Akut Bronşit Nedir? Neden Olur?

Genellikle soğuk algınlığı rahatsızlığından sonra ortaya çıkan ve son derece yaygın görülen akut bronşit hastalığı, akciğere ya da solunum yollarının üst bölümüne yerleşen bakteri veya virüslerden kaynaklanır. Solunum hava yolları olan bronşlarda iltihaplanma oluşmasına sebebiyet verir ve buna bağlı olarak bronşlarda şişme ve balgam oluşması gibi sıkıntıları da beraberinde getirir. Çocuklarda çok daha sık görülen akur bronşit problemi çok ani başlayan hastalıklar arasında yer alır. 3 gün ila 10 gün arasında hastalık kendiliğinden de iyileşebilir fakat beraberinde getirdiği öksürük çok uzun süre devam eder.

Akut Bronşit Sebebi Nedir?
Pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilen akur bronşite virüsler ya da bakteriler neden olur. Aynı zamanda ciğerlerde ağır tahribata sebebiyet verebilen sigara kullanımı, toz, sisli hava, hava kirliliği de bronşlarda rahatsızlığa sebebiyet verir. Bu gibi unsurlara bağlı olarak bronşlarda şişme ve balgam şeklinde bir tepki oluşur. Bu tepkiye öksürük de eşlik eder. Bazen grip ya da soğuk algınlığı hastalığından hemen sonra da akut bronşit ortaya çıkabilir. Ayrıca ani ısı değişimleri, çok nemli bir hava ya da çok kuru bir hava da bu hastalığın nedenleri arasında yer alır.

Akut Bronşitin Risk Faktörleri
Bazı risk faktörleri hem çocukların hem de yetişkinlerin akut bronşite yakalanma olasılıklarını arttırır. Bu risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Araçların egzozlarından çıkan duman
• Yemekhanelerdeki buhar
• Hava kirliliği
• Hayvancılıklar uğraşılması
• Tahıl, tekstil ya da kömür sektöründe çalışma
• Erkek cinsiyette olma
• Daha önce akciğerle ilgili hastalık geçirmiş olma
• Sigara dumanı
• Tozlu ve sisli hava
• Çocukken bağışıklık sistemini güçlendiren aşıların yapılmamış olması
• Bronşit ya da soğuk algınlığı yaşayan kişilerle yakın temas

Akur Bronşitin Vücuda Etkileri Neler?
Bu rahatsızlığın ortaya çıkması halinde bronşlarda enfeksiyon meydana gelir. Ağız ya da burun yolu ile solunum yollarına bulaşan bakteri ya da virüsler bronşlara ilerleyerek yerleşir. Ardından bronş hücrelerinde enfeksiyon yani iltihaplanma meydana gelmesini sağlar. Vücut bu iltihap ile mücadele ederken bronşlarda şişme ve balgam tepkisi oluşur. Balgam ve bronş şişmesi kuvvetli ve sık öksürüğe neden olur. Bronşlarda meydana gelen ödem solunumu zorlaştırdığı için hastalarda nefes alıp vermede sıkıntı da görülebilir. Genellikle vücut iltihaplanma ile yaptığı mücadeleyi kazanır ve tedavi uygulanmasa da hastalık kendiliğinden geçer. Ancak öksürük ve balgam çıkarma çok daha uzun süre devam eder ve bu sıkıntıların daha hızlı geçmesi için ilaç kullanımı gerekebilir.

Akut Bronşit Önemli Bir Hastalık mı?
Akut bronşit belirtilerinin güçlü olması nedeniyle büyük endişe yaratabilir. Oysa çok ciddi bir hastalık değildir çünkü akciğerlerde ya da bronşlarda kalıcı bir zarar oluşturmaz. Genellikle kendiliğinden geçen bir hastalıktır. Sadece çeşitli nedenlerle bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerde solunum yetmezliği ya da zatürre gibi rahatsızlıklara sebebiyet verebilir. Ancak sağlıklı ve bağışıklık sistemi güçlü olan kişilerde herhangi bir soruna neden olmaz. Öksürük nedeniyle boğazda tahriş meydana gelebilir. Bunu önlemek için de bazı ilaçların kullanılması gerekebilir.

