Güncelleme Tarihi: 3 Mayıs 2018
Anjiyo Nedir ve Neden Yapılır?
Kalp rahatsızlıkları genellikle yaşı ilerlemiş bireylerde görülmekle birlikte her yaştan insan için tehlikeli sonuçlara yol açabilmektedir. Anjiyo, önemli bir rahatsızlık yaşayan bireylere uygulanabileceği gibi, doktor tarafından yalnızca herhangi bir önemli rahatsızlığın yaşanmasını önlemek amacıyla tetkik etmek için de yapılabilen bir işlemdir. Kalp sıkışması, göğüste görülen ağrı ve sızı gibi durumlarda doktorunuz tıbbi terminolojide koroner arter hastalığı olarak geçen ve damar sertliği olarak bilinen durumdan şüphelendiği takdirde anjiyo işlem uygulanır. Anjiyo, birçok bölgeden uygulanabilmektedir fakat özellikle doktor tarafından inceleme yapılacak olan bölgeye yakınlık açısından en uygun olan bölgede uygulanır.
Anjiyo sonrası özellikle dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır;
Aşırı ağırlık kaldırmamak: Özellikle ameliyattan sonraki ilk 3 gün kesinlikle ağırlık kaldırılmamalı ve fiziksel kuvvet gerektirecek aktivitelerde bulunulmamalıdır. Özellikler anjiyonun kol bileği üzerinden yapıldığı durumlarda hasta ağırlık kaldırmamaya özen göstermek durumundadır. Hasta zorlayıcı hareketlerden muhakak kaçınılmalıdır.
Bol su tüketmek: Vücudumuzun her zaman ihtiyaç duyduğu su tüketiminin ameliyat sonrası önemi de oldukça fazladır. Günde en az 2,5 litre su tüketilmesi tavsiye edilir. Özellikle ameliyat sonrası en az 2,5 litre su tüketmeye ve mümkünse bu miktarın biraz daha arttırılması tavsiye edilmektedir.
Sigara ve alkol kullanmamak: Anjiyo sonrası kesinlikle sigara ve alkol tüketilmemelidir. Özellikle sigara kullanımı içinde bulunan ve yararlı olmayan maddelerden ötürü hastanın vücudunda olumsuz etkiler ortaya çıkmasına neden olacaktır. Bu durumda muhakkak doktorunuza danışmalı ve sigara ile alkol kullanımına ara vermelisiniz.
Sıvı yiyecekler tüketmek: Anjiyo sonrası hasta özellikle katı yiyecekler tüketmemeli ve bir süreliğine yalnızca sıvı yiyecekler tüketmelidir.
İlk 24 saat duş almamak: Koroner anjiyo uygulanan hastalar ilk 24 saat duş almamalı ve hatta mümkünse ilk 48 saat sıcak su ile temas etmemelidirler.
Anjiyo sonrası dönemde özellikle ilk 2 hafta çok önemli olmakla birlikte yaşam boyunca da kalp sağlığını önlemek için yaşam şeklini değiştirmeye, sağlıklı beslenmeye, vücuda zarar verici eylemlerden kaçınmaya dair birtakım önlemler alabilir ve oluşabilecek olan birçok potansiyel rahatsızlığı önleyebilirsiniz. Özellikle anjiyo sonrasında tüm yaşam boyunca dikkatli olmak gerektiği konusu dikkate alınmalıdır.
Anjiyo Sonrası Hastanede Neler Yapılır?
Anjiyo işlemi bittikten sonra hasta, gün boyunca hemşire tarafından gözetlenmekte ve hastaya yardımcı olunmaktadır. İşlem tamamlandıktan hemen sonra personel tarafından hasta gün boyunca kalması gereken yatağa götürülür. Ameliyat sonrası borular kesinlikle çıkarılmamalıdır. Durumunuza göre doktorunuz hemen taburcu edilmenizi ya da birkaç gün boyunca istirahat etmenizi de tavsiye edebilir. Bu ameliyat sonrası duruma göre değişiklik göstermektedir. Doktorunuz yalnızca tetkik amaçlı anjiyo yaptı ise muhtemelen gün içerisinde taburcu edilmeniz normaldir. Hastanın durumunda herhangi bir komplikasyon veya kalp krizi ihtimali söz konusu ise hastanede gözlem altında olmanız istenecektir veya doktorunuz yalnızca önlem amaçlı da bir gün hastanede bulunmanız gerektiğini belirtebilir.
