D Vitamini Eksikliği Neden Olur?

D vitamini vücudun en temel ihtiyaçları arasında yer alıyor. Olması gerekenden daha az miktarda vücutta bulunması durumunda pek çok hastalığa sebebiyet verebilen D vitamini, dışarıdan alınabilen bir vitamin türüdür. Halk arasında bu vitaminin sadece güneşten alınabildiği düşünülüyor. Aslında D vitamininin % 95’lik bölümü güneşten alınır. Kalan % 5’lik bölümü ise yiyeceklerden sağlanabiliyor. Bu vitaminin en önemli görevi kalp ile kas sistemini düzenliyor olmasıdır. Vücutta eksik olması halindeyse son derece ciddi, hatta hayati tehlikeler ortaya çıkabilir. D vitaminin eksikliğinin neden olabildiği sorunlar arasında psikolojik sıkıntılar da bulunuyor. Özellikle depresyon tek başına D vitamini eksikliğinden kaynaklanabiliyor.

D Vitamini Eksikliğine Dikkat!

Bu vitaminin eksik olmasından kaynaklanan onlarca sorundan biri de kemik erimesidir. Bu vitaminin eksik olması kemik erimesi riskini tam 300 kat arttırıyor. Aynı zamanda kemik ağrılarına da sebebiyet verdiği biliniyor. Yapılan araştırmalar D vitamini eksikliğinden kaynaklanan ağrıların en çok sırt bölgesinde görüldüğünü ortaya koydu. Hatta sırt ağrısı şikayeti ile sağlık kuruluşlarına başvuranların % 80’inde D vitamini eksikliği tespit edildi. Bunun yanı sıra D vitamini eksikliği maalesef kansere dahi sebebiyet verebiliyor. Çeşitli kalp hastalıklarının yanı sıra kolon kanseri ve prostat kanseri de bu vitaminin eksik olmasından kaynaklanabiliyor. Yapılan bir araştırmaya göre D vitamini eksikliği her yıl 23 bin kanser vakasına sebebiyet veriyor! Yani bu vitamin ile kanser arasında oldukça yakın bir bağ bulunuyor.

D Vitaminin Görevi Nedir?

D vitaminin vücutta pek ok farklı görevi bulunuyor. Bunların ilki kalsiyum emilimini arttırmaktır. Kemik mineralizasyonunu sağlamak ve aynı zamanda kalsiyum ile fosfor arasında, vücutta bir denge kurmak da görevleri arasında yer alıyor. Kasların gücünü korumasını sağlamak ve kalp atışlarını düzenlemek ise D vitaminin en önemli görevleri arasında bulunuyor. D vitaminin kalbin kan pompalama gücüne büyük katkı sağladığı ve aynı zamanda kan hücrelerinin yapısına olumlu etkilerde bulunarak kal hastalıklarının büyük bölümünü önlediği de biliniyor.

D vitamininin eksik olması halinde meydana gelebilecek hastalıklar arasında obezite, tansiyon, şeker hastalığı da bulunuyor. Bu hastalıklara karşı vücudu savunma görevini üstlenen D vitamini aynı zamanda yüksek tansiyon gibi hastalıklara karşı da vücudu koruma altına alıyor. Ancak eksik olması halinde de vücut tüm bu hastalıklara karşı savunmasız kalıyor. Dolayısıyla vücudunda yeterince D vitamini bulunmayan kişilerde bu hastalıkların ortaya çıkma riski tam 2 kat artıyor.

Bu vitaminin bir diğer önemli görevi de enfeksiyonlara karşı vücudu koruyor olmasıdır. Vücudunda yeterince D vitamini bulunan kişilerin enfeksiyonlardan çok daha kısa sürede kurtulduğu, eksikliğini yaşayan kişilerin ise enfeksiyon hastalıklarına karşı daha uzun süre mücadele vermek zorunda kaldığı biliniyor. D vitamini tüm bunlarla beraber bu hastalıklara karşı da vücudu koruyor:

• Multiple skleroz
• Bağırsak iltihabı
• Pankreas insülin salınımı bozukluğu
• Tiroid hastalıkları
• Kanın pıhtılaşma sorunları

