Güncelleme Tarihi: 1 Ekim 2022
- Grip Aşısının Önemi
- Grip Aşısı Kimlere Yapılır?
- Grip Aşısı Ne Zaman Yapılır?
- Grip Aşısı Koronavirüsten Korur Mu?
- Sıkça Sorulan Sorular
Grip Aşısının Önemi
Grip aşısı, “influenza” olarak bilinen ve sinüzit, orta kulak iltihabı veya zatürre gibi hastalıklara evrilebilen gribin önlenmesini sağlayan aşıdır.
Sağlıklı bireylerde kısa sürede geçebilmesine rağmen, bağışıklığın düşük olması durumunda ağır sonuçlar doğurabilen grip, özellikle şeker, kalp, AIDS, beyin iltihabı, astım ve kalp kası iltihabı sorunları bulunan kişiler için ölümcül olabilir. Grip aşısı, toplum sağlığını tehdit eden bu viral hastalıktan korunmanın en etkili yoludur.
Bilinenin aksine, grip bir virüs enfeksiyonu olduğu için, bakteriyel sorunların çözümünü sağlayan antibiyotikler ile sonuç almak mümkün değildir. Bu sebeple bağışıklığın güçlenmesi ve hastalığın kısa sürede atlatılabilmesi noktasında aşının önemi büyüktür.
Grip aşısının diğer faydaları ise şöyledir:
- Griple bağlantılı olarak gelişebilecek kalp zarı iltihaplanması, beyin zarı iltihaplanması, akciğer ve karaciğer iltihaplanması gibi ciddi hastalıklara ilişkin riski azaltır.
- Virüsün kapılması durumunda, hastalığın en az hasar ile, kısa sürede geçirilmesini sağlar.
- Çocuklar ve hamileler için koruyucu özellikler gösterir.
- Yaşlılarda gribe bağlı komplikasyon riskini azaltır.
- Gribe bağlı ölüm oranı ciddi oranda düşürür.
Grip Aşısı Kimlere Yapılır?
Grip aşısı pek çok açıdan güvenli bir önleyici olduğu için toplumun büyük kesimi için önerilmektedir. Bununla birlikte mutlaka aşılanması gereken bir grup da bulunmaktadır. Bu grubu oluşturanlar ise şöyledir:
- Diyabet, kalp ve astım gibi kronik rahatsızlıkları bulunan kimseler,
- 50 yaşın üzerindekiler,
- Akciğer sorunları bulunanlar,
- Damar sistemi hastalıklarından muzdarip olanlar,
- Bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaç kullananlar ile bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler,
- Organ nakli yaptırmış olanlar,
- Uzun süreli aspirin tedavisi alanlar,
- Kanser tedavisi alanlar,
- Sağlık personelleri ile huzurevi ve bakımevi gibi kuruluşlarda çalışanlar.
Bunlarla birlikte, yukarıda bahsedilen kişilerle sürekli temas içinde olanlar da grip aşısından faydalanmalıdır.
Grip aşısı, aşı içerinde bulunan herhangi bir maddeye karşı alerjik reaksiyon gösterenlere, hamileliğin ilk 3 ayının içinde olanlara, yumurta alerjisi bulunanlara, Gullian-Barre Sendromu geçirmiş kişilere ve influenza aşısına karşı alerji geliştirmiş olanlara uygulanmamalıdır. Ayrıca ateşli hastalık geçirmekte olan kişiler de grip aşının yapılması için uygun değildir.
Grip Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Önleyici ve koruyucu özellik gösteren grip aşısı, viral bir hastalık olan gribin topluma yayılmasından önce yaptırılması gerekir. Bu sebeple, grip mevsimi olarak adlandırılan sonbahar öncesinde aşılamanın yapılmış olması önerilir. Bir diğer deyişle, aşının Eylül ayından başlayarak Aralık ayına kadar uygulanması en doğrusudur.
