Güncelleme Tarihi: 10 Ekim 2020
2001 yılından bu yana gerçekleştirilen tüp mide ameliyatı obezite tedavisi ile birlikte gerçekleştirilen cerrahi bir müdahaledir. İştah hormonlarının azalması ve emek yerken doyum noktasına daha kısa sürede ulaşılması için gerçekleştirilen tüp mide ameliyatı kilo vermeyi kolaylaştırıyor. Sleeve gastrektomi olarak adlandırılan bu ameliyat obezite tedavisinde ilk olarak uygulanan yöntem değil. Öncelikle diyet, ilaç kullanımı ve egzersiz gibi kilo vermeyi sağlayan diğer yöntemler uygulanıyor. Bu yöntemlerden netice alınamadığında tüp mide ameliyatı tercih edilebiliyor.
Tüp Mide Ameliyatı Neden Yapılıyor?
Bu ameliyat midenin küçültülmesi esasına dayanır. Hastanın obezite derecesine bağlı olarak midesinin bir bölümü ameliyatta kesi yoluyla çıkarılır. Genellikle tüp mide ameliyatlarında midenin % 80’lik bölümü çıkarılır. Sonrasında hastanın açlık-tokluk ile kan şekeri kontrolünün vücudu tarafından daha iyi yapılması hedeflenir.
Mide küçüldüğünde hasta daha kısa sürede, daha az yemek ile doyum noktasına ulaşır ve kendiliğinden kilo kaybetmeye başlar. Gün içerisinde daha az kalori aldığından zayıflama sürecine girerek obezite hastalığından da kurtulur. Elbette her hastaya tüp mide ameliyatı yapılamaz. Bunun için hastanın bazı koşullara uygun olması ve ameliyata engel bir durumunun olmaması gerekir.
Tüp Mide Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Genel anestezi altında gerçekleştirilen tüp mide ameliyatı kapalı bir ameliyattır. Midenin yaklaşık olarak % 80’lik bölümü kesilerek çıkarılır ve mide bir tüp şeklini alacak şekilde dikiş uygulaması yapılır. Ameliyatın gerçekleştirilmesi için mide üzerinde yer alan deri kesilmez. Sadece bir santimetreden daha küçük bir delik açılarak özel tıbbi cihaz ile bu delikten girilmesi suretiyle midenin bir bölümü çıkarılır. Bu ameliyatta her bir hasta için tıbbi cihazlar tek seferlik kullanıldığından enfeksiyon riski tüm ameliyatlarda olan riskten daha fazla değildir. Elbette büyük bir kesi uygulanmadığı için iyileşme süreci de herhangi bir ameliyattan daha kısa sürer. Ayrıca ameliyat sonrasında ağrı minimum seviyededir. Ameliyat sonlandırıldığında midede bir kaçak olup olmadığı, renkli bir sıvının mideye verilmesi yöntemiyle kontrol edilir.
Tüp Mide Ameliyatı ile Nasıl Kilo Verilir?
Tüp mide ameliyatıyla kilo verme 2 şekilde gerçekleşir. İlki midenin hacminin küçülmesi sayesinde kilo kaybının yaşanmasıdır. Midedeki hacim küçüldüğünde daha az yemek yenmeye başlanır. Vücuda daha az oranda kalori girdiğinden kilo kaybetmeye başlanması da doğal bir süreçte olur. Diğer yöntem ise mide hareketlerinin azaltılmasıdır. Çünkü midede ghrelin adı verilen bir bölüm bulunur ve tüp mide ameliyatında bu bölüm çıkarılır. Bu bölüm iştahı arttıran bir hormon salgıladığından, ameliyatta bu bölümün çıkarılması iştahın da azalmasını sağlar ve daha az yemek yendiğinden kilo kaybedilir. Aslında ghrelin midenin tamamında bulunan bir hormondur. Midenin % 80’inin çıkarılması halinde iştah tamamen yok olmaz. Çünkü midenin kalan bölümünde yine iştah açan hormon salgılanmaya devam eder.
Tüp Mide Ameliyatı Kimlere Yapılır?
