Güncelleme Tarihi: 14 Ocak 2021
- Göz Kapağı İltihabı Nedir?
- Göz Kapağı İltihabı Belirtileri
- Göz Kapağı İltihabı Nedenleri
- Göz Kapağı İltihabı Teşhisi ve Tedavi
- Öneriler
Göz Kapağı İltihabı Nedir?
Akut veya kronik olarak gelişen göz kapağı iltihabı, başta göz kenarlarında sebum birikmesi olmak üzere çeşitli sebepler ile ortaya çıkan, hafif vakalarda görme duyusuna zarar vermeyen ve genellikle kalıcı olmayan bir sorundur.
Tıp dilinde “blefarit” olarak da bilinen ve göz kapaklarının kenarlarını enfekte eden bu sorun tek gözü etkileyebileceği gibi, durumun ciddiyetine bağlı olarak her iki gözde de görülebilir.
Kronik olduğu durumda sıklıkla ortaya çıkabilen göz kapağı iltihabı kişiyi hem görüntü hem de hissiyat açısından rahatsız ettiğinden hayat kalitesinde düşüşe sebep olur, bu sebeple tedavisi önerilmektedir. Bununla beraber, ciddi vakaların tedavisi gerçekleştirilmediği durumda, sürekli tahriş sebebi ile kornea enfeksiyonu riski artar ve konjunktivite (halk arasında “göz nezlesi” adı ile bilinir) neden olur.
Göz Kapağı İltihabı Belirtileri
Göz kapağı iltihabına ilişkin yaygın belirtiler şöyledir:
- Gözde aşırı ve sürekli yanma,
- Göz kapaklarında şişlik,
- Kaşıntı,
- Sulanma ve sulanmaya bağlı olarak görüşün bulanıklaşması,
- Işığa duyarlılık,
- Gözde kızarma,
- Kızarıklık,
- Gözün içinde yabancı cisim varmış hissi,
- Batma ve kuruluk,
- Batma ve bulanık görme şikâyetlerini azaltmak adına gözleri sıklıkla kırpma isteği,
- Özellikle sabahları aşırı çapak oluşumu,
- Göz çevresinin pul pul dökülmesi,
- Kirpiklerin birbirine yapışması,
- İltihaplı bölgedeki kirpiklerde dökülme.
Göz Kapağı İltihabı Nedenleri
Yukarıda da belirtmiş olduğumuz gibi blefaritin en yaygın nedeni göz kapaklarının kenarında sebum – yağ birikmesidir. Bilindiği gibi, göz kapaklarının iç kısmında düzenli aralıklarla yağ salgılayan özel salgı bezleri bulunur. Kişi gözünü her kırptığında bu bezler aktive olur ve üretilen sebum gözyaşı sıvısı yoluyla gözün üzerine eşit olarak yayılır. Böylece, göz kapakları gözün üzerinde kayabilir ve gözyaşları kolayca buharlaşamaz.
Gözün bu doğal fonksiyonu aşağıdaki sebeplerden biri veya birkaçı yüzünden sekteye uğrar ise göz kapağı iltihabı ortaya çıkar:
- Seboreik dermatit (özellikle kafa derisini ve yüzü etkileyen, kronik bir yağlı pullanma problemi),
- Rosacea (halk arasında “gül hastalığı” olarak da bilinen, yaygın olarak açık tenli ve renkli gözlü kişilerde görülen iltihaplı bir cilt rahatsızlığı),
- Özellikle göz çevresine uygulanan maddeler sebebi ile görülen alerjik reaksiyonlar,
- Kaş ve kirpik akarları,
- Kaş ve kirpik bitleri,
- Herpes virüsü ve viral enfeksiyonlar,
- Stafilokok olarak adlandırılan ve doğal olarak göz çevresinde bulunan bakterilerin meibomius bezine girmesi (bez açıklıklarının tıkanmasına neden olur),
- Göz kuruluğu (sicca sendromu),
Bunların yanı sıra, toz, hava akımı veya duman gibi dış etkenler de göz kapağı enfeksiyonu oluşumunu tetikleyebilir.
Göz Kapağı İltihabı Teşhisi ve Tedavi
Yukarıdaki belirtiler ışığında, blefaritten şüphelenen kişilerin zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmaları önerilmektedir. Göz doktoru semptomları değerlendirecek; çeşitli testler ile tanı koyacak ve tedaviyi başlatacaktır.
Hafif vakalarda doktor birtakım kişisel bakım önerileri ile hastanın tedavisini tamamlama yoluna gidebilir. Bunun yeterli olmayacağı halde ise çeşitli reçeteli ilaçlar ile tedavi sağlanır. Yaygın olarak, bakterilerin neden olduğu bulaşıcı göz kapağı iltihabı için antibiyotik merhemler reçete edilir. Sorun sebebi ile gözyaşı tabakası da zarar görmüş ise, doktor ek tedavi olarak göz damlası şeklinde kullanılan suni gözyaşı önerebilir. Bu maddeler nem ve koruma sağlayarak tahrişin en az düzeye indirilmesine olanak sağlar.
Doğru tedavi ile akut göz kapağı iltihabı birkaç hafta içinde tam olarak iyileşir; bununla beraber, kronik form genellikle tamamen iyileştirilemez fakat semptomları hastanın günlük hayatını sorunsuz bir şekilde devam ettireceği biçimde hafifletilebilir.
Öneriler
Göz kapağı iltihabından muzdarip olan hastalar, doktorun aksi yönde fikir beyan etmediği durumda, aşağıdaki adımları takip ederek iyileşmenin hızlanmasına yardımcı olabilir:
- İltihabın kuruması için hijyenin en üst düzeyde tutulması oldukça önemlidir. Bu sebeple göz kapağı kenarlarının temizlenmesine özellikle dikkat edilmelidir. Temizleme işlemi için eczaneden alınan özel bir temizlik solüsyonunun yanı sıra pamuklu çubuklar kullanılabilir. Çubuğun iltihaplı bölgede pamuk bırakmadığına emin olarak, günde 1 kez temizleme uygulaması yapılır; kabuklanmalar ve fazla yağlar uzaklaştırılır. Bu noktada önemli olan bu materyallerin yalnızca tek seferlik olarak kullanılmasıdır.
- Sorunlu bölgeye, günde 5 ila 10 dakika boyunca ılık – ıslak kompres yapılmalıdır. Ilık suya daldırılan bir bez yardımı ile yapılan bu işlemin ertesinde göz çevresindeki gerginlik azalacaktır.
Kompres uygulamasının ardından, kullanılan bez bir sonraki gün değiştirilmeli; birden fazla kez kullanılmamalıdır.
- İltihaplı bölge çevresinde biriken sebumu (yağı) temizlemek için göz kapağı masajı yapılmalıdır. Bunun için eller yaklaşık 20 saniye boyunca yıkanmalı ve her türlü mikroptan arındırılmalıdır.
Parmak uçları veya hijyenik bir pamuklu çubuk yardımı ile kirpik çizgisini izleyerek, masaj uygulaması gerçekleştirilebilir. Fakat bu öneriyi gerçekleştirmeden önce doktordan onay almak önemlidir, öyle ki, iltihabın ciddi boyutta olduğu hastalara masaj uygulaması önerilmeyebilir.