Göz tembelliği neden olur?

Göz tembelliği nedir ve sebepleri nelerdir?

Gözün yeterli görememesi durumu olarak bilinen göz tembelliği daha çok erken çocukluk döneminde görülmektedir. Bir gözün diğer göze oranla daha az görmesi durumu olan göz tembelliği, detaylı göz muayenesinde teşhis edilebilmektedir. Her 100 kişiden 3’ünde görülmekle birlikte göz tembelliği küçük yaşta fark edildiği takdirde tedavi edilebilir. Bu sebeple ebeveynlerin bilinçli olması ve böyle bir durum olabileceği ihtimaline karşın çocuklarına erken yaşta göz muayenesi yaptırmaları gerekmektedir. Gözün gördüğü sinyallerin beyne iletilirken yok sayılması sonucu oluşan göz tembelliği tedavi edilebilmektedir. Genellikle tek gözde görülmekle birlikte göze iletilen kötü sinyallerin yok edilip iyi olan görüntüyü algılama durumu olan göz tembelliği her iki gözde de görülebilmektedir. Teşhis için yapılması gerekmekte olan göz muayenesi, başarılı bir sonuç alabilmek için en erken 2 en geç 4 yaşında yaptırılmalıdır. Göz tembelliğinin teşhis ve tedavisi erken yaşlarda daha başarılı olduğu için geç kalınmaması tavsiye edilir.

Göz tembelliğinin nedenleri nelerdir?

Detaylı göz muayenesi ile teşhis edilebilmekte olan göz tembelliği, birçok farklı nedenden meydana gelebilmektedir. Göz tembelliğine neden olan faktörlerin tespit edilmesi tedavi sürecinde belirleyici olacağı için oldukça önemlidir.

Göz tembelliğinin görülmesinin başlıca nedenleri şunlardır;

• Kırma kusurları: Bir gözün diğerine oranla daha bulanık görmesi durumuna neden olan göz dokularında bulanıklık, yüksek kırma kusuru sebebiyle oluşur. Göz tembelliğine sebebiyet veren bu durumun tespit edilmesi oldukça zordur. Bunun sebebiyse görünüş olarak gözlerde herhangi bir sorun bulunmuyor oluşudur. Okul dönemine kadar fark edilmeyen ve bu sebeple detaylı göz muayenesine götürülmeyen çocuklarda tedavi şansı azdır. Bu nedenle çocuklar için 4 yaşından önce göz muayenesi tavsiye edilir.
• Şaşılık: Kas felçlerinden ötürü oluşan kaymalar çocuklarda göz tembelliğine neden olurken yetişkinlerde çift görmeye neden olabilmektedir. Gözde paralelliğin bozulması, ağrı, çift görme, üç boyutlu görüntünün kaybolması gibi belirtilere sahip olan şaşılık göz tembelliğinin en sık görülen nedenlerindendir. Şaşılık her yaşta tedavi edilebilen bir göz problemidir. Bazı hastalarda yalnızca gözlük tedavisiyle düzelebilmekteyken bazı hastaların cerrahi operasyona ihtiyacı olabilmektedir.
• Göz dokularında bulanıklık: En kısa zamanda oluşması ve gelişmesiyle bilinen göz dokularında bulanıklık görülmesi durumu göz tembelliğine neden olmaktadır. Her yeni doğan çocuğa yapılması gereken kırmızı yansıma testi, bu durumun tespiti için kullanılmaktadır. Test sonucu herhangi bir normal olmayan durum görüldüğünde erken yaşta tedaviye başlanılmalıdır. Unutulmamalıdır ki göz tembelliği için tedavisinin başarılı olması erken yaşta olma durumuyla doğru orantılıdır. Saydam olması gereken göz dokularında bulanıklık görülmesi durumu bebekken de gerçekleşebileceği için en erken önlem alınması gereken durumlardan biridir. Bu durumun başında katarakt gelmektedir ve doğumla birlikte gelen katarakt için erken yaşta cerrahi operasyon şarttır.

Göz tembelliğinin belirtileri nelerdir?

Göz tembelliği problemi yaşayan bireylerin tamamında aynı belirtiler görülmeyebilir. Erken yaşta göz tembelliğinin önlenebilmesi için bu durumun öncelikle tespit edilmesi gerekmektedir. Bu durumda sorumluluk ebeveynde olmaktadır. Çocukların bu durumu fark etmemesi ihtimaline karşın ebeveyn, tespit etme sürecinde çocuğa yardımcı olmalıdır. Detaylı göz muayenesi öncesi evde çocuğunuzun tek gözünü kapatmasını isteyebilir ve aynı netlikte görüp görmediğini sorabilirsiniz. Göz tembelliğinin her zaman tek gözde görülmediği durumu da dikkate alınmalı ve kesin teşhis için detaylı bir göz muayenesinin gerektiği unutulmamalıdır.