Bu ameliyat 35 yaşın altında olanlara, çok gerekmedikçe yapılmaz. Ancak sağlığın fazla kilo nedeniyle tehlikede olduğu kişilerde 18 yaşından sonra ameliyat uygulanabilir. Genellikle 35 yaş üstü obezite hastalarına uygulanan bir ameliyattır. Elbette kişide şeker hastalığının olmaması da önemli bir faktördür. Bu ameliyattan faydalananlar genellikle çok fazla hamur işi, alkol, yağlı yiyecek tüketen ve buna bağlı olarak da çok fazla kilo alan kişilerdir. Ayrıca ameliyat kararı verilebilmesi için kişinin vücut kitle endeksinin de belirli bir düzeyde olması gerekir. Vücut kitle endeksi 55 ve daha yukarısı olan hastalarda öncelikle hazırlık ameliyatı yapılır. Hazırlık ameliyatı ile belirli bir oranda kilo verilmesi beklenir. Sonrasında da tüp mide ameliyatı gerçekleştirilir. Genel olarak tüp mide ameliyatı şu kişilere yapılır:
- Beslenme uzmanı kontrolünde diyet uygulamasına karşın kilo verememiş olanlar
- Vücut kitle endeksi 40 ila 55 arasında olanlar
- Vücut kitle endeksi 35’ten yüksek ancak herhangi bir hastalığı nedeniyle acilen kilo vermesi gereken kişiler
Vücut Kitle Endeksi Nedir?
Vücut kitle endeksi bedenin ağrılığının metrekare olarak boya bölünmesi ile elde edilen rakamdır. Vücut kitle endeksine göre insanlar 6 grupta değerlendirilir.
- 18,5 ve altı: Zayıf
- 18,5 – 24,9: Normal
- 25 – 29,9: Fazla kilolu
- 30 – 34,9: Obez 1
- 35 – 39,9: Obez 2
- 40 ve üzeri: Obez 3
Mide Küçültme Ameliyatı Çeşitleri Neler?
Mideyi küçültmek ve kilo vermeyi sağlamak amacıyla yapılan ameliyat 2 şekilde gerçekleştiriliyor.
- Gastrik bypass ameliyatı
- Sleeve gastrektomi
En sık tercih edilen sleeve gastrektomi yani tüp mide ameliyatıdır. Çünkü bu ameliyat ile mide hacmi ciddi seviyede azaltılır ve iştah da beraberinde azalır. Hastalar son derece doğal ve sağlıklı bir kilo verme sürecin girer. Gastrik bypass ameliyatında mide ile ince bağırsak arasında bir bağlantı gerçekleştirilir. Bu ameliyat sonrasında yemekler 12 parmak bağırsağına uğramadan dışarı atılır. Dolayısıyla yiyeceklerin vücutta yağlanmaya yol açmasının engellenmesi hedeflenir.
Tüp Mide Ameliyatından Önce Yapılan Tetkikler
Elbette her ameliyattan önce hekim tarafından bazı testleri yaptırmanız istenir. Sağlık durumunuzun ameliyata uygun olup olmadığının anlaşılması için sizden de ameliyat öncesinde bazı testleri yaptırmanız istenecektir. Bu testleri genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kan sayımı
- Böbrek ve karaciğer testleri
- Kan yağları testi
- Kan şekeri ve insülin testi
- Kortizol kontrolü
- Tiroid kontrolü
- Solunum fonskiyonu testi
- Kalp ve mide kontrolü
Tüm tetkikler tamamlandıktan sonra hekim tarafından tetkikler bir arada değerlendirilir ve ameliyata uygun olup olmadığınıza karar verilerek ameliyat planlaması yapılır.
Tüp Mide Ameliyatı Öncesinde
Eğer tüp mide ameliyatı olmaya karar verdiyseniz ameliyattan 15 gün önce sigara ve alkol alımını durdurmanız gerekir. Hekim tarafından size bir diyet listesi verilebilir. Hazırlık diyeti, ameliyatın daha başarılı olmasını sağladığından mutlaka uygulanması gereken bir diyet programıdır. Ameliyattan önce yapılan muayenede mevcut hastalıklarınız varsa mutlaka hekimi bilgilendirmeli ve kullandığınız tüm ilaçları hekime söylemelisiniz. Sizden istenen tüm tetkikleri yaptırmanız gerekir. Ameliyattan önce 24 saat aç kalmanız gerekecek. Bu süreçte su da dahil olmak üzere hiçbir şey tüketmemelisiniz. Ameliyat öncesinde yapmanız gerekenler size hekim tarafından aktarılır. Tamamına harfiyen uymanız gerekir.
Ameliyat Sonrasında Yeniden Kilo Alınır mı?
Bu ameliyatta amaç diyet ve egzersize karşın kilo veremeyen hastaların fazla kilolarından kurtulmasını sağlamaktır. Tüp mide ameliyatı olmuş hastaların ameliyattan sonra beslenmelerine her zamankinden çok daha fazla dikkat etmeleri ve düzenli bir şekilde egzersiz yapmayı bir yaşam şekline dönüştürmeleri gerekir.