Vücudun kalsiyumu kullanabilmesi bakımından D vitaminin hayati önem taşıdığı da bilinmelidir. Yeterince kalsiyum alınmış olsa dahi vücutta yeteri oranda D vitamini bulunmuyorsa maalesef alınan bu kalsiyum vücut tarafından kullanılamıyor. Aynı zamanda bu vitamin vücuttaki fosforun da normal seviyede kalmasına yardımcı oluyor. Bu sayede hem kemiklerin hem de dişlerin korunmasına ve güçlü kalmasına olanak tanıyor. D vitamininin eksik olması halinde özellikle kaslarda ve kemiklerde ağrı olmasının nedeni de budur. Ağrı şikayeti ile kliniğe başvuran kişilerin büyük bölümü D vitamini eksikliği sorunu yaşadığını öğrenir.

D Vitamini Eksikliği Kadınlarda Daha Fazla!

Bu vitaminin eksikliğinin kadınlarda çok daha fazla görüldüğü biliniyor. Bunun nedeni de doğum ve emzirme gibi durumlardan kaynaklı olarak vücudun bu vitamine çok daha fazla ihtiyaç duymasıdır. Ancak özellikle yeteri kadar güneşte kalmayan kadınlarda vitamin ihtiyacı karşılanamıyor ve bundan kaynaklı olarak da özellikle kas ve kemiklere ilgili çeşitli rahatsızlıklar yaşanabiliyor. Kadınların % 30’unda D vitamini eksikliği bulunuyor. Bu veri 30 yaşına kadar olan kadınlar için geçerlidir. 30 yaş sonrası kadınlarda ise D vitamini eksikliği yaşayan kişi sayısında belirgin bir artış meydana geliyor.

D Vitamini Eksikliği Neden Olur?

Yapılan araştırmalara göre bu vitaminin eksik olmasının en büyük nedeni güneşte yeterince kalmamaktır. Güneşin UVB ışınları vücuda yeterli oranda temas etmediğinde bu sorun da meydana gelebiliyor. Elbette bazı yiyeceklerde D vitamini bulunuyor. Ancak son derece az oranda bulunduğu için güneşte mutlaka kalmak gerekiyor. Bazı kişilerde güneş ışınlarının emilimi noktasında sorunlar yaşanabiliyor. Güneşten yeteri oranda faydalanılsa dahi vücutta emilimi az olduğundan D vitamini eksikliği sorunu yaşanabiliyor. Aynı zamanda koyu bir ten rengine sahip olmak, bazı kolesterol ve epilepsi ilaçları, güneş ışınlarının vücut tarafından emilimini önlüyor.

İlerleyen yaş ve bazı böbrek rahatsızlıklarının da aynı sorunu beraberinde getirdiğini söyleyebiliriz. Çölyak hastalığı ile kistik fibrozis hastalığı D vitamini alınsa da vücudun emilimini önleyen hastalıklar arasında yer alıyor. Aynı zamanda fazla kilonun D vitamini ekiskliğine sebebiyet verdiği de kanıtlandı. Yağ hücrelerinin dolaşımı ile D vitamini dolaşımı arasında yakın bir ilişki bulunuyor. Kişinin vücut kitle endeksi şayet 30’un üzerindeyse bu sorunu yaşama olasılığı ciddi oranda yükseliyor. Son olarak vejetaryen beslenme şeklinin de D vitamini eksikliğine neden olduğu biliniyor.

D Vitamini Eksikliği Belirtileri Neler?

Bu vitaminin eksik olması pek çok farklı belirti ile kendini belli ediyor. Bu belirtiler aynı zamanda farklı hastalıkların belirtileri olarak da karşımıza çıkıyor. Ancak yine de aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşayanların mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekiyor. Gerekli tetkiklerin yapılmasının ardından belirtiye sebebiyet veren sorun da kısa sürede saptanacaktır.

