Bağışıklık Sistemini Nasıl Güçlendirebilirsiniz? | Öneriler

• Güçlü Bağışıklık Sisteminin Önemi
• Bağışıklığı Güçlendirme Yolları
• Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Besinler

Güçlü Bağışıklık Sisteminin Önemi

Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyon yapıcı ajanlara karşı koruyan karmaşık bir biyolojik yapı ve süreç ağıdır. Düzgün bir biçimde çalışan bağışıklık sistemi, virüslerden parazitlere; patojenlerden bakterilere kadar birçok zararlı yapıyı sağlıklı dokudan ayırabilir.

Bağışıklık, temelde doğuştan gelen ve edinilmiş (adaptif) olmak üzere iki türe ayrılır. Doğuştan gelen bağışıklık sistemi tüm bitkilerde ve hayvanlarda bulunur. Her iki tür de işlevlerini yerine getirmek için molekülleri ve hücreleri kullanır.

Zararlı yapılar doğuştan gelen tepkiden başarılı bir şekilde kurtulursa, edinilmiş sistem ile karşılaşır. Edinilmiş sistem tarafından verilen yanıt immünolojik bir bellek biçiminde korunur ve aynı tehlike ile karşılaşıldığı durumda daha hızlı ve daha güçlü tepki verilir. Başka bir deyişle, mikrop veya patojen vücuda tekrar girerse, çoğalmadan önce sistem tarafından hızlı bir şekilde tanınıp, daha hasta durumun farkına varamadan yok edilebilir.

Bağışıklık sistemi cilt, kan (antikorlar, beyaz kan hücreleri), kemik iliği (lenf sistemi), doku ve organlardaki hücrelerden oluşur ve kanser gibi ciddi hastalıkların dahi ortadan kaldırılması noktasında etkilidir. Düzgün çalışan bir sistem kişi tarafından fark edilmez fakat işleyiş sekteye uğradığı durumda (zayıflık, vücudun ilk defa karşılaştığı zararlı oluşumlar veya agresif mikroplar buna sebep olabilir), kişi hastalanır ve bu hastalık sistem kaynağı tanıyıp savaşmaya başladığı zamana değin devam eder.

Vücudun ciddi bir şekilde korunmasını sağlamak için doğal savunmayı oluşturan her bileşeninin tam anlamıyla çalışması gerekir. Bunu sağlamanın yolu da sistemi güçlendirecek tavsiyeleri günlük hayatın bir parçası haline getirmektir. Özellikle COVID-19 gibi bulaşıcılığı hayli yüksek olan bir hastalığın etkili olduğu günümüzde, vücudun doğal işleyişini korumak ve onu her türlü tehlikeye karşı güçlü kılmak oldukça önemlidir.

Bağışıklığı Güçlendirme Yolları

Bağışıklık sistemi oldukça karmaşık bir yapı olsa da, bu sistemi güçlendirmek hiç de zor değildir. Beslenme planında ve yaşam tarzında birkaç basit değişiklik yaparak vücudun doğal savunmasını güçlendirerek patojenlerle veya hastalığa neden olan organizmalarla savaşmasını sağlamak mümkündür.

İşte birkaç öneri:

1. Uyku düzeninize dikkat edin: Uyku ve bağışıklık birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Yetersiz veya kalitesiz uyku, vücudu hastalığa karşı daha savunmasız hale getirir. Öyle ki, yapılan bir araştırmaya göre 6 saatten az uyuyanların, daha fazla uyuyanlara göre soğuk algınlığı olasılığının daha yüksek olduğu görülmüştür.

Bununla beraber, uyku, aslında sistemin de doğal bir tepkisi olarak ortaya çıkar. Kişiler hastalandığında uykuya her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyar; bu, uykunun, vücudun zararlı organizmalara karşı savaşırken gereksinim duyduğu bir unsur olduğunu kanıtlar. Bu sebeple uzmanlar, yetişkinlerin 7 veya daha fazla, gençlerin 8-10 saat ve çocuklar ile bebeklerin de 14 saate kadar uyumasını önermektedir.

