Aşırı Terleme Neden Olur ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

• Aşırı Terleme Nedir?
• Aşırı Terleme Türleri
• Aşırı Terleme Nedenleri
• Aşırı Terleme Belirtileri
• Aşırı Tanı ve Terleme Tedavisi
• Aşırı Terlemeyi Kontrol Altına Almak İçin Öneriler

Aşırı Terleme Nedir?

Hiperhidrozis olarak da bilinen aşırı terleme, alışılmadık durumlarda ve kış ayları gibi öngörülemeyen zamanlarda meydana gelen; günlük hayatta ciddi sıkıntılar yaratan bir sağlık sorunudur. Bu sorun toplumun yaklaşık %5’inde görülse de pek çok kişi bu durumun tedavi edilebilir bir sağlık problemi olduğunu bilmediğinden, hayatlarına aşırı terleme ile baş etmeye çalışarak devam etmektedir.

Normal düzeyde gelişen terleme, kişinin sıcak havayla karşılaşması, fiziksel aktivite içinde bulunması veya stres, korku, öfke gibi duyguları hissetmesi durumunda verdiği doğal bir tepki olarak kabul edilir. Fakat, hiperhidrozis probleminde durum biraz daha farklıdır; kişi hiçbir sebep olmadan terler. Bu durum, özellikle sosyal hayatta ciddi sıkıntılara neden olur.

Aşırı Terleme Türleri

Aşırı terleme problemi, temelde iki türe ayrılmaktadır:

• Birincil Merkezli Aşırı Terleme: Bu tip bir terleme durumunda, eller, yüz, baş ve koltuk altı en çok etkilenen bölgelerdir. Genellikle çocukluk döneminde başlayan birincil merkezli aşırı terleme, kalıtsal olarak aktarılmaktadır. Öyle ki bu tip terlemeden muzdarip olan kişilerin yaklaşık yüzde 30 ila 50’sinin ailesinde aşırı terleme öyküsü vardır.
• İkincil Genelleştirilmiş Aşırı Terleme: Tıbbi bir durumun neden olması sonucunda veya bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkan terleme türüdür. Yaygın olarak yetişkinlikte başlar ve yalnızca spesifik bölgelerde terleme görülür. Bu tür terleme problemi bulunan kişilerin çoğu, sıklıkla uykuda terlediklerini bildirmiştir. Ayrıca, kalp hastalığı, adrenal bez bozukluğu, kanser, menopoz, omurilik yaralanmaları, Parkinson hastalığı, akciğer sorunları, tüberküloz veya HIV gibi bulaşıcı hastalıklar ile desipramine (Norpramin), nortriptilin (Pamelor) ve protriptilin içeren ilaçlar da bu türden aşırı terlemeye sebebiyet verebilir.

Aşırı Terleme Belirtileri

Aşırı terlemeye ilişkin semptomlar şöyledir:

• Belirli bir sebep olmaksızın, en az 6 ay boyunca süregelen terleme,
• Haftada en az 1 defa karşılaşılan ve kişiyi rahatsız edecek boyutta olan terleme vakaları,
• Günlük aktivitelerin sekteye uğramasına neden olacak miktarda terleme,
• 25 yaş öncesinde başlayan terlemeye ilişkin sorunlar.

Bunların yanı sıra, ailede aşırı terleme öyküsü bulunuyorsa, kişi bunu da dikkate almalıdır.

Ayrıca, aşağıdaki durumların ortaya çıkması halinde, zaman kaybetmeden tıbbı destek talep edilmelidir:

• Terlemeye eşlik eden ani kilo kaybı,
• Ateş,
• Göğüs ağrısı ile nefes darlığı,
• Göğüste baskı hissi,
• Terlemeyle beraber seyreden kalp atışında artış,
• Yalnızca uyku sırasında ortaya çıkan terleme.

Aşırı Terleme Nedenleri

Aşırı düzeydeki terlemenin nedenleri aşağıdaki gibi sıralanır:

• Menapoz,
• Ateşli hastalıklar ile ciddi enfeksiyonlar,
• Tüberküloz
• Diyabet (şeker hastalığı),
• Hipoglisemi (düşük kan şekeri),
• D ve C vitamini eksikliği,
• Hipertiroidi (tiroid bezinin normalden fazla çalışması),
• Kalp hastalığı, tansiyon,
• Kompleks bölgesel ağrı sendromu.

Aşırı Tanı ve Terleme Tedavisi

Hasta bir sağlık merkezine başvurduğunda, kendisine öncelikle sorunu ile ilişkili ayrıntılı sorular yöneltilir. Aşırı terlemeye ilişkin bir şüphe oluştuğu durumda, kan ve idrar testleri gibi belirli testler gerçekleştirilir. Bu testlerden biri olan termoregülasyon tahlili ile neme duyarlı özel bir toz terleyen bölgelere uygulandıktan sonra renk değiştirmesi beklenir. İlk muayene ve bu tür testler ile genellikle birincil hiperhidroz teşhis edilebilir. İkincil türden hiperhidroz için hastanın kullanmakta olduğu ilaçlar ile sağlık geçmişi incelenmelidir.

Aşırı terleme tedavileri ise aşağıdaki gibidir:

Antiperspirantlar: Doktor, alüminyum klorür içeren bir antiperspirant reçete edebilir; bu şekilde gerçekleştirilen tedaviler yaygın olarak hafif düzeydeki vakalar için uygundur.

İyontoforez: Cerrahi bir yöntem olmayan iyontoforez uygulaması ile, düşük seviyeli elektrik akımı (15-20 mA ) yardımıyla ter bezleri geçici olarak bloke edilir. Genellikle el ve ayak için kullanılan bu tedavi yöntemi, uygun aparatların olması durumunda koltuk altında da kullanılabilir. Seanslar şeklinde uygulanan iyontoforez tedavisi hastalarda şikâyetleri %85 oranında azaltmaktadır.

İlaç Tedavisi: Antikolinerjik sınıfına giren ilaçlar, ter bezlerini uyararak aşırı terlemeyi gerekli düzeyde engeller. İlaç tedavisi ile sonuç almak için yaklaşık olarak 2 hafta beklemek gerekir.

Botoks: Medikal bir güzellik uygulaması olarak bilinse de botoks aşırı terlemeyi ortadan kaldıran oldukça etkili bir yöntemdir. Tez bezlerinin bloke edilmesini sağlayan bu uygulama ile kısa bir süre içinde, yalnızca enjeksiyon yardımıyla sorun ortadan kaldırılabilir.

Cerrahi Yöntem: Yukarıda belirtilen tedavi yöntemleriyle sonuç alınamadığı durumda, ter bezlerinin vücuttan çıkarılmasını veya ter bezleriyle bağlantılı olan sinirlerin kesilmesini içeren ameliyatlar düşünülebilir.

Aşırı Terlemeyi Kontrol Altına Almak İçin Öneriler

Terlemeyi azaltmak için aşağıdaki adımlar takip edilebilir:

• Terlemeden etkilenen bölgelere, doğal içerikli antiperspiranlar uygulayarak rahatsızlığı azaltmak,
• Vücut hijyenine dikkat etmek (her gün duş almak),
• Doğal malzemelerden yapılmış kıyafet, ayakkabı ve çorap giymek,
• Ayakların nefes almasına izin vermek,
• Sık sık çorap değiştirmek.