Kıl Dönmesi Nedir? | Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi ve Tedavisi

• Kıl Dönmesi Nedir?
• Kıl Dönmesi Belirtileri
• Kıl Dönmesi Nedenleri
• Kıl Dönmesi Teşhisi ve Tedavisi
• Kıl Dönmesini Önlemek İçin Öneriler

Kıl Dönmesi Nedir?

Tıp dilinde “pilonidal sinüs” olarak adlandırılan kıl dönmesi, genellikle kist şeklinde ortaya çıkan bir çeşit deri enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon vücut kıllarının, kasık, kalça, genital bölge, koltukaltı, göbek ve kuyruk sokumu etrafında cilt altına geçerek, apse ve fistül oluşturması şeklinde ortaya çıkar. Kıl dönmesi temelde, akut, kronik ve tekrarlayan olarak üç sınıfa ayrılmaktadır.

İlk olarak 1833’te tanımlanan bu şiddetli deri enfeksiyonu genel olarak 16-30 yaş arası erkekleri etkiler. Buna ek olarak özellikle oturarak çalışmak durumunda olan kişilerde (ofis çalışanları, otobüs & taksi şoförleri vs.) görülür.

Kıl Dönmesi Nedenleri

Kıl dönmesinin kesin nedeni bilinememekle beraber, hormon değişimi ve oturmaya bağlı olarak gelişen sürtünme başlıca sebepler olarak tahmin edilmektedir. Sürtünme, büyümekte olan kılın cilt altına dönmesine neden olur; bu durumda vücut bu kılı yabancı bir madde olarak kabul ederek, bağışıklık tepkisi verir. Bu tepki enfeksiyonun oluşmasını tetikler.

Bazı araştırmacılar ise pilonidal kistlerin doğuştan, genetik sebepler ile ortaya çıktığını savunmaktadır.

Kıl dönmesine ilişkin risk faktörleri ise şöyledir:

• Obezite,
• Ailede kıl dönmesi öyküsü,
• Uzun süre oturma,
• Bölgesel travma (enfeksiyon gelişmesini de tetikler),
• Hareketsiz bir yaşam tarzı,
• Hijyen eksikliği,
• Aşırı terleme,
• Ata binme & bisiklete binme gibi aktiviteler.

Kıl Dönmesi Belirtileri

Kıl dönmesine ilişkin olarak görülen semptomlar aşağıdaki gibidir:

• Lezyonun oluştuğu bölgede ağrı ( genellikle anüsün üzerinde veya kuyruk kemiğinin etrafında),
• Otururken veya ayakta dururken zorlanma,
• Opak sarı (cerahatli) veya kanlı akıntı,
• Şişme veya yumru,
• Kızarıklık,
• Aktivite sırasında rahatsız hissetme,
• Ateş (nadiren görülür),
• Mide bulantısı ve hissizlik (nadiren görülür),
• Deride dökülme.

Bazı durumlarda ise hasta herhangi bir belirti göstermeyebilir.

Kıl dönmesi yaygın olarak ağrılı bir biçimde ortaya çıkar ve sıklıkla enfekte olur. Enfeksiyon durumunda, etkilenen bölgede irin oluşur ve buradan kan sızabilir; bu sıvılar oldukça kötü kokuludur. Tedavi doğru zamanda yapılmaz ise bu sorun oldukça uzun bir süre rahatsızlık vermeye devam edebilir.

Kıl Dönmesi Teşhisi ve Tedavisi

“Dermoid kist” olarak da adlandırılan kıl dönmesine ilişkin teşhis, semptomların incelenmesine ve detaylı muayeneye dayanır. Bu probleme ilişkin belirtiler pek çok deri hastalığıyla (makat fistülü / perianal fistül, cilt çıbanları, frengi çıbanları / granülom, kemik iltihabı / osteomyelit, vb.) benzerlik gösterdiğinden, uzman bir doktora başvurmak önemlidir.

Sorun ilk aşamada, iltihap oluşmadan teşhis edilirse geniş spektrumlu bir antibiyotik ile tedavi gerçekleştirilebilir. Bu, enfeksiyonun kurumasını ve hastanın rahatsızlıktan kurtulmasını sağlar. Antibiyotik kullanırken hijyene dikkat etmek ve bölgeyi düzenli tıraş etmek elzemdir.

Dönmenin gerçekleştiği bölgede enfeksiyon varsa, tedavi genellikle drenajla yapılır. İrinin boşaltılması için küçük bir delik açılır. Bu işlem sırasında apsenin boyutuna bağlı olarak genel ve lokal anesteziden biri tercih edilir ve hastanın, hastanede kalması gerekmez. İyileşme süresi 4 ila 6 haftadır, bu süreçte düzenli olarak pansuman değişiminin yapılması gerekir.

Bazı durumlarda ise antiseptik olarak kullanılan ve kimyasal bir bileşik olan fenol kiste enjekte edilerek lezyonun sertleşip kapanması sağlanır. Fakat bu tedavinin ardından kıl dönmesinin tekrarlama olasılığı bulunmaktadır; bu durumda, daha kapsamlı bir cerrahi müdahale gerekebilir.

Cerrahi müdahale ise genel anestezi altında kesi açılarak gerçekleştirilir; kesiden doğru girilerek irin, kıl ve kan temizlenir. Ardından dikiş ile bu bölge kapatılır. Aynı gün hastaneden ayrılmak mümkündür. Operasyonun ertesinde pansumanları düzenli olarak değiştirerek, işlem görmüş bölgeyi doktorun tavsiye ettiği sürenin ardından tıraş etmeye başlamak önemlidir. Tam iyileşme süresi 6 ila 12 haftadır ve sorunun tekrarlama ihtimali oldukça düşüktür. Bu sebeple, bu yöntemin oldukça başarılı olduğunu ve kesin çözümler sunduğunu söylemek mümkündür.

Cerrahi müdahale ile gerçekleştirilen işlem, günümüzde yaygın olarak endoskop yardımı ile yapılmaktadır. Lokal anestezi altında tamamlanan bu uygulama sırasında ucunda kamera bulunan bir endoskop ile kıl ve enfekte olmuş doku deriden alınarak, bu bölge özel bir solüsyonla temizlenir. Kesi yapılmadığı için işlem ertesinde iz kalmaz ve düşük komplikasyon riski ile başarı oranı oldukça yüksektir. İyileşme yaklaşık 1 aylık bir süreyi kapsar.

Kıl Dönmesini Önlemek İçin Öneriler

• Lazer epilasyon; son dönemde yapılan birtakım araştırmalar kıl kümelerinin oluştuğu riskli bölgelerin lazer yardımı ile temizlenmesi durumunda kıl dönmesinin önlenebileceğini göstermiştir.
• Kasık, kalça, koltukaltı, genital bölge ve kuyruk sokumu gibi bölgelerin her daim temiz ve kuru tutulması. Bakteri oluşumu ve aşırı nem durumun kötüleşmesine neden olmaktadır.
• Sert yüzeylerde uzun süre boyunca oturmaktan kaçınma.
• Düzenli olarak tüylü bölgelerin tıraş edilmesi.