Güncelleme Tarihi: 2 Mayıs 2018
Vücudumuzun her hücresinde bulunan ve yağ benzeri bir madde olan kolestrol, vücutta olması gerekenden fazla veya düşük değerde olduğu takdirde birtakım sağlık problemlerine yol açmaktadır. Düzensiz ve sağlıksız beslenme, yeterince aktif bir yaşama sahip olmamak, aşırı sigara ve alkol kullanımı, yaş ve genetik faktörler yüksek kolesterol seviyelerine sebep olabileceği için beslenme tavsiyeleri ve egzersiz uygulamalarına uyulmalıdır.
Hem kendi vücudumuzun hem de bazı yiyeceklerin üretmesi sonucunda vücutta her hücrede kendiliğinden bulunan kolestrol değeri gerekende fazla olacak şekilde artabilir. Bu sebeple yaşamımız süresinde tükettiğimiz her ürünü bilinçli bir şekilde tüketmeli ve kontrolünü muhakkak sağlamalıyız. Daha fazla lit tüketmek, düşük karbohidrat içerikli diyet uygulamak gibi çözümler yüksek kolestrol sorunu yaşamamak için gereklidir.
Kalp ve beyin damarlarında tahribata neden olan kolestrolün zararları bilinçli beslenme ile minimuma indirilebilir. Tıbbi terminolojide hiperlipidemi olarak geçen durum kandaki kolestrolün aşırı miktara ulaşması olarak tanımlanır ve bu durum için muhakkak bir uzmana danışılmalıdır.
Kolestrol vücuda yalnızca zarar mı verir?
Kolestrolün zararları olduğu gibi yararları da olduğu gerçeği gözardı edilmemelidir. Beynimizin kolestrole ihtiyacının olduğu gerçeği de gerekliliğinin göstergelerinden biridir. Kolestrolün iyi ve kötü olmak üzere ikiye ayrıldığını söyleyebiliriz. Tıbbi terminolojide LDL olarak geçen kötü huylu kolestrol.
Vücudumuzda bulunan her hücre kolestrol içeriyor olması bu durumun endişelenmekten ziyade bu kolestrol miktarının kontrol altına alınması gerektiğini göstermektedir. Sinir sisteminin uyarılmasını sağlayan kolestrol değeri 100’ün altında olmalıdır. Eğer kalp hastalığı riski gibi bir durum söz konusu değilse LDL kolestrol değerini 130’un altına indirmek gerekli değildir.
Ayrıca kolestrol, güneş ışığıyla etkileşim halinde olduğu takdirde D vitamini üretimine katkı sağlar. Bu olumlu etkiler gözardı edilmemeli fakat vücuttaki kolestrol miktarının gerekenden fazla olması durumunun sağlığı ciddi anlamda olumsuz yönde etkileyeceği bilinmelidir.
Kan yağlarının yükselmesine neden olan faktörler nelerdir?
- Düzensiz ve yanlış beslenme
- Sigara ve alkol tüketimi
- Yaş ve cinsiyet faktörleri
- Pasif ve hareketsiz yaşam
- Tiroid bezlerinin yeterince çalışmaması
- Aşırı kilo alımı, obezite
- Kalıtımsal faktörler
- Kullanılan bazı ilaçların etkileri
- Böbrek rahatsızlığı
İdeal kolestrol değeri kaç olmalıdır?
İdeal sınırı geçmesiyle birlikte hızla kan damarlarında birikmeye başlayan fazla kolestrol, ciddi kalp ve damar hastalıklarına sebebiyet vermektedir ve kalp krizinin başlıca nedenlerinden biridir.
Kolestrolde ilaç tedavisi gerekli midir?
Kolestrol problemi yaşadığınız takdirde aklınıza gelecek sorulardan biri de ilaç tedavisinin mümkün olup olmayacağıdır. Kolestrol seviyesi normal durumda olan kişiler kesinlikle ilaç tedavisine başlamamalıdır çünkü bu durum yarardan ziyade vücuda zarar verecektir. Bunun yanısıra gerekli görüldüğü takdirde ilaç tedavisine başlanabilir.
Kolestrol hangi seviyeye düşürülmelidir?
Kolestrolün kalp ve damar hastalıklarına yol açtığı bilinmektedir. Bu sebeple kalp ve damar sağlığını korumak için başta beslenmek açısından dikkat etmek ve kolestrol artışı konusunda bilinçlenmek oldukça önemlidir.
Günümüzde fast food tüketiminin de giderek artıyor olması sebebiyle hayatımıza birtakım yeni hastalıkların girdiği gerçeğiyle birlikte kalp ve damar hastalıkları da giderek daha yaygın görülmeye başlandı.
İnsanlar fiziksel olarak her zamankinden daha az aktif ve daha sağlıksız besleniyorlar. Bu yerleşik yaşam tarzı kombinasyonu yüksek kolesterol, kalp hastalıkları ve inme riskine sebep oluyor. İyi haber ise yüksek kolesterolün düzgün beslenme ve egzersiz ile önlenebilir olması.
