Güncelleme Tarihi: 18 Aralık 2017
Kalp damar hastalıkları farklılık göstermektedir ve bu hastalıklara tanı koymada çeşitli tetkikler yapılmaktadır. Bu tetkik çeşitlerinden biri de efor testidir. Efor testinde hasta motorlu koşu bandına alınır ve test süresince kan basıncı (tansiyon) ve EKG kaydı izlenir. Bu nedenle test süresinde hastaya kardiyolog doktor ve teknisyen eşlik etmektedir. Hareketli bant üzerindeki hastanın yürüyüş hızı ve eğimi doktor tarafından ayarlanır, böylece kalp ritminin artması amaçlanır. Test esnasında hastanın göğsünde ağrı, nefes darlığı, yorgunluk, baş dönmesi vb. gibi şikayetleri sorgulanır. Efor testi öncesinde hastanın muayenesinin ve istirahat EKG’lerinin izlenmesi büyük önem taşımaktadır. İstirahat elektrokardiyografisinde saptanamayan rahatsızlıklar egzersiz testi ile saptanabilir. EKG değişikliği olan hastaların testi doğru yorumlanamayabilir. Bu gibi durumlarda hastalara, kendilerine uygun başka testler uygulanır.
Efor testi nasıl yapılır?
Hastanın göğsüne elektrodların yapıştırılmasıyla başlayan istirahat testinde hasta dinlenme halindeyken EKG ile nabız ve tansiyonu kayıt altına alınır. İstirahat efor testinin devamında ise hasta yatarken, ayakta ve bir dakika süreyle derin nefes egzersizleri sırasında da hastanın EKG’si çekilir. Standart testin başlangıcında koşu bandı yavaş ve az eğimle hareket ederken sonrasında üçer dakikada bir hız ve eğim arttırılır. Testin başlangıcında tempolu yürümeniz yeterli olacaktır. İleri aşamalarda ise koşmanız gerekebilir. Uygulanan tempo arttırılmalarının sebebi kalbe sistematik bir şekilde artan yük getirmek ve nabzın yaşınıza göre hesaplanmasını sağlamaktır. Bu nedenle yaptırılan egzersizler hastanın yaşı ve efor kapasitesine göre değişkenlik gösterebilir. Efor testinin ortalama süresi 8 ila 10 dakika arasında olabilir. Efor testinde hastanın nabzı devamlı olarak takip edilir ve her kademede tansiyon ölçülür.
Efor testi niçin yapılır?
- Kalp damar hastalığı araştırılması
- Hastalığın ciddiyetinin belirlenmesi
- Kalp krizi geçiren hastalarda risk düzeyinin saptanması
- Tedavinin etkinliğinin ölçülmesi
- Göğüs ağrılarının kalp hastalığı kaynaklı olma ihtimalinin belirlenmesi
- 40 yaş üstü kişilerde şikayet bulunmamasına rağmen birden fazla kalp rahatsızlığı riski taşıyan kişilerde kalp damar hastalığının araştırılması
- Ezersizle ortaya çıkan kalp ritim bozukluğu tetkiki
- Efor kapasitesinin tespiti
- Çeşitli kalp hastalığına sahip hastalarda efor kapasitesinin araştırılması
- Hipertansiyon hastalarında eforun kan basıncı üzerine etkileri
- Kalp ameliyatı (bypass, kalp kapak ameliyatları vb.), koroner damarlara yönelik girişim (balon, stent) uygulanmış hastaların takibi
için kullanılan bir testtir. Efor testi, kalbe yük bindirildiğinde kalbin tepkisini ölçer. Bu nedenle efor testi kalp hastalıklarının tanısında kullanılır. Testle tanı konulan kalp hastalığında vakit kaybetmeden tedaviye başlanabilir.
Efor testi kimlere yapılmamalı?
- Konjestif kalp yetmezliği olanlar
- İleri düzeyde aort kapak darlığı olanlar
- Ciddi hipertrofik kardimyopatisi olanlar
- Malign hipertansiyonu olanlar
- İleri derecede kalp ritm bozuklukları olanlar
- Kalp adale veya zarı iltihabı hastalığı olanlarda
efor testi yapılamaz. Yukarıda belirtilen hastalarda efor testinin uygulanması ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.
Efor testinden önce dikkat edilmesi gerekenler
- Yaklaşık 3 saat öncesine kadar bir şey yenmemeli
- Sigara içilmemeli
- Sürekli kullanılan ilaçlar hakkında doktor bilgilendirilmeli
- Öncesinde çekilen EKG’niz var ise doktora gösterilmeli
- Kadınlar tek parça kıyafet giymemeli
- Erkekler göğüs kıllarını tıraş etmeli
- Test esnasında yakınmanız olur ise doktora aktarılmalı
- Dideral, Visken, Lopresol, Prent, Nortan, Tensinor, Beloc, Concor, Dilatrend, Digoxin vb. kalp ritmini etkileyici ilaç kullanan hastalar test öncesinde ilaç kullanımının azaltılması veya kesilmesi konusunda doktora danışmalı
- Hipertansiyon hastaları tansiyon düşürücü ilaç alımı konusunda doktora danışmalı