Güncelleme Tarihi: 14 Mayıs 2018
Göz çapağı uyku esnasında oluşmaktadır. Çapak yağ, mukus ve deri hücrelerinden oluşmaktadır. Aynı zamanda çapak, gözün kenarında biriken diğer atıkların birleşimi şeklinde görülmektedir. Çapağın ıslak veya sert olması durumu kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Gözde çapak oluşmasının birden fazla nedeni söz konusu olabilmektedir. Bu sebeplerden başlıcaları şunlardır;
- Göz nezlesi: Tıbbi literatürde konjuktivit olarak da geçmekte olan göz nezlesi durumu pembe göz hastalığı olarak da adlandırılabilmektedir. Yaygın bir şekilde görülmekte olan göz nezlesi gözde kaşıntıya, rahatsızlığa ve kırmızılık görülmesine neden olmaktadır. Uyurken gözde oluşmakta olan yeşil veya sarı mukuslar da çapak şeklinde görülebilmektedir. Çapakların aşırı durumda olması bazen gözün açılmamasına dahi neden olabilir. Göz nezlesi virüs, bakteri ve alerji olarak üç türde görülebilmektedir. Göz nezlesinin bulaşıcı olduğu unutulmamalıdır. Göz nezlesi bazı durumlarda bakteri enfeksiyonlarıyla oluşabilmektedir ve bu durumun gerçekleşmesi görme problemlerine dahi neden olabilir. Göz çapağı sarı, yeşil ve gri renkte görülebilmektedir.
- Göz enfeksiyonları: Olması gerekenden farklı göz çapağının oluşmasına bazı enfeksiyonlar da neden olabilmektedir. Bu enfeksiyonlar arasında virüs sebebiyle oluşan göz uçuğu yer almaktadır. Mantar sebebiyle oluşan kornea iltihabı çeşitleri de göz çapağına neden olan enfeksiyonlar arasında yer almaktadır.
- Göz kuruluğu: Yeterince gözyaşı üretememekten kaynaklanmakta olan göz kuruluğu sendromu gözün iltihaplanmasıyla sonuçlanmaktadır. Gözün kanlanmasına ve kırmızılığına neden olan kuruluk, gözde sulu çapaklanmaya neden olabilmektedir.
- Lens: Kontakt lens kullanımı olması gerekenden daha fazla çapaklanmaya yol açabilmektedir. Kontakt lensin göze uygun olmaması sonucunda gözde rahatsızlık ve kaşıntı hissi oluşabilmektedir. Bu durum görüldüğü takdirde lensleri kullanmamanız ve doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
- Arpacık: Gözde bulunan meybomiyan bezlerinin tıkanması yoluyla oluşan arpacık, sivilceye benzer bir şekilde görülmektedir. Gözde kızarıklık ve kabarıklığa sebebiyet verebilecek olan arpacık, göz kapağı kuruluklarına da neden olabilmektedir. Arpacık kendiliğinden geçebilmektedir fakat görüldüğü takdirde kesinlikle sıkmamak gerekir. Aksi takdirde arpacıkta bulunan enfeksiyon diğer alanlara yayılacaktır.
- Yabancı madde teması: Göze yabancı bir maddenin temas etmesiyle gerçekleşen göz rahatsızlıkları gözün aşırı sulanmasına neden olacaktır. Göze yabancı bir maddenin teması sonucu gözün kanlanması veya irinlenmesi görüldüğü takdirde mutlaka en kısa zamanda bir doktora danışmak gerekmektedir.
- Korneal Ülser: Bir enfeksiyon türü olan korneal ülser, tedavi edilmediği takdirde görme kaybına dahi neden olabilmektedir. Göz ağrısı ve kızarıklığı belirtileri sonucunda ortaya çıkan korneal ülser meydana geldiği takdirde birçok soruna neden olabilir ve en yakın zamanda tedavi edilmesi gerekmektedir.
- Gözyaşı bezi iltihabı: Gözyaşı kanallarından birinin tıkanması sonucu buruna giden gözyaşının enfeksiyon kapması yoluyla göz kapağı altında yumru görülebilir. Bu yumru ile birlikte göz çapağı ve görüntüde bozukluk görülmesi mümkündür.
- Göz kapağı yangısı: Tıbbi terminolojide blefarit olarak geçmekte olan göz kapağı yangısı, kronik bir göz kapağı rahatsızlığıdır. Köpüklü göz çapağının oluşmasına neden olan göz kapağı yangısı durumu, meybomiyan bezlerinde görülen fonksiyon bozukluğundan kaynaklanabilmektedir.
Gözde Çapak Oluşması Bir Hastalık Mıdır?
Gözde çapak oluşması durumu genel olarak zararsız bir durum olmaktadır. Nadir olarak görülmekle birlikte gözde çapak oluşması, ciddi rahatsızlıkların belirtisi de olabilmektedir. Çapakların görülme şekillerine göre doktor tarafından tanı ve teşhis süresi başlatılacaktır. Çapakların sulu görülmesi durumunda kişide pembe göz hastalığı, alerjiler, gözde kuruluk görülmesi durumlarının varlığı söz konusu olabilmektedir. Kabuk şekilde çapaklanmanın görülmesi durumunda ise kişide blefarit, arpacık ve enfeksiyon bulunması mümkündür. Çapaklanmanın yapışkan bir şekilde görülmesi, korneal ülser ve gözyaşı bezi iltihabına sahip olan hastalarda görülebilmektedir. İpe benzeyen çapaklanmalar da korneal ülser ve göz alerjilerinin sonucunda görülebilirler.
Gözde Çapak Oluşumu Nasıl Tedavi Edilir?
Çok fazla miktarda olmadığı takdirde göz çapağı kişiye zarar vermemektedir. Çapakların renginde ve sürekliliğinde farklılık görülmesi durumunda göz doktoruna danışmanız gerekmektedir. Gözde çapak oluşmasına neden olan durumun enfeksiyon olması halinde doktor tarafından antibiyotik tedavisine başlanabilmektedir. Fakat kesinlikle bir doktora danışmadan ve muayene edilmeden antibiyotik kullanılmamalıdır. Göz alerjilerinin gözü sulandırması durumuna sahip olduğunuz takdirde reçetesiz satılan ve antihistam adıyla geçmekte olan göz damlalarının kullanımı gerekebilmektedir.
Gözde Çapak Oluşuma Yönelik Evde Neler Yapılabilir?
Gözde çapak oluşması durumunda öncelikle çapaklanmanın sebebi öğrenilmelidir. Gözün enfeksiyon kapması durumu da ihtimal dahilinde olacağından göze elle temas etmemek gerekmektedir. Gözün enfeksiyon kapmasını önlemek için el ve yüz temizliğine dikkat etmek, gün içerisinde ellerin çok fazla gözle temas etmesini önlemek gerekmektedir. Kontakt lens kullanımından kaynaklanan rahatsızlıklar ve gözde çapaklanma görüldüğü takdirde gözde çapaklanmaya neden olan lens kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu durumda bir doktora danışıp kontakt lens kullanımının uygunluğuna dair bilgi alınmalıdır. Bunun yanı sıra alerjilerden kaynaklanan gözde çapaklanma durumunda ise alerjiye neden olabilecek durumlar tespit edilmeye çalışılmalı ve mümkünse ortadan kaldırılmalıdır. Göz enfeksiyonu yaşandığı takdirde göz çevresi temiz tutulmalı ve kozmetik ürünler göze uygulanmamalıdır. Gözde çapaklanmanın gözü açamamaya neden olması durumunda sıcak su, pamuk veya havlu yardımıyla gözü temizlemek gerekebilmektedir.