• Vücudun genelinde yaşanan kemik ağrıları
• Depresyon
• Kaslarda zayıflık ve güçsüzlük
• Baş bölgesinin çok fazla terlemesi
• Sürekli kaslarda kramp yaşama
• Eklemlerde kronikleşmiş ağrılar
• Halsizlik
• Kilo alma
• Yüksek tansiyon
• Kabızlık ya da ishal olma
• Mesane ile ilgili bazı sorunlar
• Soğuk algınlığı

D vitamini eksikliği yaşayan kişilerin kendilerini sürekli mutsuz hissettikleri de ortaya çıktı. Bazı kişilere konan depresyon teşhisinin ardından D vitamini takviyesi ile depresyondan kısa sürede kurtuldukları yapılan bazı araştırmalar ile anlaşıldı. Beyinden salgılanan serotonin hormonu ruh halinin dengesinde ve düzenlenmesinde belirleyici bir hormondur. D vitamini eksik olduğunda bu hormonun salgılanma düzeyi de azalıyor. Buna bağlı olarak depresyon ortaya çıkabiliyor. Aynı zamanda kemiklerde meydana gelen ağrının da mutlaka ciddiye alınması gerekir. D vitamini eksikliğine müdahale edilmemesi halinde osteomalazi denilen kemik yumuşaması hastalığı ortaya çıkabiliyor.

D Vitamini Eksikliği Nasıl Ölçülür?

Bu vitaminin vücutta eksik olduğunun saptanması yapılacak bir kan testi ile mümkün olabiliyor. Kan testinde D vitamini seviyesi 25 OH vitamin D3 şeklinde belirlenir. Kan testi sonucuna göre hekim tarafından başka bir tetkike gerek duyulmadan tanı konabilir.

D Vitamini Eksikliği Tedavisi Nasıl Olur?

Hekim tarafından reçete edilebilen D3 vitamin takviyesi ile tedavi edilebilir. Bu vitaminin yemeklerle birlikte alınması gerekir. Çünkü emilimi için bazı ağlara gereksinim duyulur. Aynı zamanda aşırı düzeyde eksiklik belirlenmiş olan hastalarda serum ya da damla şeklinde vitamin takviyesi de önerilebilir. Gün içerisinde ne kadar D vitamini alınması gerektiği, kişinin yaşına göre değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle sizler enet bir oran belirtmek yanıltıcı olacaktır.

Sıklıkla D Vitamini Ölçümü Yaptırması Gereken Kişiler

• 50 yaşın üzerinde olan kişiler
• Vücudun genelinde kemik ya da kas ağrısı şikayeti olan kişiler
• Ofis çalışanları gibi gün içerisinde güneşe çıkamayan kişiler
• Bağırsaklardan yağ emilimi bozukluğu yaşayan kişiler
• Karaciğer hastalığı olan kişiler
• Daha önce mide ameliyatı geçirmiş olan kişiler
• Kemik erimesi hastalığı yaşamış olan kişiler

D Vitamini Yiyeceklerden Alınır mı?

Elbette daha önce de değindiğimiz gibi D vitamini bazı yiyeceklerde bulunuyor. Ancak oranı o kadar az ki, her gün bu yiyecekler düzenli olarak tüketilse dahi maalesef vücudun D vitamini ihtiyacının yarısını dahi karşılamaya yetmiyor. Her gün yaklaşık 10 ila 15 dakika güneşte kalmak, vücudun D vitamini ihtiyacının karşılanması için yeterli olacaktır. Ancak güneşe hangi saatlerde çıkıldığının da büyük önem taşıdığı bilinmelidir. En uygun saatlerin sabah 10:00 ila öğleden sonra 15:00 arasında olduğunu belirtebiliriz. Bu saat aralığı dışında kalan zamanlarda güneşlenmek D vitamini ihtiyacının karşılanması adına pek etkili olmaz. Çünkü bu saat aralığı dışında D vitamini emilimi sağlayan güneş ışınları azalır ve haliyle vücuda fazla ulaşamaz. Dizler ve dirseklerden aşağısının güneş ile teması yeterli olacaktır. Bunun yanı sıra D vitamini aşağıdaki gıdalarda bulunur.

• Somon
• Sardalya
• Balık yağı
• Orkinos
• Yumurta
• Tereyağı
• Karaciğer
• Mantar
• Tahıl gevrekleri