Buna ek olarak, kişinin gribe yakalanmamış olması durumunda grip sezonunun sonuna kadar aşılama işlemi devam edebilir.
Bazı durumlarda ise – özellikle çocuklar için geçerli olmak üzere – aşının iki doz halinde uygulanması gerekebilir. İki doz için en az 1 ay gibi bir süreye ihtiyaç duyulacağından, aşılama daha erken başlayabilir.
Grip Aşısı Koronavirüsten Korur Mu?
Grip aşısı, yeni tip koronavirüsün önlenmesi amacıyla geliştirilmemiştir, bu sebeple direkt olarak Covid-19’u engellediği söylenemez. Bununla beraber aşı, vücudun bağışıklığını geliştirdiğinden, virüs kapılmış ise, tedavinin kolay bir biçimde yapılmasına ve hastalığın daha çabuk bir şekilde atlatılmasına yardımcı olur. Öyle ki, grip aşısı yaptıranların, yaptırmayanlara oranla, yeni tip koronavirüse bağlı rahatsızlıkları daha kısa bir süre içinde atlattığı varsayılmaktadır.
Henüz tıp literatürüne geçmiş olmasa da, 2020 yılı içinde yayınlanan bazı araştırmalar yukarıdaki bilgileri destekler niteliktedir. Brezilya’da yapılan gözlemsel bir çalışma, grip aşısı olanların, koronavüris komplikasyonlarına bağlı olarak hayatlarını kaybetme olasılıklarının %17 oranında daha az olduğunu göstermiştir. Bununla beraber aşının, hem grip hem de yeni tip koronavirüs sebebiyle yaşam kayıplarına ilişkin ortak riski azalttığı da söylenebilir.
Bunlara ek olarak koronavirüs, bağışıklık sistemi zayıflamış olan insanlar için oldukça tehlikeli olabilir. Eğer kişi (özellikle de gribe bağlı komplikasyonlar açısından risk grubundakiler) bu virüsle karşılaşmadan önce aşılanmaz ve grip virüsü ile enfekte olursa bağışıklığı düşer ve Covid-19’un ciddi etki gösterebileceği sınıfa dâhil olabilir. Bu durum, Covid-19’a bağlı rahatsızlıkların ağır bir şekilde deneyimleneceği anlamına gelebilir. Pek çok uzman, bu durumdan kaçınmak için grip aşısını önermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
- Grip aşısı çocuklara yapılabilir mi?
Evet. Fakat bu noktada çocuğun 6 aylıktan büyük olması önem taşımaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığı, 6 ay – 5 yaş arası çocukları risk grubuna dâhil etmiş ve aşılanmalarını önermiştir.
- Hamilelikte grip aşısı yaptırılabilir mi?
Evet. Hamileler gribe bağlı komplikasyonlar açısından risk grubunda yer aldığından, grip aşısı için uygun kişilerdir. Bununla birlikte, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından hamileliğin ilk üç ayında bu önleyici tedaviden faydalanılmaması önerilir. Aşılanma evresinin ardından, annenin emzirmesi ile ilgili bir sakınca olmadığı da belirtilmiştir.
- Grip aşısının yan etkileri nelerdir?
Grip aşısı güvenli bir önleyici tedavi olduğu için yan etkileri çok hafiftir. Uygulama bölgesinde şişlik ve kızarıklık, hafif ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları ile yorgunluk bu etkilerdendir.
- Grip aşısı diğer aşılar ile beraber yapılabilir mi?
Evet. Grip aşısı özellikle zatürre aşısı gibi benzer risk gruplarına verilen aşılar ile beraber uygulanabilir. Fakat, aynı seansta uygulanacaksa, her iki aşı farklı anatomik bölgelere enjekte edilmelidir.
- Aşı ne kadar süre sonra etkisini gösterir?
Grip aşısı, uygulamanın ardından, vücutta antikorların gelişmesi ile yaklaşık 2 hafta içinde etkisini gösterir.