Göz Kapağı Hastalıkları

Göz kapakları gözleri korumaktadırlar. Bu nedenle göz kapaklarında oluşan bir hastalık gözü etkilemektedir. Göz kapaklarınızda kızarma, pullanma, kabarma gibi belirtiler mevcut durumun hafife alınmamasını işaret etmektedir. İhmal edilen rahatsızlıklar kronikleşebilir hatta korneaya zarar verebilir.

Göz kapakları gözü korur
Göz kapakları, göz yaşı oluşumuna katılarak gözü korumaktadırlar. Göz kapakları birkaç katmaktan oluşmaktadır. Mukozadan oluşan birinci katman, suyun gözde kalmasına yardımcı olur. İkinci katman sulu ortamı besler ve korur. Üçüncü katman ise yağlı bir yapıdadır ve buharlaşmayı sınırlamakla sorumludur. İlk iki katman kaş kemiği altında bulunan lakrimal bezler tarafından salgılanır. Son katman ise göz kapaklarında iç içe geçmiş Meibomius (DGM) adı verilen özel bezler tarafından üretilir. Salgıların birbirine karışması gözde rahatsızlığa sebebiyet verebilir. Aynı zamanda gözü zayıflatır ve görüşü kesintiye uğratır.

Göz kapağı hastalıkları nelerdir?

• Kapak düşüklüğü (pitozis)
• Göz kapaklarının içe dönmesi (entropion)
• Göz kapaklarının dışa dönmesi (ektropion)
• Göz kapaklarının istemsiz sıkılması (blefarospazm)
• Göz kapaklarının çok açık olması (kapak retraksiyonu)
• Arpacık
• Kirpik batması
• Kirpik dibi iltihabı
• Şalazyon

Kirpik dibi iltihabı
Göz kapaklarınız kırmızı ve kirpiklerin yakınında şişkinlik var ve gözleriniz küçük kabuklarla çiziliyorsa kirpik dibi iltihabından şüphelenmelisiniz. Bu yaygın iltihap bakteri, virüs, zayıf gözyaşı sıvısı ve alerjik reaksiyon gibi sebeplerden oluşabilmektedir.

Nasıl tedavi edilir?
Gözü iyice temizlemek ve anti-enflamatuar krem uygulamak çoğu zaman iltihabı ortadan kaldırmaktadır. Ancak meibomian bezleri de iltihaplanırsa şişebilir ve sekresyonlar azalabilir. Sonuç olarak gözyaşı filminin yağ tabakası incelir ve göz kaçınılmaz olarak kurur. İşlevini yitiren ve görevini yerine getiremeyen lipid tabaka nedeniyle gözyaşı filminde kuruma dört katına kadar çıkabilmektedir. Kirpik dibi iltihabı yoğun göz kurumasına sebep olmaktadır bu nedenle gecikmeden göz doktoruna danışmak gerekmektedir.

Şalazyon
Meibomian bezi tamamen tıkandığında şişer ve göz kapağı kenarında kist meydana gelir. Şalazyon sonucu dört göz kapağı da (alt ve üst) etkilenebilir. İlk başlarda rahatsızlık çok fazla fark edilemezken birkaç gün sonra bez sertleşir ve acı vermeye başlar. Şişen ve sertleşen bez korneaya baskı uygulayarak vizyonu bozan astigmatizmin gelişmesine ortam hazırlar.

Nasıl tedavi edilir?
İlk bulgularda, sekresyonların sıvılaştırılması ve bezlerin açılmasını sağlamak için günde en az beş kez gözlere sıcak kompres uygulanmalıdır. Dört ya da beş gün içinde kist küçülmezse, doktor bir merhem ya da uygun bir göz damlası öngörür. Şalazyon saklandıktan sonra, cerrahiye başvurmak zorunlu hale gelir.

Arpacık
Gözyaşı bezlerinin enfeksiyon kaparak iltihaplanması sonucu göz kapaklarında arpacık oluşur. Çoğunlukla zararsız olmasına rağmen gözdeki batma ve göz kapağındaki gerginlik nedeniyle acı verici olabilir. Arpacık fazla ilerlemeden teşhis edilerek tedaviye başlanırsa iltihaplanmanın ilerlemesi önlenebilir. Ancak tanının konması birkaç günü bulabildiği için arpacığın iyileşmesi iki haftayı bulabilir. Arpacık uzun süre tedavi edilmediğinde ise şalazyona dönüşür ve oluşan kist ameliyatla alınır.

Nasıl tedavi edilir?
Sabah ve akşam gözlerin steril kompres ile temizlenmesi gerekmektedir. Erken teşhis edildiği takdirde antibiyotikli damla ve merhemler ile önüne geçilebilir. Eğer arpacık 20 gün devam ederse veya aynı yerde sık sık tekrarlanması halinde nadir bir kanser (sebase karsinom) olabilir.

Göz kapağı egzaması
Göz çevresindeki cilt çok kırılgan ve reaktiftir. Yüzün geri kalanından beş kat daha incedir ve temaslı dermatit de dahil olmak üzere öngörülemeyen alerjik reaksiyonların kurbanıdır. Egzama cildin iltihaplanmasına neden olur, yanma hissi verir, tahriş edici ve ağrılı kaşıntıya neden olur. Göz kapağı egzamasında herhangi bir cilt problemi yoktur. Bu nedenle, nasıl teşhis edileceğini öğrenmek, nedenini anlamak ve kalıcı olarak nasıl tedavi edileceğini bilmek çok önemlidir.

