herhangi bir iz bırakmaz. PNL tedavisi sonrasında şiddetli ağrı görülmez.

PNL Tedavisi Kimler için Uygun Değil?

Anestezi ile uygulanan bu işlem için doktor muayenesi ve laboratuvar testlerinizin yapılması gerekir. Akciğer filmi ve kalp elektronuzun da görülmesi gerekir. Ameliyat öncesinde idrarda enfeksiyon olup olmadığının da kontrol edilmesi gerekir. Enfeksiyonlu durumlarda ilk olarak enfeksiyon tedavi edilmelidir.

PNL Tedavisi Sonrasında Neler Yapılmalı?

Tedavi sonrasında meydana gelebilecek olan komplikasyonlar için hastalar yakından takip edilir. Vital bulgular (tansiyon, nabız, ateş) idrarın yoğunluğu, rengi, laboratuvar testleri, solunum sıkıntısı olup olmadığı da takip edilir. Ameliyat sonrasında hastalar sırttan böbreğe koyulan tüpten dolayı hafif ağrı hissedebilir. Anestezi etkisi geçene kadar ise ağızdan beslenilmez.

Hastalara bazı durumlarda kaburga bölgesinden tüp yerleştirilir. Bu tür durumlarda hafif solunum sıkıntıları ortaya çıkar. Akciğer filminde, akciğer zarları arasında ciddi miktarda sıvı biriken hastalarda sıvının çekilmesi için geçici bir tüp de koyulur.

RIRS Tedavisi Nedir? Nasıl Yapılır? (Retrograd Intrarenal Cerrahi)

RIRS tedavisi yöntemi kapalı böbrek taşı tedavisi yöntemidir. RIRS aynı zamanda URS tedavisi ile benzer bir tedavi yöntemidir. RIRS tedavisi aşırı ince 8-10 ch yani 3 ile 3.5 mm çapındaki teleskoplar yardımı ile vücutta herhangi bir kesi işlemi yapılmadan uygulanır.

RIRS tedavisinde vücutta herhangi bir delik açılmaz. İdrar kanalı üzerinden üreter ve böbrek içerisine, böbrekteki kaliks adı verilen odacıklara girilir. Bu bölgedeki taşlar lazer vasıtasıyla kırılır. Kırılmış olan 4,5 mm çapındaki taşlar için ise özel taş tutucu aletler kullanılır. Böylelikle vücut taşı dışarıya atmaya başlar. İşlem sırasında cerrah doğrudan görüntü aldığı aletin uç kısımlarını kontrol ederek böbreğin bütün odacıklarına girebilir ve lazer ile taşları kırar. Cerrahın ayağı ile kontrol ettiği bir röntgen pedalı da böbreğin içindeki teleskop pozisyonunu ve taşların yerini gösterir.

RIRS Tedavisine Hangi Durumlarda Gerek Duyulur?

RIRS tedavisi, böbrek içerisindeki 3 cm’e kadar olan taşlarda ve özel endikasyonlarda meydana gelen daha büyük boyutlu taşlarda uygulanır. Böbreğe karın duvarından herhangi bir delik açılmadan uygulanan bu yöntem sayesinde lazer ile taşlar tamamen kırılır ve temizlenir.

RIRS Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

RIRS tedavisi sırttan girilerek yapılan PNL tedavisine göre daha avantajlı bir tedavi biçimidir. Fakat her tedavinin hastanın durumuna göre avantajları bulunur. RIRS tedavisinde herhangi bir kesi işlemi yapılmaz. Ameliyat idrar kanallarından girilerek yapıldığı için hastaların organında herhangi bir delik veya yaralanma meydana gelmez. Hastalar RIRS tedavisi sonrasında 24 saat içerisinde günlük yaşantılarına devam edebilirler.

RIRS Tedavisi Kimler için Uygun Değil?

Böbrek taşı tedavilerinde her hasta için ayrı ayrı tedavi yöntemi için karar alınır. Burada önemli nokta taşın büyüklüğüdür. Büyük taşların kırılmasından sonra taş parçacıklarının böbrekten dökülmesi esnasında sorun yaşayabilecek olan enfeksiyona sahip hastalar için bu tedavi uygun olmaz. İşlem genel anestezi ile uygulandığından dolayı da hastaların ilk önce enfeksiyon tedavisi yapılır.

RIRS Tedavisi Sonrasında Neler Yapılmalı?

