Güncelleme Tarihi: 10 Şubat 2021
Neden Midemiz Bulanır?
Mide bulantısı, temelde, kusma dürtüsünün eşlik ettiği, oldukça yaygın olarak görülen bir rahatsızlıktır. Tek başına bir hastalık olarak kabul edilmese de mide bulantısı ciddi bir semptom olarak değerlendirilir. Herhangi bir ağrıya / acıya neden olmasa da, uzun süreli olduğunda bu durum oldukça büyük bir huzursuzluk verebilir.
Spesifik olmayan bir semptom olan mide bulantısı genellikle aşağıdaki sorunların akabinde ortaya çıkar:
- Kanser Tedavisi (Radyasyon Tedavisi): Tüm kanser tedavilerini kapsamasa da, bazı durumlarda kanserle mücadele eden kimselerin mide bulantısı şikâyetiyle sağlık merkezlerine başvurdukları bilinmektedir. Öyle ki, radyasyon tedavisi görenlerin, ortalama %65’i uygulamanın hemen ardından mide bulantısı ve kusma problemleri yaşadıklarını bildirmektedir. Bu durumda, tedavinin yan etkilerini azaltmak adına çeşitli düzenlemelere gidilerken, bulantı önleme özelliği bulunan ilaçlar da reçete edilebilir.
- Psikolojik Faktörler: Yaygın olarak bilindiği gibi, aşırı kaygı, stres ve korku durumlarına mide bulantısı eşlik edebilir. Özellikle dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen anksiyete, ruhsal etkilerinin yanı sıra birtakım fiziksel semptomlara da neden olabilir. Psikolojik sebeplere bağlı olarak gelişen bulantı, 6 aydan daha uzun süre boyunca kalıcılık gösterir ise bu, anksiyete bozukluğunun ciddi boyutlarda olduğuna işaret edebilir. Bu sebeple, zaman kaybetmeden bir uzmandan yardım almak oldukça önemlidir.
- Aşırı Alkol Tüketimi: Genetik sebeplere bağlı olarak, bazı kimselerin midesi alkole karşı oldukça hassastır; alkol alımını takip eden ortalama 2 gün boyunca bulantı başta olmak üzere birtakım mide sorunları tecrübe edilebilir. Bununla beraber, genetik faktörlerden bağımsız olarak, aşırı alkol tüketimi de aynı sorunu tetikler. Alkolle ilişkili olarak ortaya çıkan bulantı, bazı durumlarda ciddi bir komplikasyon belirtisi olarak kabul edilirken pankreasın veya karaciğerin iltihaplandığına işaret edebilir.
- Hamilelik: Halk arasında “sabah bulantısı” olarak adlandırılan ve sebebi kesin olarak bilinmeyen mide bulantısı, hamileliğin 2 ila 8. haftalarında görülür. Bununla beraber, bazı anne adayları bu problemi tüm hamilelik dönemi boyunca yaşayabilir. Semptomları hafifletmek adına bolca dinlenmek ve hafif öğünler ile günü geçirmek önerilmektedir.
- Virüsler & Enfeksiyonlar: İnce ve kalın bağırsağı etkileyen birtakım viral enfeksiyonlar – viral gastroenterit – mide bulantısına neden olabilir. Halk arasında “mide gribi” olarak tabir edilen bu durum, daha önce enfekte olmuş kişiler ile aynı ortamda bulunma halinde yayılabilir. Yaklaşık olarak 3 gün, mide gribinin ortadan kalkması için yeterlidir; sorun, daha uzun süreli olarak etkili olduğunda ise bir sağlık merkezinden tıbbi destek talep edilmelidir.
- Migren: Yaygın olarak ense, şakak veya göz çevresinde etkili olan, inatçı bir baş ağrısı tipi olarak kabul edilen migrene sık sık mide bulantısı da eşlik edebilir. Bununla beraber, migren için kullanılan bazı ilaçlar da bu türden mide sorununu tetikleyebilir.