Elbette hastaların beslenmelerine dikkat etmemeleri halinde yeniden kilo alma riskleri bulunur. Fakat ameliyat öncesi kilolarına yine erişme ihtimalleri yapılan araştırmalara göre % 1 olmaktadır.
Tüp Mide Ameliyatı ile Ne Kadar Kilo Verilir?
Ameliyattan sonra yaklaşık 1 yıllık süreçte hastalar büyük oranda kilo verir. Ancak her hastanın ameliyattan sonra aynı oranda kilo vermesinden söz edilemez. Bazı hastalar fazla kilolarının % 40’ından kurtulurken bazı hastalar da fazla kilolarının % 100’ünden kurtulabilir.
Ne kadar kilo verileceği kişinin yaşam şekli, egzersiz yapıp yapmadığı ve ameliyattan sonra sağlıklı beslenip beslenmediğine bağlı olarak değişir. Bu ameliyatın hedefi ise hastaların ameliyattan sonra fazla kilolarının % 70’ini vermesidir. Ameliyat sonrasında kilo verme hızlı bir şekilde başlar ve zamanla azalır.
Tüp Mide Ameliyatı Kısa Sürede Kilo Vermeyi Kolaylaştırır.
Mide Küçültme Ameliyatının Avantajları Neler?
- Obezite nedeniyle alınan fazla kilonun yaklaşık % 50’sinden kurtulmayı sağlar.
- Ameliyat ile vücuda yabancı bir cisim yerleştirilmez ve vücudun bu cisme adaptasyonuna gerek kalmaz.
- Hastada obeziteden kaynaklanan metabolik bozukluklar daha kısa sürede düzelir.
- Klinik istirahat süresi oldukça kısadır.
- Mide ile bağırsak sisteminde, gıdaların geçiş yolunda herhangi bir değişiklik yapılmaz.
Mide Küçültme Ameliyatının Vücuda Faydası
Ameliyat sadece hastanın fazla kilolarından kurtulmasını kolaylaştırmakla kalmaz. Fazla kiloya bağlı olarak vücutta meydana gelen olumsuz yönlü değişimlerin etkisi e mide küçültme ameliyatı ile birlikte ortadan kalkar.
Örneğin metabolik bozukluklar kilo vermekten bağımsız bir şekilde kendiliğinden düzelme yoluna girer. Ayrıca yine fazla kilodan kaynaklanan kan şekeri sorunları da düzelme eğilimine girer.Pek çok obezite hastası bununla beraber diyabet sorunu da yaşar. Mide küçültme ameliyatından sonra insülin kullanımının azaldığı hatta bazı hastalarda insülin kullanımına gerek kalmadığı gözlemleniyor.
Bu yönüyle de ameliyatın hastalar açısından pek çok avantaj sağladığı biliniyor.
Tüp Mide Ameliyatından Sonra Beslenme Düzeni
Ameliyatın ardından hastaya bazı tetkikler yapılır. Bu tetkikler doğrultusunda ameliyattan bir gün sonra sıvı alımına başlanabilir. İlk 3 gün boyunca sıvı alımının orantılı bir şekilde artması sağlanır. Hastalar genellikle üçüncü günde taburcu olduklarından evde de beslenme şeklinin hekimin önerdiği formda olması gerekir. Tüp mide ameliyatı olanlar ameliyattan sonraki dönemde bir süre açık renkli sıvılarla beslenmelidir ve katı gıdalar tüketmemelidir. Bu beslenme şekli genellikle 15 gün sürer. 15 gün tamamlandığında ise hastalar yumuşak olan gıdaları tüketmeye başlar. Ameliyatın üzerinden 1 ay geçtikten sonra hasta katı gıdaları da tüketebilir.
Ameliyat Sonrası Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyattan sonraki 1 ay tamamlandığında hastaların beslenme şeklinde şunlara dikkat etmesi gerekir:
- Küçük porsiyonlar halinde sık öğün olarak beslenme yapılmalı
- Tüm gıdalar çok iyi çiğnenmeli
- Yaşam boyu düzenli olarak egzersiz yapılmalı
- Yemekten 15 dakika önce ve 15 dakika sonra su ya da farklı bir sıvı yiyecek tüketilmemeli
- Tüm öğünlerde sıvı ve katı yiyecekler aynı öğünde tüketilmemeli
- İlk aylarda su tüketimi biraz sınırlandırılmalı. Sadece 1 litre su pipetle az az tüketilmeli. Sonrasında 2 litreye yavaş bir şekilde çıkarılmalı.
- Rutin kilo kontrolleri asla aksatılmamalı
- Beslenme uzmanının önerdiği vitamin takviyeleri düzenli şekilde alınmalı