Güncelleme Tarihi: 20 Ocak 2018
Tıpta “Benign Prostat Hipertrofisi (BPH)” olarak adlandırılan prostat büyümesi, prostat bezlerinde bulunan iyi huylu tümörün olmasıdır. Erkeklerde genellikle orta yaşların sonlarına doğru görülmeye başlanan prostat büyümesi, 50 yaşın üzerinde olan erkeklerin % 30’unda, 60 yaşın üzerinde olan erkeklerin % 50’sinde ve 80 yaşın üzerinde olan erkeklerin de % 90’ında görülüyor. Tüm hastalıklarda olduğu gibi prostat büyümesinde de erken teşhis büyük önem taşıyor.
Prostat Tedavisi Neden Çok Önemli?
Prostat büyümesinin tedavisi yapılmadığında idrar birikmesi ya da idrar yolu iltihaplanmaları başlayabiliyor. Hatta ender durumlarda böbrek yetmezliği ve idrardan kan gelmesi gibi sorunlar da meydana gelebiliyor. Prostat büyümesinin nedeni henüz tam olarak bilinemiyor. Tahminler erkeklik hormonu ve beraberinde erkeklerin belirli bir yaşa gelmesinin ardından vücutlarında meydana gelen değişimlerin prostat büyümesine sebebiyet verdiği yönünde bileşiyor. Ancak tanı konduğunda sebebi bilinmese de son derece başarılı tedavi yöntemleri uygulanabiliyor. Sonuç olarak tedavide geç kalınmaması ve bir sağlık kuruluşuna başvurulması gereken, ciddi bir rahatsızlık olduğunu söyleyebiliriz. Prostat belirtilerinden sadece biri meydana geldiğinde dahi önlem amaçlı sağlık kuruluşuna gidilmesinde fayda olacaktır.
Prostat Büyümesi Belirtileri Neler?
Prostat büyümesi belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebiliyor. Bazı erkeklerin prostat büyümesi mevcut olduğu halde hiçbir belirtiyi yaşamadığı da biliniyor. Erkeklerde prostat büyümesinin en yaygın belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- İdrar yaparken, başlangıçta zorluk çekme
- İdrarın kesik kesik yapılması
- Sıklıkla idrar yapma isteği
- Gece uykusundan idrar yapma isteği nedeniyle uyanmak
- İdrar yapma isteğinin aniden gelmesi
- İdrarın tamamen yapılamaması
- İdrar yapabilmek için ıkınma ihtiyacı duyma
- İdrardan kan gelmesi
- İdrar bittikten sonra damlamalar yaşama
- İdrar yaparken yanma hissinin olması
Prostat Büyümesi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Prostat büyümesinin sadece tek bir tedavi şekli yok. Hastadaki prostat büyümesi durumu, hastanın şikayetleri ve diğer organlarının durumuna bağlı olarak hekim tarafından en uygun tedavi şekli belirlenir ve uygulanır. Prostat büyümesi tedavisi genel olarak cerrahi tedavi ve cerrahi olmayan tedavi olmak üzere 2 grupta incelenir.
1- Cerrahi Olmayan Prostat Büyümesi Tedavileri
İzlem
Belirtilerin hastada çok etkin olmaması ve hastayı çok fazla rahatsız etmemesi durumunda hastanın sağlık durumunun kontrol altına alınmasıdır. Bu dönemde belirli aralıklarla hastanın muayene edilmesi gerekir ve süreç içerisinde dikkat etmesi gerekenler hastaya anlatılır. Örneğin yatmadan 2 saat önce sıvı alımını kesmesi, alkollü ve kafeinli içeceklerin tüketilmemesi ve düzenli olarak egzersiz yapılması hastadan istenir.
İlaç Tedavisi
Prostat büyümesinin semptomları araştırılarak hastaya ilaç tedavisine başlanır. İlaç tedavisi ile birlikte hastanın bazı yaşam alışkanlıklarını da değiştirmesi istenir. Prostat büyümesi ilaç kullanımı ile 2 şekilde azaltılmaya çalışılır. Bunlar prostat bezlerinin küçültülmesi ve idrar torbasını çevreleyen düz kasların gevşetilmesi şeklindedir.
2- Cerrahi Olan Prostat Büyümesi Tedavileri
Transüretal Prostat Rezeksiyonu (TURP)
Prostat büyümesi yaşayan hastalar için en çok kullanılan cerrahi tedavi şeklidir. Kapalı yöntem ile gerçekleştirilen bu ameliyat öncesinde hastaya genel anestezi ya da epidural anestezi uygulanır. Ardından idrar kanalından özel bir alet yardımıyla girilir ve prostat bezinin dokuları kesilir. İdrar yolu tıkanmış olan hastalarda tıkanmaya neden olan prostat parçaları da vakum yöntemi ile çıkarılır. Bu işlemde hasta anestezi altında olduğundan herhangi bir acı ya da ağrı hissetmez.
Transüretral Prostat İnsizyonu (TUIP)
Prostat ameliyatının bir diğer çeşidi olan bu yöntemde de kapalı ameliyat tekniği kullanılır. Genellikle prostat büyümesine eşlik eden idrar yolu tıkanıklığının ciddi seviyelerde olduğu hastalara uygulanır. Prostat bezi kesilmez ancak bu ameliyat esnasında idrar kanalları genişletilir.
Transüretral Prostat Buharlaştırma (YUVP)
Bu yöntemde de idrar yollarından girilir fakat prostat dokusuna kesi uygulanmaz. Fazla olan ve probleme sebebiyet veren doku elektrik enerjisi kullanılarak buharlaştırılır.
Lazer Ameliyatları
Prostat büyümesinde lazer teknolojisinden de faydalanılabilir. Lazer bu tedavide 2 farklı teknikle yapılır. Bunlar; holmium lazer ve greenlight lazerdir. Holmium lazerde prostatın bir bölümü kesilir ya da buharlaştırma yöntemi uygulanarak yok edilir. Bu yöntem iyileşme süreci son derece kısa olduğundan sıklıkla tercih edilir. Greenlight yönteminde ise lazer sorunlu olan bölgedeki prostat dokusunu buharlaştırmak için kullanılır. Aynı zamanda kan damarlarını da buharlaştırır. Ameliyat sonrasında hastanede kalma süresi kısadır ve aynı zamanda kanama da yok denecek kadar az olur ya da hiç olmaz.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Nasıl Önlenir?
Aslında iyi huyu prostat büyümesinin neden gerçekleştiği henüz bilinemiyor. Dolayısıyla büyümeyi önlemek için ne yapılması gerektiği de net bir şekilde bilinemiyor. Sadece hastaların beslenme düzenlerine dikkat etmeleri gerektiği bu rahatsızlığın yaşanması noktasında etkili olabiliyor. Çok yağlı ya da kolesterolü yüksek olan gıdaların tüketilmemesi gerekiyor. Protein ağırlıklı beslenmek ve kırmızı eti mümkünse hiç tüketmemek gerekir. Bununla beraber süt ve süt ürünleri, yumurta, balık, tavuk ve soya bu hastalığı önleyebilme özelliği olabilen gıdalardır ve erkeklerin genç yaştan itibaren sıklıkla tüketmesi önerilir.