Böbrek Taşından Korunma Yolları | Öneriler

1. Sıvı Alımını Artırın
2. Kalsiyum Yönünden Zengin Besinler Tüketin
3. Sodyum İçeren Gıdalardan Uzak Durun
4. Hayvansal Protein Alımını Kısıtlayın
5. C Vitamini Takviyelerinden Kaçının
6. Kalsiyum Oksalat İçeren Besinleri Tercih Etmeyin

 Tıp dilinde “nefrolitiyazis” veya “ürolitiyazis” olarak bilinen böbrek taşı, böbrek içinde oluşan sert mineral birikintileridir. Bu birikintiler özellikle idrar yolundan geçerken ciddi sorunlara sebep olur. Böbrek taşının 5 milimetreden daha büyük olması durumunda bel veya karın bölgesinde şiddetli ağrı meydana gelirken, idrarda kan görülebilir; kusma veya ağrılı idrara çıkma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Günlük hayatı ciddi oranda kısıtlayan böbrek taşı, genetik ve çevresel faktörler sebebiyle ortaya çıkar, bununla beraber bazı risk faktörleri bu so runu tetikleyebilir. Dünya nüfusunun %1’i ila %15’ini etkileyen böbrek taşı probleminden korunmak ise mümkündür. Bu rahatsızlıktan korunmayı sağlayan öneriler ise şöyledir:

1. Sıvı Alımını Artırın

Böbrek taşı oluşumunu önlemenin en etkili yolu sıvı alımını artırmak ve idrara olabildiğince sık bir şekilde çıkmaktır. Vücuda gün içinde yeterli sıvı alınmadığı durumda idrar çıkışı azalır bu da idrarın konsantre hale gelmesine neden olur. Yoğunlaşan idrarın taşın oluşmasına neden olan tuzları çözmesi çok daha zordur.

Günde en az 2,5 litre (yaklaşık 8 su bardağına denk gelir) olacak biçimde su içmek, idrarda taş oluşumuna neden olan maddeleri sulandırır ve çözülmeye hazır hale getirir. Limon ve portakal suyu (taze sıkılmış olmak şartıyla) gibi içecekler, içeriklerindeki sitrat ile mineral kitlelerini aşındırdığından, 2,5 litrelik su tüketimine ek olarak tercih edilebilir. Bununla beraber vücudun sıvı ihtiyacı, çay ve kahve gibi kafein yönünden zengin içecekler ile karşılanmaya çalışılmamalıdır.

İdrarın rengi soluk ve berrak bir sarı ise, yeterli sıvı alınmış demektir. Fakat koyu sarı bir idrar vücudun daha fazla suya ihtiyaç duyduğu anlamı taşır. Özellikle, egzersiz yapan ve sık sık terleyen bireylerin, böbrek taşı oluşumunu engellemek için daha fazla su içmesi önerilir.

2. Kalsiyum Yönünden Zengin Besinler Tüketin

En yaygın böbrek taşı türü kalsiyum oksalat taşıdır; bu sebeple pek çok kişi kalsiyum yönünden zengin gıdalardan kaçınması gerektiğini düşünebilir. Fakat bunun tam tersi olacak biçimde, düşük kalsiyum içeren beslenme programları böbrek taşı ve osteoporoz riskini ciddi oranda artırabilir. Az yağlı süt, az yağlı peynir ve az yağlı yoğurt, kalsiyum açısından zengin yiyecek seçenekleridir ve sık sık tüketilmesi önerilir.

3. Sodyum İçeren Gıdalardan Uzak Durun

Sodyum açısından zengin besinlerin bulunduğu bir beslenme düzeni, böbrek taşı oluşumunu tetikleyebilir. Bu nedenle, özellikle daha önce böbrek taşı düşürmüş kişilere, uzmanlar tarafından düşük sodyumlu diyet yapmaları tavsiye edilir.

Böbrek taşı riski ile karşı karşıya kalmamak için günlük sodyum alımının 2.300 mg ile sınırlandırılması önerilmektedir. Bu sınırlamanın yapılabilmesi için deniz ürünleri, peynir, kırmızı ve yeşil biber, fındık, fıstık, ceviz, kereviz ve havuç gibi gıdaların tüketimi konusunda dikkatli davranmak önemlidir. Yüksek miktarda sodyum içeren diğer besin maddeleri ise şöyledir:

• Paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar (cips, kraker vb.,)
• Konserve çorbalar, sebzeler, yemekler,
• Çeşniler,
• Salam ve sosis gibi yenmeye hazır hale getirilmiş etler,
• Kabartma tozu.

Taş oluşumunu önlemeye katkı sağlamasının yanı sıra, sodyum alımını azaltmak ayrıca kalp sağlığı ve kan basıncı (tansiyon) açısından da olumlu sonuçlar sağlayacaktır.

4. Hayvansal Protein Alımını Kısıtlayın

Kırmızı & beyaz et, yumurta ve deniz ürünlerini tüketerek, vücuda çok fazla hayvansal protein almak ürik asit seviyesini yükseltir; bu da, böbrek taşı oluşumunu tetikler. Hayvansal protein yönünden zengin bir beslenme düzeniayrıca, idrarda taş oluşumunu önlemeye yardımcı bir kimyasal olan sitrat seviyelerini düşürür.

Özellikle daha önce böbrek taşı geliştirmiş kişilerin günlük et tüketimini kısıtlamaları ve 75 gramdan daha fazlasını yememeleri önerilir. Bu önlem aynı zamanda kalp sağlığına da olumlu etki edecektir.

5. C Vitamini Takviyelerinden Kaçının

C vitamini (askorbik asit) takviyesi özellikle erkeklerde böbrek taşlarına neden olabilir.

2013 tarihli bir araştırmada, yüksek dozda C vitamini takviyesi alan erkeklerin, böbrek taşı oluşturmaya, diğer katılımcılardan en az 2 kat daha yatkın oldukları görülmüştür. Fakat C vitaminine ilişkin risk, bu maddeyi içeren doğal sebze ve meyvelerin tüketimi ile ilişkili değildir. Bu sebeple böbrek taşından korunmak için askorbik asit taksiyelerine dikkat etmek yeterli olur.

6. Kalsiyum Oksalat İçeren Besinleri Tercih Etmeyin

Böbrek taşlarının bir kısmı, idrarda kalsiyum ile bağlanan ve yiyeceklerde bulunan doğal bir bileşik olan oksalattan oluşur. Bu sebeple oksalat bakımından zengin yiyecekleri sınırlamak, taşların oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir. Ispanak, tatlı patates, çikolata, kahve, yer fıstığı, pancar, soya ürünleri ve buğday kepeği bu yiyeceklerden bazılarıdır.