İdeal total kolestrol seviyesi 200 mg-dl düşük olduğu takdirde kolestrol ile ilgili bir problem olmadığı söylenebilir. 200-240 arası değerler sınırların arasında olmakla birlikte 240 ve üzeri bir uzman tarafından müdahale gerektirir. LDL Kolesterol ise 130’dan düşük olduğu takdirde normal kabul edilir, ideal sınırı ise 130 ile 160 arasındadır ve 160’ın üzeri görüldüğü takdirde bir uzmana danışılmalıdır.
Sağlıklı bir kalp için muhakkak tüketmeniz gereken 10 besin:
1-Yulaf ezmesi ve lifli gıdalar
Yulaf ezmesi, lif açısından en zengin besinleren biri olmakla birlikte, fasulye ve erikte bulunan çözünür lifler kandaki kolesterol miktarını azaltmakta oldukça etkilidir. Kahvaltı içeriklerinize her gün yulaf ezmesi eklemek, hem sağlıklı bir vücut için hem de kolestrol miktarını düşürmek için iyi bir çözümdür.
2- Zeytinyağı
Antioksidan özellikleri olması bakımından zeytinyağının pek çok faydası vardır ve kolestrol düşürme açısından oldukça faydalı bir kaynaktır. Her gün tüketilmesi ve katı yağlara tercih edilmesi önerilir.
3- Balık yağı
Omega-3 bakımından yüksek değer taşıyan ve doymuş yağ oranı düşük olan balıkların tüketilmesi önerilmektedir. Bu balıklardan en yararlısı somon balığıdır. Daha önce de bahsedildiği gibi her yağ vücuda muhakkak zarar verecek diye bir durum kesinlikle söz konusu değildir. Örnek vermek gerekirse balık yağı, kalp sağlığı içinde önde gelen besinlerdendir. Çocukluktan itibaren balık yağı takviyesi yapılması uzun vadede fayda gösterecektir. Balık yağı iltihap ve alt trigliseritleri azaltmaya yardımcı olması açısından da oldukça önemlidir. Yetişkinler ise tam anlamıyla fayda sağlaması için haftada muhakkak en az iki porsiyon tüketmelidir.
4- Avokado
Günümüzde tüketimi giderek artmakta olan avokado, tekli doymamış yağ asitleri açısından sağlıklı bir yağ asidi olarak önemli bir kaynaktır ve kolestrol düzeyini düşürmek için oldukça önemli bir etkendir. Her gün en az yarım adet tüketilmesi önerilir çünkü oldukça fazla kalori taşımaktadır.
5- Kuruyemiş
Kuruyemişlerin neredeyse tamamı omega-3 yağ asitleri içerir. Her gün belli bir miktar kuruyemiş tüketmenin birden fazla sağlık faydası vardır fakat kalori açısından dengeli tüketmek önerilir. Dengeli tüketildiği takdirde iltihabı azaltır, kilo kontrolünü sağlar ve Tip 2 diyabeti önlemeye yardımcı olur. Haftada neredeyse her gün tüketilebileceği gibi porsiyon kontrolünün yapılması tavsiye edilir.
6- Portakal
Düşük kan basıncı sağlamakta etkili olan portakal, kolestrolü azaltmak için yardımcı olan liflerden biri olan pektini içerir. Ayrıca portakal, sahip olduğu potasyum sayesinde tuz alımını dengeler. Özellikle portakalın özünü tüketmek açısından eğer meyve suyu tüketmeyi tercih ediyorsanız taneli olanları seçmeniz tavsiye edilir. Fakat portakalın barındırdığı tüm faydalardan tam anlamıyla yararlanmak istiyorsanız günde bir portakalı doğrudan tüketmeniz önerilir.
7- Alkol
Alkol kullanımının aşırı düzeyde olması zarar verdiği gibi ideal ölçüde tüketildiği takdirde arterlerdeki plakların temizlenmesini sağlayacaktır. Ölçülü bir şekilde tüketildiği takdirde tıbbi terminolojide HDL olarak geçen iyi kolestrolü arttırır. Özellikle ölçülü seviyede kırmızı şarap tüketiminin sağladığı avantajlar bilinmektedir.
8- Yeşil çay
Yeşil çay, antioksidan bakımından zengin olması yönüyle bilinmektedir. Yeşil çayın günümüzde zayıflamak isteyenler tarafından kullanılmasının başlıca nedeni yağ birikimini önlemeye yardımcı olmasından kaynaklanmaktadır. Yağ birikimini önlüyor olması bakımından kolestrolü düşürmek için de tüketilmesi önerilir. Yeşil çayla birlikte siyah çay da benzer etkilere sahiptir fakat yeşil çaydan daha fazla kafein taşıdığı için yeşil çayın daha fazla tüketilmesi uzmanlar tarafından önerilir.