Hasta ameliyat sonrası mutlaka beslenmesine her zamankinden daha fazla dikkat etmek durumundadır. Unutulmamalıdır ki çoğu kalp rahatsızlığı genetik problemlerin yanısıra yanlış ve düzensiz beslenmeden de kaynaklanabilmektedir. Bu sebeple özellikle ameliyat sonrası hasta, katı değil sıvı gıdalarla beslenmelidir. Sıvı gıdaların tüketilmesinin yanısıra hasta özellikle aşırı yağlı besinlerden uzak durmalı ve beslenmesine her zamankinden daha fazla özen göstermelidir. Katı yiyeceklerin tamamen kesilmesi gibi bir durum söz konusu olmasa da hastanın anjiyo sonrası vücudu için sıvı gıdalar tüketmesi yararına olacaktır.
Anjiyo kol bileğinden veya genellikle sağ kasık atardamarı üzerinden yapılmaktadır. Kol bileğinden anjiyo olan hastalar, en az ilk üç günlük süreçte yük kaldırmamalıdırlar. Doktor tarafından herhangi bir komplikasyon yaşamamak amacıyla verilmiş olan ilaçlar bulunması durumunda, hasta bu ilaçları düzenli bir şekilde kullanmayı ihmal etmemelidir.
Hasta 6 saat boyunca hastanede sırtüstü pozisyonda yatarak istirahat eder ve bu süreçte bol su tüketerek vücudundaki opak maddeyi idrar yoluyla atması beklenir. Koroner anjiyo sonrasında 48 saat kesinlikle banyo yapılmaz. Herhangi bir komplikasyon beklenmeyen hastalar 6 saatlik hastane istirahatleri sonrasında taburcu edilebilirler. Fakat bu daha önce de belirtildiği gibi tamamen hastanın durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Herhangi bir komplikasyon beklenmeyen hastalar genellikle bir rahatsızlık sonucu değil de doktor tarafından tetkik yaptırılması amacıyla anjiyo uygulanan hastalardır.
Anjiyo Nasıl Yapılır?
Anjiyo, yaşanan bir rahatsızlık üzerine veya yalnızca önlem amaçlı yapılan bir tetkik olup, kalp damarlarına ulaşmak sebebiyle genellikle sağ kasık atardamarı üzerine sonradan çıkarılacak olan plastik bir kılıfın yerleştirme sürecine verilen addır. Çeşitli bölgelerden anjiyo yapılabilir, bu duruma uzman doktorunuz varolan duruma göre karar verecektir. Katater adı verilen yaklaşık 2mm boyutunda olan içi boş borucuklar kılıf yoluyla yerleştirilir ve bu sayede damar görüntülerinin alınmasıyla işlem tamamlanır. Ortalama 20 dakika sürmekte olan bu işlemden sonra işlem sırasında kasığa yerleştirilmiş olan plastik kılıf çıkarılır. Bunun sonucunda bölgede kanama oluşmasının önlenmesi için bölgeye ağırlık konulma işlemi gerçekleştirilir ve bu işlem süresince hasta hastanede kalmak durumundadır. Daha sonra gerekli kontroller yapılır, hastaya doktor tarafından anjiyo sonucu ve eğer uygulanacaksa nasıl bir tedavi uygulanacağına dair bilgiler verilir, anjiyografi raporu hastaya iletilir ve doktorun anjiyo raporunun uygunluğuna göre verdiği karar sonucuna bağlı olarak doktor aynı gün içerisinde veya ertesi gün taburcu edilir.
Anjiyonun Riskleri Nelerdir?
Tüm cerrahi müdahalelerde olduğu gibi anjiyoda da birtakım riskler bulunmaktadır. Fakat bu risk, günümüzde teknolojinin gittikçe ilerlemesi sayesinde giderek azalmaktadır. Ölüm, felç ve kalp krizi gibi risklerin görülme ihtimali çok düşüktür. Anjiyodan ziyade asıl riskli olan durum kalp damarlarındaki darlıkların henüz teşhis ve tedavi edilmemiş olmasıdır. Bunun nedeni, teşhis ve tedavi edilmemiş olan kalp damarlarının ani bir problemle kişinin yaşamının sonlanma boyutuna kadar oluşabilecek nedenlere yol açmasıdır. Bu ani durumun önlenilmesi için herhangi olası bir ihtimali taşıyan veya rahatsızlık geçirmiş hastalara uygulanan anjiyo oldukça etkili olmaktadır.
Anjiyo yapılan bölgede ise birtakım şişlik, ağrı ve morluklar görülebilir fakat bu mühim bir durum değildir. Morlukların muhtemel olarak bir hafta içerisinde geçmesi durumu yaygındır. Ufak çapta olan ağrılar için eğer doktorunuzun kullanmanızı tavsiye ettiği ağrı kesiciler var ise kullanabilirsiniz. Hasta kesinlikle doktoruna danışmadan kendi inisiyatifiyle herhangi bir ilaç kullanmamalıdır. Fakat ani bir şişlik oluşması, aşırı ağrı görülmesi, kanama başlaması gibi durumlarda acilen hastaneye ulaşılmalıdır.