Akut Bronşit Belirtileri Nelerdir?

• Öksürük
• Sarı ya da yeşil renkte balgam çıkarma
• Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı
• Halsizlik
• Yorgunluk
• Öksürüklerden kaynaklanan kaburga ağrısı
• Solunum sırasında hırıltı çıkması

Akut Bronşit Tanısı Nasıl Konur?
Tanı konabilmesi için öncelikle hastanın fiziksel muayene edilmesi gerekir. Ardından hastanın durumuna göre hekim tarafından bazı tetkikler istenebilir. Akciğer filmi bu tetkikler arasında yer alır. Özellikle ateş olan hastalarda akciğer filmi mutlaka istenir. Bununla beraber hastanın kan tahlillerinin yapılması ve boğaz kültürü alınması da gerekebilir.

Akut Bronşit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu rahatsızlığa yakalanan kişiler genellikle kendi kendine iyileşir. İyileşme için 10 günlük bir sürenin geçmesi gerekebilir. Enfeksiyonun vücuttan tamamen atılması ise birkaç hafta süreceğinden öksürük ya da balgam gibi belirtileri birkaç hafta daha devam eder. Bu süreçte hastanın istirahat etmesi ve bol miktarda sıvı tüketmesi gerekir. Tedavi amacıyla genellikle antibiyotik kullanımına gerek kalmaz. Ancak öksürüğün kesilmesi için ya da yaşanan ağrıların giderilmesi için ilaç kullanımı gerekebilir. Kuru havalarda odanın nemlendirilmesi de tedaviye yardımcı olacaktır. Hastanın hırıltı şikayetini ortadan kaldırmak için de ilaç kullanılabilir ya da buhar ile hava yollarının açılması tercih edilebilir. Akut bronşite virüsler sebebiyet verdiğinden antibiyotik kullanımı bu virüsleri yok etme noktasında yetersiz kalabilir. Bu nedenle hekim tarafından çok gerekmedikçe antibiyotik önerilmez.

Akut Bronşitten Korunmak Mümkün mü?
Çeşitli önlemler alarak akut bronşit hastalığından korunmak mümkün olabilir. Korunmak amacıyla alınabilecek önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sigara kullanılmamalı ve sigara dumanı olan yerden uzak durulmalı
• Akciğerleri ve solunum yollarını tahriş eden unsurlardan uzak durulmalı
• Boya, cila gibi kimyasal maddeler kullanılırken ağız ve burun kapatılmalı
• Eller sıklıkla yıkanmalı
• 60 yaş üzerinde olanlar doktora danışarak zatürre aşısı olmalı
• Bulunulan oda sıklıkla havalandırılmalı
• A vitamini yönünden zengin gıdalar tüketilmeli

Akut Bronşitte Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

• Öksürük 3 hafta boyunca devam ettiğinde
• Gece uykuda yaşanan öksürük nedeniyle uyku kalitesinde düşme oluyorsa
• Hafif ateş de olsa ateş 5 gün boyunca düşmediyse
• 38 ve üzerinde yüksek ateş varsa
• Aşırı balgamlı bir öksürük varsa
• Balgamın rengi yeşilse
• Balgam kanlıysa
• Nefes alıp verirken hırıltı sesi geliyorsa

Bu belirtilerden sadece biri varsa dahi hiç vakit kaybetmeden doktora görünmeniz gerekir. Bu süreçte bol sıvı tüketmeye ve A vitamini yönünden zengin gıdalar tüketmeye de özen göstermelisiniz. Ayrıca akut bronşit rahatsızlığında asla doktor önermeden, gelişigüzel antibiyotik kullanımında bulunmayın. Antibiyotiklerin yan etkileri oldukça güçlü ilaçlar olduğu unutulmamalıdır ve doktor önermeden kullanılmamalıdır.