Göz tembelliği nasıl tedavi edilir?

Göz tembelliğinin teşhisi için öncelikle detaylı bir göz muayenesi gerekmektedir. Daha sonra göz tembelliğinin sebepleri doktor tarafından tespit edilmeli ve bu sebeplere uygun bir tedavi biçimi seçilmelidir.

Göz tembelliği tedavisinde, doktorunuz zayıf gözün aktif kullandırılması yoluyla bu durumun önleneceğini düşündüğü takdirde, problemin yaşanmadığı gözün özel bir bandaj yardımıyla belli bir süre kapalı olması gerekir. Bu tedavi yöntemine başvurulduğu takdirde doktor tarafından yazılan reçete ile birlikte çocuğun haftalar veya aylar boyunca bu özel bandajı kullanması gerekebilir. Kapama tedavisi olarak bilinen bu tedavinin süresi kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Çocuklar için bu tedavi yöntemi isteksiz olabilmeleri ihtimaliyle zorlu geçebilmektedir. Tedavi süresince ebeveyn tarafından çocuk motive edilmeli ve tedaviye uyması sağlanmalıdır.

Göz tembelliği durumu şaşılık nedeni ile görüldüğü takdirde öncelikle şaşılık durumu tedavi edilmeli ve göz tembelliği durumunun devam edip etmeme durumu teşhis edilmelidir. Göz tembelliğinin devam etmesi durumunda doktor kararı ile gözlük kullanma ve kapama tedavisine başlanılmalıdır.

Kırma kusurlarından kaynaklanan göz tembelliği durumunda ise doktor tarafından çocuğa gerekli olan gözlük verilebilmektedir. Çocuğa uygun olan gözlüğün verilmesi, tedavinin ilk aşamasıdır ve bu durum göz kapama tedavisine hemen başlanmayacağını göstermektedir. Öncelikle gözlük tedavisi bir süre devam edecek ve gerekli süreç tamamlandıktan sonra kapatma tedavisine başvurulacaktır. Çocuklar için gözlüğe alışma sürecinde ebeveyn desteği oldukça önemlidir. Gözlük tedavisi oldukça uzun bir süreci kapsamaktadır ve bu süreçte çocuk çevresi tarafından desteklenmelidir.

Kapama tedavisi nedir ve hangi durumlarda uygulanır?

Göz kapama tedavisi göz tembelliği durumunda en etkili ve en sık uygulanan yöntemdir. Erken yaşta gözlük tedavisi doktor tarafından başlatılmış olan çocuklara uygulanan kapama tedavisinin süresi çocuğun yaşına ve göz tembelliğinin durumuna göre farklılık göstermektedir. Göz tembelliği durumunun erken teşhis edilmesi durumunda kapama tedavisi süresi kısalmaktadır. İlerleyen yaşlarda uzayacak olan kapama tedavisi sürecine 4 ve 5 yaştan önce başlanılması tavsiye edilmektedir. Tedavi başlangıcından itibaren her ay doktor tarafından tedavinin işleyişi kontrol edilmelidir. Her ay gerçekleşen bu kontroller sonucunda doktorunuz tedavinin süresi hakkında daha net bilgilere sahip olmaktadır. Kapama tedavisi genel olarak kısa bir süreç olmamakla birlikte yaş ve göz tembelliğinin durumuna göre her çocukta farklı sürelerde gerçekleşebilmektedir.

Kapama tedavisinde en sık görülen durum çocuğun kapama tedavisine olumsuz yaklaşması ve uygulanmasını istememesidir. Bu süreçte en önemli unsur ailenin ve çevrenin çocuğu tedavi süresince desteklemesidir.

Muayeneyi gerçekleştiren doktor uygun gördüğü takdirde cihazlarla (ortoptik) göz tedavisi de uygulanabilmektedir. Bir nevi gözün fizik tedavisi olarak geçen ortoptik tedavi, uygulanmakta olan göz kapama tedavisinin yanı sıra gözü çalıştırmak için ek tedavilerin yapılması durumudur. Ortalama 30-40 dakika sürmekte olan seanslar gözü çalıştırmak için görsel terapi merkezlerinde yapılmaktadır.