Güncelleme Tarihi: 5 Ekim 2020
- Gebelikte Beslenme Neden Önemlidir?
- Gebelik Döneminde Anne Adayının Alması Gereken Besinler
- Gebelik Döneminde Uzak Durulması Gereken Besinler
Gebelikte Beslenme Neden Önemlidir?
Yeterli ve dengeli beslenme yaşamın tüm evrelerinde önemli olsa da, gebelik döneminde önemini katlar. Gebelikte beslenme alışkanlıkları yalnızca annenin vücudunu ve sağlığını değil, doğrudan bebeği de etkiler. Bu dönemde, annenin aldığı besinler plasenta aracılığıyla fetüse taşınır ve fetüs enerji ihtiyacını bu besinler aracılığıyla giderir. Bebeğin organ gelişimini sağlayabilmesi için annenin hem doğru besin tercihleri yapması hem de bu besinleri doğru miktarlarda vücuduna alması gerekir.
Bunların haricinde, yapılan bazı araştırmalar özellikle gebeliğin ilk üç ayında anne tarafından tercih edilen gıda maddelerinin, bebeğin hayatı boyunca sürdüreceği beslenme alışkanlıklarının temelini oluşturduğunu ortaya çıkarmıştır. Durum böyle iken, sağlıklı beslenen bebeklerin sağlıklı beslenen yetişkinlere dönüştüğünü söylemek yanlış olmayacaktır.
Gebelikte sağlıklı beslenme, fiziksel sağlığın ve sorunsuz bir hamilelik döneminin yanı sıra, anne adayının kendini iyi hissetmesini, bebeğini güçlü bir psikoloji ile karşılamasını sağlar. Yeterli ve dengeli beslenme ile ruhsal açıdan sağlıklı kalmak arasındaki bağ pek çok akademik çalışma ile kanıtlanmış durumdadır.
Gebelikte beslenme ayrıca, annenin aşırı kilo almaması noktasında da önemlidir. Bilindiği gibi 15 kilogramın üstünde kilo alımı gerçekleştiğinde, bu durumdan hem anne hem de bebek olumsuz etkilenir. Öyle ki, anne diyabet ve yüksek tansiyon ile yüz yüze gelirken, bebeğin aşırı büyümesi de doğumu zorlaştırır.
Gebelik Döneminde Anne Adayının Alması Gereken Besinler
Gebelikte beslenme ile ilişkili olarak anne adayının bilmesi gereken ilk şey, protein, yağ ve karbonhidrat olmak üzere tüm besin gruplarından faydalanmak gerektiğidir.
Gebeliğin ilk üç ayında hormonal değişimlere bağlı olarak şiddetli mide bulantısı sebebiyle anne adayı besin tüketimini durdurmak isteyebilir. Fakat bu, elbette ki bebeğin sağlığı açısından olumsuz bir gelişmedir ve üzücü sonuçlar doğurabilir. Enerji alımını kısarak bebeğin gelişimini engellememek için, anne adaylarının uyanır uyanmaz lif kaynağı olan besinleri (galeta, tam buğday ekmeği, leblebi) tüketmesi ve bu yolla mide suyunu dengelemesi önerilir.
Tüm besin gruplarının beslenme planına dâhil edilmesinin yanı sıra, pek çok hekim anne adaylarına protein ağırlıklı diyetleri önermektedir. Bunun sebebi, gebelikte protein gereksiniminin normalden daha fazla olmasıdır. Protein yalnızca hayvansal besinlerden karşılanmaz; vejetaryen anne adayları da bitkisel proteinleri geçmiş dönemlerden daha fazla tüketerek hem kendisi hem de bebeği için sağlıklı bir beslenme düzeni sağlayabilir. Sağlıklı bir anne adayının günlük en az 60 gram protein tüketmesi önerilir.
Bununla beraber hamilelik döneminde kompleks karbonhidratların, minerallerin, vitaminlerin (C, D ve B12) ve asitlerin önemi de büyüktür. Bebeğin kemik ve diş gelişimini destekleyen demir (günlük 27 mg) ve kalsiyum (günlük ortalama 1000 mg) alımının yanı sıra, doğum kusurlarını engellediği kanıtlanmış olan folik asit, günde 0.6 mg olacak şekilde vücuda alınmalıdır.
Tüm bunların haricinde, gebelikte bol su tüketimi önemlidir. Özellikle anne adaylarının günde 5 – 6 bardak kadar su tüketmesi tavsiye edilir.
Besin bazındaki öneriler ise şöyledir: Süt (B12, kalsiyum & protein), peynir (B12, kalsiyum & protein), yoğurt (B12, kalsiyum & protein), yumurta (D vitamini, A vitamini, protein & folik asit), tavuk (protein), balık (B12), kırmızı et (B12), bakla (folik asit), kuru fasulye (folik asit), nohut (folik asit), bezelye (C vitamini, folik asit, demir), yeşil yapraklı sebzeler (C vitamini, folik asit, demir), ceviz (protein & sağlıklı yağ), fındık (protein & sağlıklı yağ), badem (protein & sağlıklı yağ), susam (sağlıklı yağ), havuç (A vitamini), kayısı (A vitamini).
Gebelik Döneminde Uzak Durulması Gereken Besinler
Gebelikte beslenme sürecinde uzak durulması gerekenlerin başında asitli içecekler ile aşırı miktarda şeker ve yağ barındıran işlenmiş gıdalar gelir. Bunlar midede yanmaya sebep olarak anne adayını rahatsız edeceği gibi, bebeğin de sağlığını olumsuz yönde etkiler. Kafein alımı ise günde 200 mg ile sınırlandırılmalıdır. Aşırı miktarda kafein kansızlık riskini artırmakla birlikte, minerallerin emilimi engellemektedir.
Bu dönemde, çiğ sebze ve meyveler gebeliğin ilk döneminde mide bulantısına neden olabileceğinden dikkatli tüketilmelidir. Bununla beraber, deniz ürünleri yüksek miktarda cıva içerebilir, bu sebeple annenin özellikle köpek balığı, kılıç balığı, ceylan balığı ve kiremit balığı gibi balık türlerini tüketmemesi önemlidir. Beyaz ve kırmızı etin de az pişmiş olmaması büyük önem taşır.
Gebelik döneminde bitki çayları çok masum değildir. Özellikle yeşil çay (tansiyonu yükseltir), rezene, zerdeçal (rahim hareketlerini sıklaştırır), civanperçemi, sinameki mine çiçeği, ada çayı (hormonlarda ani artışa sebep olur) ve barut ağacı kabuğu çayı tüketilmemelidir.
Ve elbette ki alkollü içeceklerin tümü, gebelik döneminde yasaktır.