2. Orta düzeyde egzersiz yapın: Hareketsiz bir yaşam tarzı veya uzun süreli yoğun egzersiz bağışıklık sistemini baskılayabilirken, orta düzeyde egzersiz vücudun doğal savunma mekanizmasını güçlendirir. Düzenli bir şekilde yapılan egzersiz, vücuttaki iltihabı azaltır, zararlı organizmalarla savaşan hücrelerin yenilenmesini sağlar ve hatta kişi aşılanmış ise aşının da etkisini artırır. Bu sebeple, haftada en az 150 dakika olacak şekilde tempolu yürümek & koşmak, yüzmek veya bisiklete binmek önerilir.
3. Bolca sıvı tüketin: Vücuda sıvı almak direkt olarak zararlı organizmalara karşı kişileri korumaz fakat bu genel sağlık için oldukça önemlidir. Susuzluk, baş ağrısına neden olabilir, fiziksel performansı, odaklanmayı, ruh halini, sindirimi, kalp ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz bir biçimde etkileyebilir. Bunlar da vücudu hastalıklara açık hale getirir. Bu noktada önemli olan su içmek yerine, çay, meyve suyu, kahve veya yüksek miktarda şeker içeren diğer içecekleri tercih etmemektedir.
4. Stres yönetimi yapın: Stres seviyesini yönetmek ve kaygıyı gidermek bağışık sistemini güçlendirmenin anahtarlarından biridir. Kişinin sürekli ve ağır stres altında olması vücudu zararlı organizmalara karşı koruyan sağlık hücrelerin fonksiyonlarını bozarak, doğal savunma mekanizmasının tepkilerini baskılar.

Meditasyon, egzersiz ve yoga yapmak veya zihni dinginleştiren bir hobi edinmek stresi yönetmeye yardımcı olabilir. Bunların haricinde bir terapistle görüşmek de iyi bir fikirdir.

Bağışıklık Sistemini Güçlendiren Besinler

Yukarıdaki tavsiyelerin yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirmek için vücuda alınan gıda maddelerinin veya takviyelerin de yönetimini doğru bir biçimde yapmak gerekir. Belirli yiyecekleri tercih etmek, vücudun doğal savunma mekanizmasını aktif kılabilir.

Hiçbir gıda takviyesi veya besin tek başına bir hastalığın önlenmesini sağlayamaz fakat aşağıdaki yiyecek önerilerini takip etmek vücudu güçlü kılmak açısından önemlidir.

• Turunçgiller: Neredeyse tüm narenciye ürünleri C vitamini bakımından zengindir. Bilindiği gibi beyaz kan hücrelerinin üretimini artıran C vitamini, vücudun savunma mekanizmasının desteklenmesi noktasında oldukça önemli bir unsurdur. Bu sebeple, gün içinde greyfurt, portakal, limon, misket limonu ve mandalina gibi meyveleri yeterli miktarda tüketmek gerekir.
• A Vitamini bakımından zengin besinler: A vitamini bağırsakların ve solunum sisteminin düzgün bir biçimde çalışmasına yardımcı olur. A vitamini açısından zengin besinler arasında havuç, tatlı patates, ıspanak, brokoli ve kırmızı dolmalık biber bulunur.
• Yeşil yapraklı sebzeler: Yüksel kolesterol içermeyen ve demir bakımından zengin olan brokoli, ıspanak, pırasa gibi yeşil sebzeler kalp ve damar sağlığını olumlu bir şekilde etkileyerek tüm vücudu hastalıklara karşı dirençli hale getirir. Bu sebzelerin ayrıca bunama, hafıza kaybı, depresyon ve meme kanseri riskini azalttığı da bilinmektedir.
• Süt ürünleri: Kalsiyum ve protein içeren süt ürünleri vücudu patojenlere karşı koruyan T hücrelerini destekler. Bu besin maddeleri bağışıklık sisteminin en verimli şekilde çalışmasına yardımcı olur fakat tüketimde aşırıya kaçıldığı durumda vücuda zarar verebilir.

Diğer besin önerileri ise şöyledir:

• Yaban mersini (antioksidan görevi görür),
• Kırmızı biber (C vitamini içerir),
• Şekersiz bitter çikolata (antioksidan görevi görür fakat çok miktarda tüketilmemelidir),
• Sarımsak (enfeksiyonlarla savaşmada etkilidir),
• Zencefil (özellikle gribe neden olan mikroplar üzerinde etkilidir),
• Yeşil & beyaz çay,
• Kuruyemiş (özellikle badem, çekirdek ve fındık),
• Papaya ve kivi,
• Deniz ürünleri,
• Bakliyat (özellikle protein açısından zengin olan mercimek sıklıkla tercih edilebilir).

Bunların dışında elbette ki alkol ve tütün ürünlerinden uzak durmak bağışıklık sistemini güçlenmek açısından önemlidir.