- Gıda Zehirlenmesi: Viral enfeksiyonlara neden olan virüslerin yanı sıra, Salmonella ve Listeria başta olmak üzere birtakım bakteriler, sindirim sistemini olumsuz bir biçimde etkileyerek, mide bulantısı, kusma ve ishal gibi gastrointestinal semptomlara neden olur. Böyle bir durumla karşılaşmamak için yemek yaparken hijyeni üst düzeyde tutmak, çiğ olarak tüketilen meyve ve sebzeleri iyice yıkamak, çiğ ve pişmiş yiyecekleri birbirinden uzak tutmak, özellikle hayvansal ürünleri tam anlamı ile pişirmek oldukça önemlidir.
- Safra Kesesi Taşı: Tıp dilinde “kolelitiazis” olarak tanımlanan safra kesesi taşı, safrada çok yüksek düzeyde kolesterol olması halinde ortaya çıkar ve karın ağrısı ve mide bulantısı ile karakterize olur. Bu problemlerin yanı sıra, kusma da görülür ise, zaman kaybetmeden bir sağlık merkezine başvurmak elzemdir. Bilindiği gibi safra kesesi taşları, tedavi edilmediği durumda ciddi karaciğer ve pankreas enfeksiyonlarına sebebiyet verebilir.
- Birtakım İlaçlar: Normal şartlarda kişiyi daha iyi hissettirmek için reçete edilen ilaçların bir kısmı, içerdiği maddeler ile bulantıya neden olabilir. Yan etkisi mide bulantısı olan sayısız ilaç bulunmakla beraber (grip ilaçları ve ağrı kesiciler de bu gruba dâhildir) şiddetli mide sorunlarına ve kusmaya yol açan medikal takviyeler de bulunmaktadır. Bu türden sorunların ortadan kaldırılmasının tek yolu ilaçları düzenlemesi için bir hekime başvurmaktır.
Mide bulantısına yol açan diğer nedenler ise şöyle sıralanabilir: Reflü, addison hastalığı, böbrek yetmezliği, peptik ülser, apandisit, beyin tümörü, çeşitli kanserler, depresyon, grip, diyabet, tütün mamulleri tüketimi, denge bozukluğu ve hepatit.
Mide Bulantısı Nasıl Tedavi Edilir?
Mide bulantısı çoğu durumda birkaç gün içinde kendi kendine ortadan kaybolan bir rahatsızlık & semptom olarak kabul edilir; bununla beraber, 1 haftadan uzun sürmesi durumunda hasta, zaman kaybetmeden bir hekime başvurmalıdır. Yukarıda da söz etmiş olduğumuz gibi, bu sorun, bazı durumlarda oldukça ciddi hastalıkların habercisi olarak ortaya çıkabilir.
Hekime başvurulduğu durumda, kişinin semptomları teşhis için belirleyici olabilirken, hekimin ciddi bir rahatsızlıktan şüphelenmesi halinde kan ve idrar tahlilleri ile tomografi ve endoskopi gibi yöntemlerle sorun ayrıntılı olarak incelenir. Tüm bunlara rağmen herhangi bir sonuca ulaşılamıyor ise, psikolojik faktörler ağırlık kazanır.
Mide bulantısı tedavisi yaygın olarak antiemetik olarak adlandırılan ilaç grubu ile gerçekleştirilir. Elbette ki antiemetik seçimi kişinin yaşamakta olduğu soruna ve bu sorunun kaynağına göre yapılır.
İlaçla tedavinin yanı sıra, alternatif tıp, özellikle kemoterapi ile ilişkili bulantı ve kusmayı azaltmada etkili olabilmektedir.
Ayrıca, hekim onay verir ise mide bulantısına ilişkin sorunların hafifletilmesi için aşağıdaki öneriler hayata geçirilebilir:
- Toz zencefil tüketmek,
- Az miktarda organik elma sirkesi içmek (ülser, reflü vb. mide rahatsızları olan kimselere önerilmez),
- Doğal yoğurt tüketmek,
- Haşlanmış patates yemek,
- Derin derin nefesler alıp vermek,
- Başta papatya ve rezene olmak üzere bitki çayları içmek,
- Muz tüketmek.