RIRS tedavisi gören hastalar 24 saatlik takip sürecinden sonra taburcu edilirler. Tedavinin erken süreçlerinde hastaların yaşayabileceği komplikasyonlar yakından takip edilir. Hastanın kalp atım hızı, tansiyonu, ateşi, idrar miktarı ve rengi gözlenmelidir. Anestezi etkisi geçtikten ağrısı olan hastalara ağrı kesici ve antibiyotik ilaç verilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Böbrek taşı ne zaman ağrı yapar?

Böbrek taşı, büyümeye bağlı olarak ve idrar yoluna düşmesine bağlı olarak ağrı yapabilir. Böbreğin yeterli derecede çalışmaması durumlarında ağrılar şiddetlenir.

Böbrek taşı ne kadar sürede düşer?

Böbrek taşının boyutları, kişinin sağlık durumu, yaşı ve cinsiyeti gibi pek çok farklı noktaya bağlı olarak bu süre değişir. Her insanın ilaçlara vereceği tepki de değişkenlik gösterebilir.

Hangi böbrek taşı tedavisi yöntemini tercih etmeliyim?

Bu kararı sizin yerinize uzman cerrahınız alır. Böbrek taşının durumuna ve sizin sağlık durumunuza göre uygun tedavi yöntemine karar verilir.

Böbrek taşı kırma tedavisine ne zaman başlamalıyım?

Böbrek taşının yeterli büyüklüğe geldiği ve böbreğin işlevine zarar vereceği zaman böbrek taşı kırılmalıdır.

Böbrek taşı kırma tedavilerinde ameliyat zorunlu mu?

Böbrek taşı kırma tedavileri açık ve kapalı olarak farklı şekillerde uygulanır. Tedavilerin bir kısmında herhangi bir kesi işlemi yapılmaz. Bir diğer kısım tedavi yöntemlerinde ise ufak kesi açılarak tedavi uygulanır.

Tedavi öncesinde yemek yiyebilir miyim?

Bu sorunun cevabı hangi tür tedavinin uygulanacağına bağlı olarak değişebilir.

Tedavi sonrasında kontrole gelmeli miyim?

Tedavinin türüne göre bu sorunun cevabı değişebilir. ESWL ve türevi tedavi yöntemlerinde tedavi sonrasında 3 ile 7 gün içerisinde kontrole gelmeniz istenebilir.

Su tüketimi böbrek taşı oluşumunu engeller mi?

Evet, yeterli miktarda sıvı su tüketimi böbrek taşı oluşumunu engeller ve aynı zamanda tedavi sürecinde de size fayda sağlar.

Hangi böbrek taşları tedavi gerektirir?

Bütün böbrek taşları tedavi gerektirmeyebilir. Böbrek, yerleşimli bir taş ise (4 mm’den ufak) herhangi bir şikayete sebep olmuyorsa tedaviye gerek olmaz. Ancak büyük ve ağrıya yol açarak böbreğin fonksiyonel özelliklerine zarar veren taşlar söz konusuysa tedavi gereklidir.

Tedavilerde ağrı hissediliyor mu?

Tedavi esnasında hastalar genellikle herhangi bir ağrı veya sancı hissetmezler.

Böbrek taşı tedavilerinde anestezi uygulanıyor mu?

Uygulanacak tedavinin türüne göre anestezi uygulanmasına karar verilir. Burada hastaların durumları da göz önünde bulundurulur.

Böbrek taşı kendiliğinden düşer mi?

Böbrek taşının kendiliğinden düşebilmesi için taşın 5 mm ve daha ufak boyutlarda olması gerekir. Ayrıca üreter kanalında anatomik bozukluklar ve darlık gibi sorunlar da olmaması gerekir. Prostat büyümesi ve böbrek yapı bozuklukları da taşın kendiliğinden düşmesi engeller.

İdrar kanalındaki taşlara açık ameliyat yapılır mı?

Açık cerrahi taş ameliyatı günümüzde neredeyse hiç yapılmayacak kadar az sayıda uygulanır. Alt idrar yolu (erkek ise penis) kısmından girilerek mesaneye ulaşılır. Mesaneden üst idrar yoluna girilir ve taşlar lazer yöntemi ile parçalanır.

Tedavi sonrası hastanede yatmak zorunda kalır mıyım?

Tedavinin şekline göre bu sorunun cevabı değişebilir. Tedavilerin büyük bir çoğunluğunda eğer özel bir durum söz konusu değil ise birkaç saat veya 24 saat içerisinde taburcu edilirsiniz.