Nasıl tedavi edilir?
Ödemi ve kaşıntıyı gidermek için alerji değerlendirmesi gerekmektedir. Göz kapaklarında süperenfeksiyon ve glokom oluşumunu önlemek için kortikosteroidlerle yapılan lokal tedaviler kısa olmalıdır.

Göz kapağı düşüklüğü (pitozis)
Üst göz kapağı gözün üstüne çöktüğünde, göz tembelliği oluşur. Göz kapağı göz bebeğini kapsayacak kadar sarkabilir. Pitozis normal görüşü sınırlayabilir veya tamamen engelleyebilir. Göz kapağı düşüklüğü cerrahi operasyon ile düzeltilebilir.

Göz kapaklarının içe dönmesi (entropion)
Entropion, göz kapağının içe doğru dönmesidir. Kirpiklerin ve cildin göz yüzeyine sürtünmesi sonucu tahriş ve rahatsızlık oluşur. Entropionunuz olduğunda, göz kapağınız her zaman döndürebilir veya yalnızca göz kırpışınızda veya göz kapaklarınızı sıktığınızda kapatabilirsiniz. Entropion yaşlı erişkinlerde daha sıktır ve genellikle alt göz kapağını etkiler.

Nasıl tedavi edilir?
Yapay gözyaşı ve yağlayıcı merhem entropion semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak genellikle durumu tamir etmek için ameliyat gerekir. Tedavi edilmediğinde entropion göz ön kısmındaki saydam örtüye (kornea), göz enfeksiyonlarına ve görme kaybına neden olabilir.

Göz kapaklarının dışa dönmesi (ektropion)
Ektropion, göz kapağınızın dışa dönük olduğu bir durumdur. Göz kapaklarının dışa dönük olması durumunda göz yüzeyi açık kalır ve tahrişe yatkın olur. Ektropion yaşlı erişkinlerde daha yaygındır ve genellikle alt göz kapağını etkiler. Ciddi ektropionda, göz kapağının tüm uzunluğu ortaya çıkar. Daha az şiddetli ektropionda, gözkapağının sadece bir bölümü gözlerden uzaklaşır.

Nasıl tedavi edilir?
Yapay gözyaşı ve yağlama merhemleri, ektropion belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak genellikle durumu tedavi etmek için ameliyat gerekir.

Göz kapaklarının istemsiz sıkılması (blefarospazm)
Göz kapaklarının spazmları olabilir. Bu fenomen nadiren rahatsızdır ve sinir bozucu olabilir. Ama en önemlisi, gerçekten bir sorun olup olmadığını merak etmenizi sağlayabilir. Göz kapaklarının titremesi (myokymia) bir göz kapağının kaslarının veya her ikisinin istemsiz daralmasıdır. Hafif vakalar çok yaygındır ve çoğu insanın kollarında veya bacaklarında hissedilen kas spazmlarına benzemektedir. Aşırı vakalar çok daha ciddi olabilir ve gözlerin uzun süre kapalı kalmasına neden olan titreme (blefarospazm) eşlik edebilir. Bu gibi durumlarda, spazmlar kaş, ağız ve boyun dahil olmak üzere gözün diğer çevresel alanlarına yayılabilir.

Nasıl tedavi edilir?
Hafif durumlarda göz kapaklarının seğirmesi izole edilir ve kendiliğinden kaybolur. Etkilenen göz kapağının nazikçe masajlanması kasın rahatlamasına ve dolayısıyla spazmın en aza indirilmesine yardımcı olur. Kuru göz spazmların başlangıcına katkıda bulunursa oftalmik damlaları da kullanabilirsiniz.

Kirpik batması
Kirpik batmasına tıp literatüründe trikiyazis denilmektedir. Trikiyazis, kirpiklerin yanlış yönlendirildiği ve içeri, göze doğru büyüyen yaygın bir göz kapağı anormalliğidir. İçe dönük kirpikler, kornea, konjunktiva (gözün beyaz kısmı olan sklerayı örten ince, şeffaf membran) ve iç göz kapaklarının yüzeyini tahriş eder.

Nasıl tedavi edilir?
Trikiyazis tedavisinde kirpiklerin, foliküllerin veya her ikisinin de çıkarılması veya kirpik büyümesinin yönlendirilmesi gerekir. Trikiyazis tek bir kirpik veya birkaç kirpikle sınırlı ise, göz doktorunuz sorunlu kirpikleri forsepsle çıkartabilir. Yapılan işlemle mevcut sorun hemen ortadan kaldırılmasına karşın tekrarlama ihtimalini barındırmaktadır. Gözünüze doğru büyüyen birden fazla kirpik varsa, oftalmologunuz kalıcı olarak çıkarılabilmesi için ameliyat önerebilir. Ameliyat, büyüdükleri kirpikleri ve saç foliküllerini çıkarmak için radyofrekansları veya lazerleri kullanır. Ayakta tedavi edilen bir ortamda yapılan işlem sırasında, göz uyuşturulur.